Stevia rebaudiana

Stevia rebaudiana
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządastropodobne
Rządastrowce
Rodzinaastrowate
PodrodzinaAsteroideae
Rodzajstewia
GatunekStevia rebaudiana
Nazwa systematyczna
Stevia rebaudiana (Bertoni) Bertoni
Anales Ci. Parag. ser. 1, 5:3. 1905
Synonimy
  • Eupatorium rebaudianum Bertoni[3]

Stevia rebaudianagatunek roślin astrowatych. Pochodzi z Brazylii (Mato Grosso do Sul) i Paragwaju (Amambay, Concepción)[3]. Jest uprawiana w wielu rejonach świata[3].

Zastosowanie

Roślina o bardzo wysokiej zawartości związków słodzących i z tego względu używana do słodzenia napojów i potraw. Charakteryzuje się bardzo niską kalorycznością w porównaniu do tradycyjnego cukru. Ważnym efektem spożywania stewii jest jej zdolność do obniżania ciśnienia krwi[4]. Mechanizm obniżania ciśnienia krwi polega na zatrzymaniu napływu jonów Mg2+ z płynu międzykomórkowego[5].

Stewia posiada również właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Glikozydy stewiolowe (związki słodzące zawarte w stewii) nie wykazały ujemnego wpływu na płodność, przebieg ciąży i zdrowotność młodych w badaniach nad szczurami, nie wykazały też większego wpływu na układ sercowo-naczyniowy w doświadczeniach na ludziach. Badania laboratoryjne przeprowadzone w krajach Ameryki Południowej wykazały, że stewiozydy mają pewną aktywność w niektórych procesach fizjologicznych.

W grudniu 2008 dopuszczono ją do sprzedaży na terenie USA. W listopadzie 2011 glikozydy stewii zostały dopuszczone do stosowania w Unii Europejskiej jako środki słodzące oznaczane na liście dodatków do żywności symbolem E960[6]. Stewia jest szeroko stosowana w krajach Dalekiego Wschodu (w Japonii od ok. 40 lat).

Glikozydy stewiolowe zawarte w stevii są ok. 100 do 150 razy słodsze od normalnego białego cukru. Związki te są stabilne termicznie do 180°C (czyli nadają się do pieczenia) i chemicznie w szerokim zakresie pH (do kwaśnych potraw)[7].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
  3. a b c Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-06-29].
  4. Chan, P., Tomlinson, B., Chen, Y.-J., Liu, J.-C., Hsieh, M.-H., Cheng, J.-T., 2000. A double-blind placebo-controlled study pf the effectiveness and tolerability of oral stevioside in human hypertension. Br. J. Clin. Pharmacol. 50, 215-220.
  5. Liu, J.-C., Kao, P.-K., Chan, P., Hsu, Y.-H., Hou, C.-C., Lien, G.-S., Hsieh, M.-H., Chen, Y.-J., Cheng, J.-T., 2003. Mechanism of the antihypertensive effect of stevioside in anesthesized dogs. Pharmacology 67, 14-20.
  6. Commission Regulation (EU) No 1131/2011 of 11 November 2011 amending Annex II to Regulation (EC) No 1333/2008 of the European Parliament and of the Council with regard to steviol glycosides (ang.). W: Official Journal of the European Union L 295/205 [on-line]. 12.11.2011. [dostęp 2012-01-09].
  7. H.M.A.B. Cardello, M.A.P.A. Da Silva, M.H. Damasio. Measurement of the relative sweetness of stevia extract, aspartame and cyclamate/saccharin blend as compared to sucrose at different concentrations. „Plant Foods for Human Nutrition”. 54 (2), s. 119–129, 1999. DOI: 10.1023/A:1008134420339. 

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.