Stefania Wilczyńska

Stefania Wilczyńska

Stefania Wilczyńska (1927)
Data i miejsce urodzenia	26 maja 1886 Warszawa
Data i miejsce śmierci	6 sierpnia 1942 Treblinka
Zawód, zajęcie	pedagog, działacz społeczny
Odznaczenia

Stefania Wilczyńska (ur. 26 maja 1886 w Warszawie, zm. 6 sierpnia 1942 w Treblince) – wychowawczyni i pedagog, bliska współpracownica Janusza Korczaka.

Życiorys

Symboliczny grób S. Wilczyńskiej na cmentarzu żydowskim w Warszawie

Urodziła się jako córka Juliana (Izaaka) Wilczyńskiego (zm. 1911)^[1] i Salomei z domu Walfisz (zm. 1929)^[2]. Wychowana w polskiej rodzinie żydowskiego pochodzenia, ukończyła pensję Jadwigi Sikorskiej w Warszawie, następnie podjęła i ukończyła studia nauk przyrodniczych na Uniwersytecie w Liège w Belgii. Po powrocie do Warszawy zaczęła pracę – początkowo wolontariacką – w zaniedbanym przytułku dla żydowskich sierot. Jako świetna organizatorka postawiła przytułek na nogi i mianowana została jego kierowniczką. Tam poznała Korczaka i nawiązała z nim współpracę, która – z przerwami – trwała aż do tragicznej śmierci obojga w Treblince.

Razem z Korczakiem założyła i prowadziła Dom Sierot dla dzieci żydowskich w Warszawie (1912-1942) przy ul. Krochmalnej 92 (przeniesiony do getta na ul. Chłodną 33, a następnie na ul. Sienną 16 – Śliską 9), gdzie stosowali nowatorskie metody pedagogiczne. Kierowała domem pod nieobecność Korczaka w czasie I wojny światowej oraz podczas jego podróży do Palestyny w latach 1934 i 1936. Sama również bywała w Palestynie, odwiedziła kibuc Ein Harod, nosiła się z zamiarem wyjazdu na Bliski Wschód.

W sierpniu 1942 roku, w czasie wielkiej akcji deportacyjnej w getcie warszawskim, została wywieziona do obozu zagłady w Treblince.

Na grobie jej rodziców w alei głównej cmentarza żydowskiego przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 64, rząd 1) znajduje się jej symboliczna mogiła^[3].

W maju 2013 grupa działaczy społecznych wystosowała apel o uhonorowanie Stefanii Wilczyńskiej alejką obok Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie^[4].

W 2015 nakładem Wydawnictwa Czarne ukazała się biografia Pani Stefa autorstwa Magdaleny Kicińskiej^[5] .

Odznaczenia

Pośmiertnie odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi^[6].

Przypisy

Bibliografia

• Wilczyńska, Stefania: Słowo do dzieci i wychowawców/wybór i oprac. Barbara Puszkin, Marta Ciesielska. – Warszawa: Ośrodek dokumentacji i Badań Korczakianum, 2004.– 262, XX s. – (Z Kręgu Korczaka. Tematy, Ludzie, Dokumenty)
• Jan Jagielski: Przewodnik po cmentarzu żydowskim w Warszawie przy ul. Okopowej 49/51. Z. 1, Kwatery przy Alei Głównej. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami. Społeczny Komitet Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej w Polsce, 1996, s. 72-73. ISBN 83-90-66296-5.