Stepan Baran

Stepan Baran

Степан Баран

Stepan Baran w 1935 roku
Data i miejsce urodzenia	25 stycznia 1879 Krukienice, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	4 lipca 1953 Monachium, Niemcy
Poseł na Sejm V kadencji (II RP)
Okres	od 1928 do 1939
Przynależność polityczna	UNDO

Stepan Baran, ukr. Степан Баран (ur. 25 stycznia 1879 w Krukienicach, zm. 4 lipca 1953 w Monachium) – ukraiński działacz społeczny, adwokat, publicysta i dziennikarz; poseł na Sejm II RP z ramienia Ukraińskiego Zjednoczenia Narodowo-Demokratycznego (UNDO).

Życiorys

Ukończył gimnazjum we Lwowie, prawo i filozofię na uczelniach we Lwowie, Berlinie i Wiedniu. W 1909 roku doktoryzował się z prawa.

W czasie studiów działacz ukraińskiego ruchu niepodległościowego, wydawał pisma „Ukraina” i „Swoboda”. W latach 1913–1918 sekretarz Komitetu Narodowego Ukraińskiej Partii Narodowo-Demokratycznej.

W latach 1918–1919 członek (i wiceprezydent) Ukraińskiej Rady Narodowej. Współtwórca Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej i sekretarz spraw ziemskich w rządzie Kostia Łewyckiego.

W II Rzeczypospolitej członek i prezes Rady Naczelnej UNDO we Lwowie. Prowadził kancelarie adwokackie w Zaleszczykach i Tarnopolu. Dyrektor tarnopolskiego oddziału Ukraińskiego Banku Spółdzielczego, członek zarządu Proswity i powiatowy przewodniczący Ridnej Szkoły.

W latach 1928–1939 sprawował mandat posła UNDO z okręgów Czortków i Tarnopol. Należał do władz Klubu Ukraińskiego w Sejmie. W latach 1925-1939 był członkiem Centralnego Komitetu UNDO. W roku 1938 występował w Sejmie z protestem w sprawie akcji burzenia cerkwi na Ziemi Chełmskiej.

W latach 1902–1939 pisywał artykuły do Diła.

Po agresji ZSRR na Polskę udał się do Krakowa na teren okupacji niemieckiej, gdzie pisywał do wydawanych w języku ukraińskim „Krakiwśkych Wistej” („Wieści Krakowskich”).

W 1944 wyjechał do Niemiec. Od 1952 do 4 lipca 1953 był premierem emigracyjnego rządu URL, a także członkiem zarządu Ukraińskiego Związku Dziennikarzy w Monachium.

Autor wielu opracowań historycznych, między innymi biografii metropolity Andrzeja Szeptyckiego oraz wydanej w 1940 w Krakowie książki „Po niewoli – wyzwolenie”.

Bibliografia, literatura

• Баран Степан w: Енциклопедія історії України: Т. 1. Редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. НАН України. Інститут історії України. – Київ 2003, Wyd. «Наукова думка». ISBN 966-00-0632-2
• Ryszard Torzecki, „Kwestia ukraińska w Polsce w latach 1923–1929”, Kraków 1989, ISBN 83-08-01977-3
• Małgorzata Smogorzewska: Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939: słownik biograficzny. T. 1: A-D (red. naukowa Andrzej Krzysztof Kunert). Warszawa, 1998.
• Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej pod red. Jacka M. Majchrowskiego. Warszawa, 1994.
• Енциклопедія українознавства. T. 1. Lwów, 2000, s. 90. ISBN 5-7707-4048-5.