Stephen Decatur
 | |
| Komodor | |
| Data i miejsce urodzenia | 5 stycznia 1779 Sinepuxent (Maryland) |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 22 marca 1820 Waszyngton |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1798–1820 |
| Siły zbrojne |  United States Navy |
| Główne wojny i bitwy | I wojna berberyjska, wojna brytyjsko-amerykańska, II wojna berberyjska |
 | |
Stephen Decatur (ur. 5 stycznia 1779 w Sinepuxent w stanie Maryland, zm. 22 marca 1820 w Waszyngtonie) – amerykański wojskowy, oficer Marynarki Wojennej USA.
Życiorys
Do Marynarki Wojennej wstąpił w 1798. W quasi-wojnie przeciw Francji z lat 1798–1800 walczył w stopniu midszypmena. 21 maja 1799 został awansowany na porucznika[1].
Odznaczył się w wojnie przeciw piratom z Trypolisu, w której 16 lutego 1804 dowodził akcją odzyskania utraconej USS „Philadelphia”. Okręt ten został przejęty przez piratów po utknięciu na płyciźnie i przeprowadzony przez nich do portu w Trypolisie. Decatur zgłosił się na ochotnika do dowodzenia operacją odzyskania okrętu z wrogiego portu. Dowodzona przez niego jednostka weszła nocą do Trypolisu, ale wobec niemożności wyprowadzenia „Philadelphii” z portu, Decatur zdecydował o wysadzeniu jednostki. Dowódca pozostał na podpalonym okręcie pilnując rozprzestrzeniającego się ognia. Amerykanie wycofali się z portu w ostatnim momencie przed eksplozją okrętu, nie ponosząc przy tym strat. Decatur został w USA uznany za bohatera[2], następnego dnia po akcji został awansowany na komandora[1] i otrzymał pamiątkową szablę[2]. Jego akcję brytyjski admirał Horatio Nelson uznał za „najbardziej brawurową i odważną w tym [XIX] wieku”[2].
W wojnie 1812 wyróżnił się 25 października zdobyciem HMS „Macedonian”. Wiosną 1814 jako komodor dowodził USS „President” i eskadrą trzech okrętów w Indiach Zachodnich. 15 stycznia 1815 USS „President” poddał się po starciu z trzema fregatami brytyjskimi i stracie 25% załogi. Decatur został uwięziony przez Brytyjczyków. Za udział w tej wojnie otrzymał Złoty Medal Kongresu[1].
Po zawarciu pokoju z Wielką Brytanią został dowódcą ekspedycji na Morze Śródziemne, gdzie powierzono mu negocjacje pokojowe po II wojnie berberyjskiej. W latach 1816−1820 pełnił funkcję komisarza marynarki[1].
Zginął w pojedynku z komodorem Jamesem Barronem. Początkowo pochowany w grobowcu Joela Barlowa w Waszyngtonie, następnie na St. Peter's Churchyard w Filadelfii[1].
Przypisy
- ↑ a b c d e Biographies in Naval History: Captain Stephen Decatur (ang.). Naval Historical Center. [dostęp 2011-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-31)].
- ↑ a b c Jakub Kudliński. US Navy kontra piraci z Trypolisu 1801–1805. „Mówią Wieki”. 5/2011 (616), s. 42–46. Bellona SA. ISSN 12304018 (pol.).
Media użyte na tej stronie
.svg)
US Naval jack with 21 stars. In use July 4, 1819–July 3, 1820. Self created based on code from Image:US flag 21 stars.svg
Signature of Stephen Decatur Jr. from The National Cyclopaedia of American Biography, Volume IV, 1893, page 56
It depicts USS Philadelphia, previously captured by the Tripolitans, ablaze after she was boarded by Stephen Decatur and 60 men and set afire, making their escape in the ketch Intrepid, depicted in the foreground.