Stewart Grand Prix
Johnny Herbert podczas Grand Prix Kanady 1999 | |
Pełna nazwa | Stewart Grand Prix |
---|---|
Aktywna | 1996–1999 |
Siedziba | |
Ważni ludzie | |
Założyciel | |
Dyrektor | Neil Ressler[1] |
Dyrektor techniczny | Alan Jenkins |
Kierowcy | |
Kierowcy testowi | Mário Haberfeld |
Inne | |
Debiut | |
Ostatni wyścig |
Stewart Grand Prix – były brytyjski zespół i konstruktor Formuły 1, założony przez trzykrotnego mistrza świata Formuły 1 Jackiego Stewarta w 1996 roku. Stewart Grand Prix był fabrycznym zespołem Forda i uczestniczył w Formule 1 w sezonach 1997–1999. Najlepszym sezonem Stewart Grand Prix był 1999, kiedy to Rubens Barrichello zdobył pole position w Grand Prix Francji, a Johnny Herbert wygrał Grand Prix Europy. Wtedy też zespół zajął czwarte miejsce w klasyfikacji konstruktorów. Ogółem Stewart wystartował w 49 Grand Prix Formuły 1, zdobywając 47 punktów. W 1999 roku Ford kupił zespół i przekształcił go w Jaguar Racing.
Historia
Początki
Trzykrotny mistrz świata Formuły 1, John Young "Jackie" Stewart, zakończył karierę kierowcy Formuły 1 po sezonie 1973[2]. Po zakończeniu kariery był między innymi konsultantem w firmie Ford Motor Company i telewizyjnym komentatorem wyścigów[3]. W połowie 1988 roku po wykupieniu Gary Evans Motorsport utworzył zespół Paul Stewart Racing (PSR), w którym ścigał się jego syn, Paul[4][5]. Jackie Stewart miał natomiast zajmować się między innymi przyciąganiem sponsorów[5].
Początkowo PSR ścigał się w Brytyjskiej Formule Ford 2000, ale po otrzymaniu wsparcia Texaco i Camel w 1989 roku zadebiutował w Brytyjskiej Formule 3[4]. Jesienią 1989 roku zespół został podzielony na trzy pododdziały, odpowiedzialne za starty w Brytyjskiej Formule 3, Międzynarodowej Formule 3000 i Formule Vauxhall Lotus[5]. Zwiększono także liczbę pracowników oraz przeniesiono siedzibę zespołu do Milton Keynes[4]. Paul Stewart kontynuował ściganie się w Brytyjskiej Formule 3, partnerując Derekowi Higginsowi, podczas gdy w Formule Vauxhall Lotus w barwach Paul Stewart Racing uczestniczyli David Coulthard i Gil de Ferran, a w Międzynarodowej Formule 3000 – Andrea Chiesa i John Jones[5]. W Międzynarodowej Formule 3000 pierwsze zwycięstwo zespół odniósł w sezonie 1993, kiedy to de Ferran wygrał zawody na torze Silverstone[4]. W roku 1994 Brazylijczyk odniósł dwa zwycięstwa na torach Pau i Pergusa-Enna, ale sezon później Paul Stewart Racing nie zdołał odnieść żadnego zwycięstwa w Międzynarodowej Formule 3000[4]. Po 1995 roku zespół wycofał się z tej serii, kończąc z dorobkiem trzech zwycięstw, trzech pole positions i 141 punktów[4].
Większe sukcesy zespół odnosił w niższych formułach. W ciągu ośmiu lat kierowcy PSR sześciokrotnie zdobyli tytuły w Brytyjskiej Formule 3 (Gil de Ferran w 1992, Kelvin Burt w 1993, Jan Magnussen w 1994, Ralph Firman w 1996, Jonny Kane w 1997 i Mário Haberfeld w 1998)[5]. W Formule Vauxhall Lotus kierowcy zespołu również zdobyli kilka tytułów[4]. W 1997 roku zespół postanowił zrezygnować z uczestnictwa w Brytyjskiej Formule 3 i Formule Vauxhall Lotus, koncentrując się na Formule 1[4].
Powstanie zespołu
Pod koniec 1995 roku pojawiły się informacje, jakoby Paul Stewart Racing planował wejść do Formuły 1 w sezonie 1997, a dostawcą silników miał być Ford, z którego silników po 1994 roku zrezygnował Benetton[6]. Nie było przy tym jasne, czy Paul Stewart Racing miał wystartować jako zupełnie nowy zespół, czy przejąć już istniejący – w tym kontekście wymieniano Arrowsa lub Saubera[7]. 8 stycznia 1996 roku Ford ogłosił, że z końcem sezonu 1996 zaprzestaje dostarczać silników Sauberowi i podpisuje pięcioletnią umowę na wyłączność z Jackiem Stewartem, który tworzy zupełnie nowy zespół Formuły 1, Stewart Grand Prix (SGP)[8]. Z uwagi na fakt, że Stewart w momencie powstania nie miał rozwiniętej infrastruktury i odpowiedniego budżetu, istniała jednak możliwość, że Ford dostarczałby silniki Sauberowi po 1996 roku, gdyby Stewart nie spełnił oczekiwań amerykańskiej firmy[9]. Ford podczas ogłoszenia powstania zespołu wyjawił także, że porozumienie zostało osiągnięte 18 grudnia po fiasku rozmów z Williamsem i Sauberem, a poza dostarczaniem silników będzie pomagać powstałemu na podstawach PSR Stewartowi również w rozwoju nadwozi, aerodynamiki, elektroniki i innych obszarów technologicznych[8]. Prezesem zespołu został Jackie Stewart, a dyrektorem zarządzającym jego syn Paul[8]. Natychmiast pojawiły się także informacje, jakoby do zespołu miał przyjść Alan Jenkins, ówczesny dyrektor techniczny Arrowsa[10]. Potwierdziły się one w lutym, kiedy to Jenkins został ogłoszony dyrektorem technicznym zespołu[11]. Menadżerem zespołu został David Stubbs, a menadżerem technicznym Andy Miller – ludzie, którzy wcześniej pracowali dla Paul Stewart Racing[11]. Inżynierami zostali między innymi Dave Amey, Dave Rendall, Richard McAinsh, Andy le Fleming i Egbahl Hamidy[12].
Problemem, który musiał rozwiązać Jackie Stewart, były fundusze. Ford finansował zespół kwotą 30 milionów dolarów rocznie[7], ale Stewart Grand Prix jako długoterminowy projekt z założenia potrzebował 45 milionów dolarów rocznie[8]. Szkot podjął próbę sprzedaży swoich udziałów w zespole firmom ze Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Filipin i Malezji[8]. Stewart szukał także w charakterze sponsora lokalnych firm singapurskich[13]. W tym czasie stało się raczej jasne, że sponsor Paul Stewart Racing z czasów Międzynarodowej Formuły 3000, Forte Hotels, nie będzie sponsorem Stewart Grand Prix, jako że Rocco Forte stracił kontrolę nad siecią hoteli na rzecz Grupy Granada[13]. W drugiej połowie września Stewart ogłosił warte 38 milionów dolarów porozumienie sponsorskie z HSBC[14]. Zespół zdołał także podpisać warte według niektórych źródeł od 2,5 do 15 milionów dolarów roczne porozumienie z rządem Malezji, w myśl którego na tylnym spojlerze miał pojawić się napis "Visit Malaysia"[15][16]. Ponadto mniejszymi sponsorami zespołu zostały takie firmy, jak Hertz[17], Texaco, Hewlett-Packard, Sanyo i Bridgestone[7].
51% udziałów w zespole należało do firmy R&H Trust Co (Jersey) Ltd., która z kolei była własnością wielu różnych firm[18]. 49% udziałów posiadała natomiast rodzina Stewartów[18].
Kolejnym zadaniem zespołu była również budowa samochodu. Stewart miał na przełomie marca i kwietnia rzekomo zakupić projekt samochodu Ikuzawa HW001 od planowanego zespołu Formuły 1, Ikuzawa International, który jednak nigdy nie wystartował w Grand Prix Formuły 1[12]. Samochód ten został zaprojektowany przez Enrique Scalabroniego, zbudowano także jego model w skali 25%, który przez kilkaset godzin poddawano testom w tunelu aerodynamicznym[12]. Cechą charakterystyczną HW001 była radykalna skrzynia biegów[12]. Stewart stanowczo zaprzeczył, jakoby zakupił projekt Ikuzawy i w jakikolwiek sposób wykorzystywał go przy budowaniu swojego samochodu, przyznając jednocześnie, że skupia się na procesie budowania modelu w skali 50%, który miałby być testowany w Kalifornii[19]. Mimo tego dyrektor Ikuzawy, Peter Windsor, utrzymywał, że Stewart rzeczywiście zakupił projekt Ikuzawy[20].
W połowie 1996 roku zespół zaczął rozważać zatrudnienie kierowców. Stewart wyrażał zainteresowanie takimi zawodnikami, jak Heinz-Harald Frentzen, Johnny Herbert (którzy w 1995 roku jeździli w korzystającym z silników Forda Sauberze)[8], David Coulthard[21], Jan Magnussen, Gil de Ferran (którzy ścigali się w niższych seriach dla Paul Stewart Racing)[22], Damon Hill[23], Martin Brundle, Gianni Morbidelli czy Rubens Barrichello[24]. Szóstego października podpisano czteroletni kontrakt z Duńczykiem Janem Magnussenem, którego Jackie Stewart określił mianem "najlepszego kierowcy Formuły 3, jakiego widział, wliczając Ayrtona Sennę"[25]. Magnussen wcześniej wystartował w jednym wyścigu Formuły 1, zastępując podczas Grand Prix Pacyfiku 1995 Mikę Häkkinena w McLarenie[25]. Jeszcze w październiku drugim kierowcą zespołu ogłoszono zawodnika Jordana, Brazylijczyka Rubensa Barrichello[26]. Skład tych kierowców Stewart określił jako "idealny zestaw"[27].
Kolejną sprawą była kwestia dostawcy opon. Stewart wyrażał chęć korzystania raczej z opon Goodyear aniżeli debiutującego w Formule 1 ogumienia Bridgestone[28]. Jednakże Goodyear nie chciał dostarczać opon zespołom o niskiej reputacji i zespół był zmuszony skorzystać z opon Bridgestone[28][29].
10 grudnia 1996 roku w Londynie zaprezentowano model SF1[27]. Samochód nie był skonstruowany przez niezależnego producenta – jak Lola czy Dallara – ale zbudowany w całości przez Stewarta ze wsparciem Forda przy użyciu CFD, CAD i modelu w skali 50%[27][7]. Był to dość konwencjonalny projekt[17]. Samochód był napędzany silnikiem Ford Zetec-R VJ o mocy około 690 KM[30]. Samochód został pomalowany na biało; z boku samochodu znajdowały się loga HSBC i Forda, a na tylnym spojlerze napis "Visit Malaysia", zaś przez cały samochód przebiegał tartan klanu Stewartów[7]. Jackie Stewart powiedział przy okazji prezentacji, że będzie zadowolony, jeśli jego zespół zdobędzie w sezonie 1997 przynajmniej jeden punkt[27].
1997
SF1 był pierwszym zaprezentowanym samochodem na sezon 1997 i przed rozpoczęciem sezonu był wielokrotnie testowany[31]. W trakcie tych testów wyszły na jaw problemy z niezawodnością[31]. Ponadto wyniki testów nie zawsze były obiecujące[32]. Podczas jednego z takich testów, na torze Estoril Magnussen miał wypadek, przez który w dolnej części jego nogi założono sześć szwów[33]. Magnussen po dziewięciu dniach wrócił jednak do ścigania[34].
W kwalifikacjach do Grand Prix Australii Barrichello był jedenasty, a Magnussen dziewiętnasty pomimo faktu, że Duńczyk nie był w stanie przejechać w sesji zakładanej liczby okrążeń z powodu wycieków cieczy chłodzącej[35]. Paul Stewart określił jedenaste miejsce startowe Barrichello jako fantastyczny rezultat[35]. Na 37 okrążeniu Magnussen, jadący wówczas na dziewiątym miejscu, wycofał się z powodu uszkodzenia tylnego zawieszenia[35]. Barrichello natomiast stoczył walkę z Nicolą Larinim, ale na 50 okrążeniu, jadąc wówczas na ósmym miejscu, zakończył wyścig, czego powodem były problemy z ciśnieniem oleju[35].
Kwalifikacje do Grand Prix Brazylii Barrichello ponownie zakończył na jedenastym miejscu, natomiast Magnussen był dwudziesty[36]. Magnussen nie zdołał wystartować w wyścigu z powodu awarii elektroniki (wskutek czego przerwano wyścig), a Barrichello zepsuła się przepustnica, przez co w powtórzonym starcie – w którym Magnussen nie wystartował – Brazylijczyk skorzystał z samochodu zapasowego[36][37]. W wyścigu Barrichello przejechał tylko 16 okrążeń, wycofując się następnie z powodu uszkodzenia tylnego zawieszenia[36].
Przed Grand Prix Argentyny zespół zmienił kierunek ustawień w samochodzie, zdając sobie sprawę, że poprzedni mógł być błędny[38]. Kierowcy zespołu dobrze spisali się w sesjach treningowych, ale na początku kwalifikacji Barrichello i Magnussen musieli dzielić się zapasowym samochodem[38]. Mimo tego Barrichello zdołał się zakwalifikować na 5, a Magnussen na 15 miejscu[38]. W pierwszym zakręcie prowadził Villeneuve przed Frentzenem, Irvine’em i Panisem; Barrichello jechał po zewnętrznej obok Panisa, na piątej pozycji[38]. Chwilę później został on zahaczony przez Michaela Schumachera: doszło do kolizji obu kierowców, w wyniku której stracili oni przednie spojlery[38]. Barrichello zdołał jednak, w przeciwieństwie do Schumachera, kontynuować wyścig[38]. Okrążenie później Magnussen zderzył się z Nicolą Larinim i także musiał zjechać do boksów[38]. Barrichello odpadł z wyścigu na 25 okrążeniu z powodu awarii układu hydraulicznego, a Magnussen pięć okrążeń przed metą z powodu problemów z silnikiem[38].
Kwalifikacje do Grand Prix San Marino Barrichello i Magnussen ukończyli odpowiednio na 13 i 16 miejscu[39]. Na trzecim okrążeniu wyścigu Magnussen przy dużej prędkości wjechał w żwir w zakręcie Acque Minerale i zakończył rywalizację[39]. Barrichello został wyprzedzony przez Lariniego i zdołał odbyć jeden pit stop, zanim w jego samochodzie na 33 okrążeniu zepsuł się silnik[39].
Z zasady nie podchodzę emocjonalnie do wyścigów, ale tym razem, kiedy Rubens mijał metę, zacząłem wrzeszczeć z radości.
Sesję kwalifikacyjną do Grand Prix Monako Barrichello zakończył na najwyższym miejscu spośród kierowców startujących na oponach Bridgestone – był dziesiąty[40]. Magnussen natomiast, który po raz pierwszy ścigał się na Circuit de Monaco, w kwalifikacjach był dziewiętnasty[40]. Wyścig odbywał się w deszczu[40]. Na pierwszym okrążeniu Barrichello awansował na piąte miejsce[7], a na drugim zderzyli się ze sobą kierowcy McLarenów, wskutek czego na drugie i trzecie miejsce awansowali kierowcy Jordanów, podążający za Michaelem Schumacherem[40]. Za kierowcami Jordanów jechał jednak Barrichello, który szybko ich doganiał[40]. Na szóstym okrążeniu Brazylijczyk awansował na drugie miejsce[40]. Kierowca ten pewnie finiszował na drugiej pozycji[40]. Jan Magnussen również miał szansę na punkty, ale jadąc na szóstym miejscu obrócił samochód, uszkodził przedni spojler i ukończył rywalizację jako siódmy[40].
W kwalifikacjach do Grand Prix Hiszpanii Barrichello był 17, a Magnussen 22 – ostatni[41]. Jadący na 11 miejscu Barrichello wycofał się na 38 okrążeniu z powodu awarii silnika[41]. Magnussen dojechał do mety na trzynastym miejscu[41].
Do Grand Prix Kanady Barrichello zakwalifikował się na trzecim, a Magnussen na 21 miejscu[42]. Brazylijczyk chwalił opony Bridgestone, podczas gdy Duńczyk narzekał na podsterowność i ruch na torze[42]. Barrichello wystartował źle, spadając na ósmą pozycję[42]. W pierwszym zakręcie doszło do nieznacznej kolizji między Barrichello a Coulthardem, wskutek której Brazylijczyk uszkodził spojler[42]. Następnie Mika Häkkinen próbował uniknąć kolizji z Barrichello, przez co zwolnił, wskutek czego uderzył w niego Olivier Panis, tracąc swój przedni spojler; tylny spojler stracił także Häkkinen[42]. Pozostali kierowcy próbowali uniknąć odłamków części samochodów Panisa i Häkkinena, co doprowadziło do kolizji Magnussena i Nakano[42]. Chwilę później Magnussen wypadł z toru i wycofał się z rywalizacji[42]. Tymczasem moc silnika Forda w samochodzie Barrichello nie była tak duża, jak w kwalifikacjach, ponadto zakładana przed wyścigiem jednopostojowa strategia okazała się niemożliwa do zrealizowania[42]. Co więcej, Brazylijczyk otrzymał karę stop & go za wyprzedzanie przy żółtych flagach, a na 35 okrążeniu wycofał się z powodu awarii skrzyni biegów[42].
Kwalifikacje do Grand Prix Francji Barrichello ukończył jako trzynasty, a Magnussen – jako piętnasty[43]. Magnussen wycofał się z wyścigu na 34 okrążeniu po tym, gdy w jego samochodzie uszkodził się system chłodzący hamulce[43]. Barrichello odpadł trzy okrążenia później po awarii silnika[43].
W kwalifikacjach do Grand Prix Wielkiej Brytanii doszło do kilku awarii jednostek napędowych Forda[44]. Jan Magnussen ukończył kwalifikacje na piętnastym miejscu, natomiast Barrichello zdołał przejechać tylko cztery okrążenia i był 21[44]. Podczas wyścigu również zawiodły silniki: wskutek ich awarii obaj kierowcy Stewarta wycofali się z rywalizacji (Barrichello na 38 okrążeniu, Magnussen na 51)[44].
Następną eliminacją było Grand Prix Niemiec. Barrichello był dwunasty w kwalifikacjach, chociaż gdyby nie musiał zwolnić z powodu zagrożenia spowodowanego przez Tarso Marquesa, mógłby być dziewiąty[45]. Magnussen był 15, przez całe kwalifikacje próbując znaleźć optymalne ustawienia samochodu[45]. W wyścigu dobrze wystartował Barrichello, awansując na ósme miejsce[45]. Jednak ponownie zepsuły się silniki Forda, wskutek czego Magnussen odpadł na 28 okrążeniu, a Barrichello – na 34[45].
Kwalifikacje do Grand Prix Węgier Barrichello ukończył jako jedenasty, a Magnussen – jako siedemnasty[46]. W pierwszym zakręcie wyścigu Magnussen zderzył się z Giannim Morbidellim[46]. Wskutek tej kolizji Magnussen uszkodził samochód i z powodu tych uszkodzeń wycofał się z wyścigu na ósmym okrążeniu[46]. Jadący na wysokich pozycjach Barrichello zakończył rywalizację po 29 okrążeniach, a powodem tego była awaria silnika[46].
W tym czasie media zaczęły zastanawiać się nad pozycją Magnussena w zespole[47]. Jackie Stewart powiedział Duńczykowi, że musi on poprawić swoją szybkość i oznajmił, że interesującym będzie zobaczyć, czy Magnussen zdoła do końca sezonu poczynić postępy[47]. Kontrakt Duńczyka ze Stewartem kończył się wprawdzie w roku 2000, ale pojawiły się informacje, że może on zostać przedwcześnie zerwany, a miejsce Magnussena w zespole może zająć Juan Pablo Montoya[47].
Do Grand Prix Belgii Barrichello zakwalifikował się na dwunastym, a Magnussen na osiemnastym miejscu[48]. Barrichello nie ukończył wyścigu wskutek uszkodzenia zawieszenia, do którego doszło na dziewiątym okrążeniu po kontakcie z Heinzem-Haraldem Frentzenem[48]. Magnussen ukończył wyścig na trzynastym miejscu, chociaż tylny spojler w jego samochodzie był źle ustawiony i Duńczyk osiągał niskie prędkości na prostych, a później stracił dużo czasu w boksie podczas wymiany spojlera[48].
Sesję kwalifikacyjną do Grand Prix Włoch Barrichello ukończył jako jedenasty, a Magnussen – jako trzynasty[49]. Magnussen odpadł z wyścigu na 32 okrążeniu po awarii skrzyni biegów, a Barrichello dojechał do mety na trzynastym miejscu[49].
W kwalifikacjach do Grand Prix Austrii Barrichello był piąty, a Magnussen – szósty; kierowców tych dzieliły dwie dziesiąte sekundy[50]. Na starcie obaj kierowcy Stewarta wyprzedzili Frentzena, a na pierwszym okrążeniu Barrichello zdołał jeszcze wyprzedzić Jacques’a Villeneuve’a w zakręcie Gösser Kurve[50]. Villeneuve początkowo miał problemy z oponami i musiał bronić się przed Magnussenem, ale później zyskał przewagę nad Duńczykiem i zaczął zbliżać się do Barrichello, podążając bezpośrednio za nim przez piętnaście okrążeń[50]. Na 24 okrążeniu w zakręcie Gösser Kurve Villeneuve wyprzedził Brazylijczyka[50]. Zespół dla obu kierowców obrał strategię na dwa pit-stopy, przez co po pierwszym Barrichello i Magnussen wyjechali na tor za Frentzenem[50]. Magnussen odpadł z wyścigu na 59 okrążeniu wskutek awarii silnika, natomiast Barrichello wycofał się z rywalizacji sześć okrążeń później, kiedy to, naciskany przez Michaela Schumachera, wjechał w żwir[50]. Barrichello został jednak sklasyfikowany w wyścigu na czternastym miejscu[51].
Kwalifikacje do Grand Prix Luksemburga Barrichello zakończył na dziewiątym miejscu, a Magnussen – na dwunastym, mimo faktu, że Duńczykowi w trakcie sesji zepsuł się silnik[52]. Obaj kierowcy bardzo dobrze wystartowali: Barrichello awansował na czwarte, a Magnussen na szóste miejsce[52]. Po raz dziewiąty w sezonie oba Stewarty nie dojechały do mety: na 40 okrążeniu w samochodzie Magnussena uszkodzeniu uległ wał napędowy, a trzy okrążenia później Barrichello wycofał się z powodu awarii skrzyni biegów[52].
W kwalifikacjach do Grand Prix Japonii Barrichello był dwunasty, a Magnussen czternasty[53]. Obaj kierowcy nie ukończyli wyścigu z powodu wypadków, Magnussen na czwartym okrążeniu, a Barrichello trzy okrążenia później[53].
Sesję kwalifikacyjną do Grand Prix Europy po raz pierwszy w sezonie Magnussen ukończył przed Barrichello: Duńczyk był jedenasty, a Brazylijczyk – dwunasty[54]. Barrichello musiał jednak skorzystać w kwalifikacjach z zapasowego samochodu, ponieważ jego pojazd zepsuł się podczas treningów i nie zdołał zostać naprawiony na czas[54]. Na starcie Magnussen wyprzedził Oliviera Panisa[54]. Duńczyk ukończył wyścig na dziewiątym miejscu[54]. Barrichello nie dojechał do mety, po 30 okrążeniach wyścigu w jego samochodzie zepsuła się skrzynia biegów[54].
Barrichello w klasyfikacji generalnej kierowców z sześcioma punktami został sklasyfikowany na trzynastej pozycji[55]. Magnussen natomiast nie uzyskał punktów i zakończył sezon na dwudziestym miejscu w klasyfikacji[55]. Stewart-Ford w klasyfikacji konstruktorów zajął dziewiąte miejsce[56].
1998
W październiku 1997 roku potwierdzono, że kierowcami zespołu na sezon 1998 pozostaną Rubens Barrichello i Jan Magnussen[57], z tym, że Duńczyk miał kontrakt odnawiany co wyścig[7]. Kierowcami testowymi zostali natomiast Luciano Burti i Mário Haberfeld[58]. W tym samym miesiącu Ford potwierdził, że na 1998 rok będzie dostarczał Stewartowi zupełnie nowe silniki V10[59], chociaż takie informacje pojawiły się już wcześniej[60].
W grudniu Fédération Internationale de l’Automobile nakazała Jackiemu Stewartowi udowodnić, że jego zespół ma zapewnione zaplecze finansowe na sezon 1998; miało to związek z faktem, że Stewart krytykował reklamowanie na samochodach Formuły 1 wyrobów tytoniowych[61]. Około tydzień później nowymi sponsorami zespołu zostały firmy MCI, British Telecom oraz Lear Corporation[62][63].
7 stycznia 1998 roku w należącym do Forda Dunton Research and Engineering Center koło Basildon zaprezentowany został nowy model zespołu, zaprojektowany przez Alana Jenkinsa Stewart SF2[64]. Samochód został skonstruowany ze wsparciem Forda zwiększonym w porównaniu do modelu SF1[65]. Podczas prezentacji Jackie Stewart ostrzegł, że sezon 1998 może być trudniejszy niż debiutancki sezon zespołu[65]. Ogłoszono wówczas także plany na rok 1998, które obejmowały zwiększenie ilości pracowników ze 110 do około 170, utworzenie zespołu testowego oraz rozszerzenie kilku oddziałów nowej fabryki, z której Stewart miał zamiar zacząć korzystać wiosną[65]. Zespół ogłosił również zwiększenie zaangażowania HSBC[65].
Pierwszą eliminacją sezonu 1998 było Grand Prix Australii. W kwalifikacjach Barrichello był czternasty, a Magnussen – osiemnasty[66]. Po dwóch okrążeniach w wyścigu nie jechał już jednak żaden kierowca zespołu: Barrichello miał awarię skrzyni biegów na pierwszym okrążeniu, a na drugim Magnussen zderzył się z Ralfem Schumacherem i wycofał się z wyścigu[66].
W kwalifikacjach do Grand Prix Brazylii Barrichello był trzynasty, a Magnussen – szesnasty[67]. Barrichello nie dojechał do mety wyścigu, jako że na 53 okrążeniu musiał wycofać się z powodu awarii skrzyni biegów[67]. Magnussen po dyskwalifikacji Damona Hilla był dziesiąty[67].
W tym czasie pojawiły się informacje, że z powodu problemów zespołu – w tym nowej, ale awaryjnej skrzyni biegów – Alan Jenkins może przestać pełnić rolę dyrektora technicznego[68]. W kontekście jego następcy wymieniano Steve’a Nicholsa z McLarena bądź Mike’a Gascoyne’a z Tyrrella[68]. Problemy Stewarta ze skrzynią biegów były na tyle znaczne, że wstrzymywały rozwój modelu SF2, a Ford zaczął rozważać dostarczanie silników Benettonowi[69]. W maju jednak te informacje ostatecznie się nie potwierdziły, jako że Benetton potwierdził, iż w sezonie 1999 nadal będzie używać starych silników Renault pod nazwą Playlife[70].
Kwalifikacje do Grand Prix Argentyny Barrichello ukończył na 14 miejscu, a Magnussen na 22 – ostatnim[71]. Magnussen nie ukończył wyścigu z powodu uszkodzeń skrzyni biegów na 17 okrążeniu, natomiast Barrichello dojechał do mety na dziesiątej pozycji[71].
Do Grand Prix San Marino Barrichello startował z siedemnastego miejsca, a Magnussen – z dwudziestego[72]. Na pierwszym okrążeniu doszło do kolizji Magnussena z Barrichello, wskutek której Brazylijczyk odpadł z wyścigu[72]. Magnussen zakończył zawody na dziewiątym okrążeniu po awarii skrzyni biegów[72].
Na przełomie kwietnia i maja pojawiły się informacje, jakoby Stewart Grand Prix rozważał zwolnienie Magnussena i zaangażowanie w jego miejsce Josa Verstappena[73]. Verstappen, który zadebiutował w Formule 1 w 1994 roku w Benettonie, był protegowanym Alana Jenkinsa, z którym znał się od czasów startów w Footworku w 1996 roku[7]. Po sezonie 1997, w którym startował w Tyrrellu, pozostawał bez pracy[73]. Mówiło się, że Verstappen oraz jego menadżer Huub Rothengatter rozpoczęli negocjacje z zespołem, oczekując jednak zbyt wysokiego wynagrodzenia oraz umowy do sezonu 1999 włącznie[73]. W związku z faktem, że Rothengatter i Stewart Grand Prix nie mogli dojść do porozumienia w kwestii finansowej, około tydzień później pojawiły się informacje, jakoby Magnussen miał zostać w zespole do końca sezonu, co zasugerował także Paul Stewart[74]. Stewart powiedział ponadto, że Stewart Grand Prix chce zbudować pewność Magnussena, którą wykazywał się w niższych formułach, i w tym celu spróbuje wyprodukować lepszy samochód[74].
Kwalifikacje do Grand Prix Hiszpanii Barrichello zakończył jako dziewiąty, a Magnussen – jako osiemnasty[75]. Magnussen finiszował na dwunastej pozycji, natomiast Barrichello umiejętnie bronił się przed naciskiem Jacques’a Villeneuve’a oraz Johnny’ego Herberta (którzy dodatkowo walczyli między sobą) i ukończył wyścig na piątym miejscu, zdobywając pierwsze dwa punkty w sezonie[75].
Do Grand Prix Monako Barrichello zakwalifikował się z czternastym czasem, a Magnussen – z osiemnastym[76]. Obaj kierowcy nie ukończyli wyścigu z powodu awarii zawieszenia: Barrichello wycofał się z tego powodu na dwunastym okrążeniu, a Magnussen na trzydziestym pierwszym[76].
1 czerwca dokonano otwarcia nowej fabryki zespołu[77]. Wkrótce później pojawiły się informacje, jakoby Ford rozważał przejęcie pełnej kontroli nad Stewart Grand Prix i wystawienie swojego zespołu w Formule 1[78].
W kwalifikacjach do Grand Prix Kanady Barrichello był trzynasty, a Magnussen – dwudziesty[79]. Na starcie wyścigu doszło do zbiorowej kolizji, w wyniku której Barrichello awansował na czwarte miejsce[79]. Ostatecznie Brazylijczyk ukończył zawody na piątym miejscu, natomiast Magnussen był szósty, zdobywając swój pierwszy punkt w Formule 1[79].
Po Grand Prix Kanady Magnussen został zastąpiony przez Josa Verstappena[80]. Kontrakt Holendra obowiązywał do końca sezonu[80]. Kierownictwo zespołu zdecydowało się zatrudnić Verstappena po tym, gdy osiągał on dobre czasy podczas testów na torze Magny-Cours[80]. Odejście Magnussena z zespołu nastąpiło w chłodnych okolicznościach[7], tym bardziej że Duńczyk otrzymywał niewielkie wsparcie od Stewarta i nie zawsze dysponował takim samym sprzętem, co Rubens Barrichello[80]. Po odejściu z zespołu Magnussen ścigał się w serii Champ Car[7].
Sesję kwalifikacyjną do Grand Prix Francji Barrichello ukończył na czternastym miejscu, a Verstappen – tuż za nim[81]. Podczas startu Verstappen nie był w stanie ruszyć z miejsca, wskutek czego przerwano wyścig; Holendra dopuszczono jednak do powtórzonego startu[81]. Swój pierwszy wyścig w barwach Stewarta ukończył on na dwunastym miejscu, dwie pozycje za Barrichello[81].
Do wyścigu o Grand Prix Wielkiej Brytanii Verstappen startował z siedemnastego pola, tuż przed Barrichello[82]. Deszczowego wyścigu obaj kierowcy nie ukończyli: na 39 okrążeniu Verstappen wycofał się z powodu awarii silnika, natomiast Barrichello wypadł z toru okrążenie później[82].
W połowie lipca powróciły informacje, jakoby Ford rozważał dostarczanie silników Benettonowi, co miało związek z wykupieniem Coswortha przez amerykańską firmę[83]. Faktem było jednak, że gdyby nawet Ford zdecydował się dostarczać silniki włoskiemu zespołowi, to Stewart nadal otrzymywałby jednostki od tej firmy, chociaż być może pod nazwą Aston Martin lub Jaguar[83].
W trakcie kwalifikacji do Grand Prix Austrii padał deszcz[84]. W tych warunkach Barrichello zakwalifikował się z piątym czasem, a Verstappen był dwunasty[84]. Na starcie Barrichello awansował na czwartą pozycję, jednak wycofał się z wyścigu już na dziewiątym okrążeniu po awarii układu hamulcowego[84]. Verstappen także nie ukończył wyścigu: na pięćdziesiątym drugim okrążeniu w jego samochodzie zepsuł się silnik[84].
Pod koniec lipca pojawiły się informacje, jakoby Rubens Barrichello był rozważany jako jeden z kandydatów na stanowisko kierowcy Williamsa w sezonie 1999[85]. Miało to związek z tym, że sponsor Williamsa, brazylijska firma Petrobras, chciała, by w zespole jeździł kierowca z Brazylii, a jedynym kierowcą brazylijskim posiadającym odpowiednie doświadczenie był Barrichello[85]. W tym czasie było niemal pewne, że jednym z kierowców Williamsa będzie Alessandro Zanardi, natomiast w gronie chętnych do jazdy w Williamsie wymieniano obok Barrichello również Johnny’ego Herberta, Pedro Diniza, Oliviera Panisa, Eddiego Irvine'a czy Maksa Wilsona[85]. Barrichello przed Grand Prix Austrii odwiedził w tajemnicy fabrykę Williamsa w Grove, by porozmawiać z Frankiem Williamsem o możliwej umowie, jako że kontrakt Barrichello ze Stewartem zawierał zapis, w myśl którego obowiązujący kontrakt mógł zostać wykupiony za sześć milionów dolarów[85].
W kwalifikacjach do Grand Prix Niemiec Barrichello był trzynasty, a Verstappen – dziewiętnasty[86]. Obaj kierowcy nie ukończyli wyścigu z powodu awarii skrzyni biegów: Barrichello wycofał się po 24 okrążeniach, natomiast Verstappen trzy okrążenia później[86].
Około tydzień później z powodu słabych wyników Stewarta powróciły plotki nt. potencjalnej umowy Forda z Benettonem, która mogłoby zacząć obowiązywać w 2000 roku[87].
Kwalifikacje do Grand Prix Węgier Barrichello ukończył na czternastej pozycji, a Verstappen – na siedemnastej[88]. Barrichello nie ukończył wyścigu (awaria skrzyni biegów na 55 okrążeniu), natomiast Verstappen finiszował jako trzynasty[88].
W kwalifikacjach do Grand Prix Belgii Barrichello był czternasty, a Verstappen dziewiętnasty[89]. Na starcie deszczowego wyścigu doszło do kolizji trzynastu samochodów[90]. Wskutek tego wydarzenia sędziowie zdecydowali o wywieszeniu czerwonej flagi i powtórzeniu startu wyścigu[90]. Barrichello był jednym z kierowców, którzy uczestniczyli w kolizji i wskutek niej doznał urazu łokcia, przez co nie wziął udziału w powtórzonym starcie[90]. Verstappen utrzymywał się na dziesiątej pozycji do momentu zjazdu samochodu bezpieczeństwa, ale już na dziewiątym okrążeniu musiał wycofać się z powodu awarii silnika[90].
Do Grand Prix Włoch Barrichello startował z trzynastego miejsca, a Verstappen – z siedemnastego[91]. Verstappen nie ukończył wyścigu, ponieważ po 39 okrążeniach rywalizacji w jego samochodzie zepsuła się skrzynia biegów[91]. Barrichello ukończył zawody na dziesiątym miejscu[91].
Podczas Grand Prix Włoch pojawiły się informacje o możliwych zmianach kadrowych w Stewarcie. Mówiono, że Paul Stewart opuści zespół, a Alan Jenkins będzie w nim pracował w innym charakterze[92]. Paul Stewart miał przestać pracować jako dyrektor zarządzający, a jego miejsce miał zająć David Richards z Benettona[92]. Natomiast kandydatami na nowego dyrektora technicznego w miejsce Jenkinsa – który miał skupić się raczej na projektowaniu samochodu – byli według mediów Mike Coughlan z Arrowsa oraz James Robinson z Williamsa[92]. Podawano, że Stewart chciał zrezygnować z usług Jenkinsa już wiosną 1998 roku, ale nie zrobił tego ze względu na chęć utrzymania stabilności technicznej[92]. Później obok Coughlana i Robinsona w charakterze kandydata na dyrektora technicznego wymieniano także Gary’ego Andersona z Jordana[93]. Anderson początkowo podpisał porozumienie z Arrowsem, ale później zawarł umowę ze Stewartem[93]. Stewart chciał oficjalnie ogłosić pozyskanie Andersona, ale Tom Walkinshaw z Arrowsa wniósł pozew o zatrzymanie tej transakcji[93].
W kwalifikacjach do Grand Prix Luksemburga Barrichello zajął dwunaste miejsce, natomiast Verstappen ukończył sesję na osiemnastej pozycji[94]. Obaj kierowcy zdołali ukończyć wyścig: Barrichello był jedenasty, a Verstappen – trzynasty[94].
Ostatnią eliminacją sezonu 1998 było Grand Prix Japonii, do którego Barrichello zakwalifikował się z szesnastym czasem, a Verstappen – z dziewiętnastym[95]. Kierowcy ci nie ukończyli jednak wyścigu: na 22 okrążeniu Verstappenowi zepsuła się skrzynia biegów, natomiast cztery okrążenia później w samochodzie Barrichello doszło do uszkodzenia mechanizmu różnicowego[96].
W sezonie 1998 Rubens Barrichello zdobył cztery punkty, co pozwoliło na sklasyfikowanie go na dwunastym miejscu w klasyfikacji generalnej kierowców[97]. Jan Magnussen z jednym punktem zajął siedemnaste miejsce w tej klasyfikacji, natomiast Jos Verstappen nie uzyskał punktów i został sklasyfikowany na ostatnim, 23 miejscu[97]. Stewart w klasyfikacji konstruktorów z pięcioma punktami był ósmy[98].
W listopadzie Ford zdementował pogłoski, jakoby był zainteresowany wykupieniem Stewarta i przekształceniem go w Jaguara przed sezonem 2001[99]. Koncern zaprzeczył także, jakoby rozważał przemianowanie swoich silników na Jaguara[99]. W tej sytuacji w kontekście przejęcia Stewarta pojawiły się nazwiska Toma Walkinshawa oraz Davida Richardsa, przy czym w przypadku przejęcia zespołu przez Walkinshawa albo Richardsa nowy zespół nadal byłby powiązany z Fordem[100][101].
1999
Wierzę, że z poprawkami nadwozia na sezon 1999, o których wiem, i z rozwojem programu silników Forda, mam wielką szansę, by pomóc zespołowi dostać się na szczyt drzewa Formuły 1.
W połowie września 1998 roku potwierdzono, że nowym kierowcą Stewarta w sezonie 1999 będzie Johnny Herbert[102]. Brytyjczyk, który wcześniej wygrał dwa Grand Prix w 1995 roku, zastąpił Josa Verstappena, podpisując ze Stewartem dwuletni kontrakt[102]. Drugim kierowcą zespołu, mimo możliwych powiązań z Williamsem, pozostał Barrichello[7]. Drugi rok z rzędu kierowcą testowym Stewarta był Luciano Burti[58].
Na początku grudnia Ford ogłosił przedłużenie kontraktu ze Stewartem do końca 2001 roku[103].
Gary Anderson natomiast został oficjalnie dyrektorem technicznym zespołu w miejsce Alana Jenkinsa; najprawdopodobniej z powodu przyjścia Andersona z zespołu odszedł inżynier Egbahl Hamidy[104], którego zastąpił Darren Davis[105]. W styczniu 1999 roku Jenkins również opuścił zespół[106]. Paula Stewarta na stanowisku dyrektora zarządzającego zastąpił natomiast David Ring, który pracował wcześniej w Hamble Group, Stewart zaś został wiceprezesem Stewart Grand Prix, a Andy Miller – dyrektorem wyścigowym[105].
Tuż przed Bożym Narodzeniem 1998 roku po raz pierwszy zespół testował nowy model, oznaczony symbolem SF3[107]. W samochodzie zamontowano całkowicie nową jednostkę napędową Ford CR1, która ważyła 100 kg, zawierała jedynie niewiele części z silnika Zetec-R i była od niego lżejsza, niższa i krótsza[105]. Jako że kompozytowa skrzynia biegów modelu SF2 była awaryjna, w Stewarcie SF3 zespół zastosował bardziej konwencjonalną jednostkę z magnezu[105]. Niektórzy twierdzili, że pod względem aerodynamicznym samochód był podobny do McLarena MP4/13[7].
W połowie stycznia 1999 roku nowym sponsorem zespołu została firma FedEx, natomiast ze sponsoringu zrezygnowało Texaco[108].
W kwalifikacjach do pierwszego wyścigu sezonu 1999, Grand Prix Australii, Barrichello był czwarty, a Herbert – trzynasty[109]. Przed startem wyścigu, a tuż po okrążeniu rozgrzewkowym, w obu Stewartach zapaliły się silniki[110]. Zespół dysponował jednym samochodem zapasowym, który przeznaczył Barrichello; co więcej, za użycie samochodu zapasowego Barrichello musiał do wyścigu startować z boksów[110]. W początkowej części wyścigu Brazylijczyk podążał tuż za Michaelem Schumacherem, który także startował z końca stawki, a po trzynastu okrążeniach był już dwunasty[110]. Na czternastym okrążeniu Jacques Villeneuve miał wypadek, w związku z czym na tor wyjechał samochód bezpieczeństwa; wskutek tego kilku kierowców zjechało do boksów, a Barrichello awansował na ósme miejsce[110]. Siedem okrążeń później wypadek miał również Alessandro Zanardi i samochód bezpieczeństwa ponownie pojawił się na torze, a Barrichello wykorzystał tę okazję do zjazdu na pit stop[110]. Na 29 okrążeniu Barrichello został ukarany karą stop & go za to, że wyprzedził Michaela Schumachera po zjeździe samochodu bezpieczeństwa, ale jeszcze przed minięciem linii startu/mety; po odbyciu kary Barrichello wrócił na tor na ósmym miejscu, a wkrótce później zjechał na drugi pit-stop[110]. Na ostatnich dwudziestu okrążeniach Barrichello zdołał wyprzedzić Toranosuke Takagiego i Pedro de la Rosę z Arrowsa i finiszował jako piąty[110].
Sesję kwalifikacyjną do Grand Prix Brazylii Barrichello zakończył jako trzeci, a Herbert – jako dziesiąty[111]. Na starcie wyścigu w samochodzie Davida Coultharda zepsuł się silnik, dzięki czemu Barrichello awansował na drugą pozycję[112]. Na czwartym okrążeniu chwilowe problemy ze skrzynią biegów miał Mika Häkkinen, przez co Barrichello zdołał go wyprzedzić i został liderem wyścigu[112]. Na 16 okrążeniu w samochodzie Herberta doszło do awarii układu hydraulicznego i Brytyjczyk wycofał się z wyścigu[111]. Na 27 okrążeniu Barrichello zjechał na pierwszy pit-stop[112]. Po wyjeździe z boksów Barrichello jechał za Eddiem Irvine’em, ale na 34 okrążeniu wyprzedził go[112]. Brazylijczyk nie zdołał jednak ukończyć wyścigu, ponieważ na 43 okrążeniu w jego samochodzie zepsuła się jednostka napędowa[111].
Po dobrych wynikach Stewarta SF3 oraz jednostek Forda na początku sezonu z amerykańskimi silnikami poza Benettonem zaczęto wiązać również zespół BAR[113].
Kwalifikacje do Grand Prix San Marino Barrichello ukończył na szóstym miejscu, a Herbert – na dwunastym[114]. Na starcie wyścigu z powodu awarii skrzyni biegów odpadł Jacques Villeneuve, dzięki czemu obaj kierowcy Stewarta awansowali o jedną pozycję[115]. Po odpadnięciu w dalszej fazie wyścigu między innymi Häkkinena oraz Irvine'a Barrichello ukończył Grand Prix San Marino na trzeciej pozycji, Herbert natomiast był dziesiąty[114].
Na przełomie kwietnia i maja Ford ogłosił, że w celu lepszej koncentracji nad współpracą ze Stewartem nie będzie w sezonie 2000 dostarczać swoich silników żadnemu innemu zespołowi, co oznaczało, że jednostek nowego producenta było zmuszone poszukać Minardi[116]. Mimo to nie ustawały pogłoski, jakoby Ford mógł dostarczać w sezonie 2000 pod nazwą Jaguar silniki drugiemu zespołowi[116].
Do wyścigu o Grand Prix Monako Barrichello i Herbert startowali odpowiednio z piątego i trzynastego miejsca[117]. Na starcie Herbert wyprzedził Ricardo Zontę[118]. Brytyjczyk nie zdołał jednak ukończyć wyścigu, ponieważ na 33 okrążeniu w jego samochodzie uszkodzeniu uległo zawieszenie[117]. Nie finiszował również Barrichello, który na sześć okrążeń przed końcem wpadł w poślizg i uderzył w barierę[118].
W kwalifikacjach do Grand Prix Hiszpanii Barrichello był siódmy, a Herbert – czternasty[119]. W początkowej fazie wyścigu Barrichello został wyprzedzony przez Trullego, R. Schumachera i Frentzena, a bezpośrednio za brazylijskim kierowcą jechał Herbert[120]. Na 41 okrążeniu Herbert wycofał się z powodu awarii skrzyni biegów[119]. Pod koniec wyścigu Barrichello został jeszcze wyprzedzony przez Damona Hilla[120] i ukończył zawody na ósmym miejscu[119]. Po wyścigu Barrichello został zdyskwalifikowany za nieregulaminowe wymiary drewnianej deski pod podwoziem (tzw. skid block)[121].
W przypadku Rubensa Barrichello pozycją startową do Grand Prix Kanady było piąte miejsce, natomiast Herbert startował z dziesiątej pozycji[122]. Na początku wyścigu Jarno Trulli uderzył w Barrichello, który na skutek kolizji zjechał na pit-stop i powrócił na tor ze stratą jednego okrążenia[123]. Na piętnastym okrążeniu wskutek uszkodzeń z kolizji z Trullim Brazylijczyk wycofał się jednak z wyścigu[123]. Herbert natomiast po 44 okrążeniach jechał na piątej pozycji, ale na 52 okrążeniu został wyprzedzony przez Eddiego Irvine'a[123]. Po odpadnięciu Heinza-Haralda Frentzena na cztery okrążenia przed końcem wyścigu Herbert wrócił jednak na piąte miejsce i zdobył swoje pierwsze dwa punkty w sezonie[123].
Na początku czerwca za kwotę około 50 milionów funtów Ford zakupił zespół[7].
Jako że zaledwie kilka minut po rozpoczęciu sesji kwalifikacyjnej do Grand Prix Francji zaczęło padać, najwyższe pozycje startowe wywalczyli kierowcy, którzy wyjechali na tor najwcześniej: Rubens Barrichello, Jean Alesi i Olivier Panis[124]. Dla Brazylijczyka było to drugie pole position w karierze; pierwsze wywalczył w Grand Prix Belgii 1994 w podobnych okolicznościach[124]. Herbert tymczasem zakończył kwalifikacje jako dziewiąty[125]. Na starcie Barrichello utrzymał pierwsze miejsce[126]. Na piątym okrążeniu Herbert odpadł z powodu uszkodzenia skrzyni biegów[125]. Okrążenie później Barrichello został wyprzedzony przez Davida Coultharda[126]. Na dziesiątym okrążeniu w samochodzie Coultharda zepsuł się układ elektryczny[125] i Barrichello ponownie objął prowadzenie[126]. Mniej więcej około dwudziestego okrążenia zaczął padać deszcz[126]. Na 44 okrążeniu Michael Schumacher wyprzedził Barrichello[126]. Jednakże dziewięć okrążeń później Barrichello odzyskał prowadzenie, ponieważ Niemiec zjechał do boksów[126]. Na 60 okrążeniu Barrichello został wpyrzedzony przez Häkkinena, a cztery okrążenia później kierowcy ci zjechali na swój drugi pit-stop[126]. Liderem został wówczas Heinz-Harald Frentzen, który podczas wyścigu był tylko raz w boksach[126]. Frentzen wygrał ostatecznie wyścig, a na podium stanęli jeszcze Häkkinen i Barrichello[125].
W kwalifikacjach do Grand Prix Wielkiej Brytanii Barrichello był siódmy, natomiast Herbert – jedenasty[127]. W trakcie wyścigu na Herberta nałożono karę stop & go za wyprzedzenie Alesiego tuż po zjeździe samochodu bezpieczeństwa, ale przed przekroczeniem linii startu/mety[128]. Na trzynaście okrążeń przed metą w samochodzie Barrichello pękła opona i Brazylijczyk musiał zjechać na nieplanowany pit-stop[128]. W Grand Prix Wielkiej Brytanii nie zdołał punktować żaden kierowca Stewarta: Barrichello był ósmy, Herbert zaś dwunasty[127].
Do Grand Prix Austrii Barrichello startował z piątego miejsca, natomiast Herbert był tuż za Brazylijczykiem[129]. W pierwszym zakręcie wyścigu Barrichello zdołał wyprzedzić Frentzena, a chwilę później również Häkkinena (wypchniętego z toru przez Coultharda) i Irvine'a[130]. Johnny Herbert został natomiast uderzony przez Mikę Salo, stracił tylny spojler i pod koniec pierwszego okrążenia zjechał do boksów, ale zespół nie oczekiwał Brytyjczyka i wymiana spojlera zajęła dużo czasu[130]. Na 36 okrążeniu Barrichello zjechał na pit-stop i na tor powrócił na piątym miejscu[130]. Na 49 okrążeniu Brazylijczyk został wyprzedzony przez Häkkinena[130]. Siedem okrążeń później w samochodzie Barrichello zepsuł się silnik[130]. Herbert ukończył natomiast rywalizację na czternastym miejscu ze stratą czterech okrążeń do zwycięzcy[129].
W kwalifikacjach do Grand Prix Niemiec Barrichello był szósty, Herbert zaś – siedemnasty[131]. Na pierwszym okrążeniu wyścigu Barrichello wyprzedził Frentzena, a na trzecim – Irvine'a, i w ten sposób jechał na czwartym miejscu[132]. Pod koniec szóstego okrążenia Barrichello zjechał jednak do boksów i wycofał się z wyścigu, a powodem tego była awaria układu hydraulicznego[132]. Herbert pod koniec wyścigu podążał natomiast na szóstym miejscu, ale na 41 okrążeniu zakończył wyścig z powodu awarii skrzyni biegów[132].
Sesję kwalifikacyjną do Grand Prix Węgier Barrichello ukończył jako ósmy, a Herbert – jako dziesiąty[133]. Na starcie Barrichello wyprzedził Alexandra Wurza, a Herbert, wyprzedzony przez obu kierowców Saubera, spadł na dwunaste miejsce[134]. Herbert został wyprzedzony jeszcze przez Jarno Trullego, ale sam wyprzedził Jacques’a Villeneuve’a i jechał na dwunastej pozycji[134]. Obaj kierowcy Stewarta obrali, w przeciwieństwie do większości konkurentów, taktykę jednego pit-stopu[134]. Barrichello ukończył rywalizację na piątym miejscu, Herbert natomiast finiszował jako jedenasty[133].
Do Grand Prix Belgii Barrichello startował z siódmego miejsca, a Herbert – z dziesiątego[135]. Barrichello został na początku wyścigu wyprzedzony przez Alessandro Zanardiego i Mikę Salo, przez co spadł na dziewiątą pozycję[136]. Herberta natomiast wyprzedził Giancarlo Fisichella, ale Włoch na czwartym okrążeniu popełnił błąd i Herbert odzyskał pozycję[136]. Na siódmym okrążeniu udany atak na Herberta podjął Jean Alesi[136]. Na 12 okrążeniu Brytyjczyk popełnił błąd w szykanie Bus Stop i ponownie został wyprzedzony przez Fisichellę[136]. Na 29 okrążeniu Herbert wypadł z toru i zakończył jazdę[135]. Barrichello ukończył wyścig jako dziesiąty[135].
W kwalifikacjach do Grand Prix Włoch Barrichello był siódmy, natomiast Herbert – piętnasty[137]. Na 11 okrążeniu Barrichello wyprzedził Coultharda i awansował na szóste miejsce[138]. W połowie wyścigu Brazylijczyk wyprzedził również Zanardiego[138]. Na 41 okrążeniu Herbert wycofał się z powodu uszkodzenia sprzęgła[137]. Barrichello natomiast ukończył wyścig jako czwarty[137].
To było dobre zwycięstwo i miły akcent dla Jackiego Stewarta z powodu wszystkich tych romantycznych wspomnień jego zwycięstwa w deszczu na starym Nürburgringu. To było jego ostatnie zwycięstwo w Formule 1 na tym torze, a chyba już milionowe dla Forda!
Do Grand Prix Europy obaj kierowcy Stewarta startowali z dalszych pozycji: Herbert z czternastej, a Barrichello z piętnastej[140]. W trakcie wyścigu, na osiemnastym okrążeniu, zaczął padać deszcz[141]. Po awariach bądź wypadkach liderów (Frentzen, Coulthard, R. Schumacher, Fisichella) oraz dzięki dobrej taktyce prowadzenie objął Johnny Herbert i to on został zwycięzcą Grand Prix Europy, odnosząc swoją trzecią wygraną oraz pierwszą dla Stewarta[141]. Na trzecim miejscu finiszował Barrichello, do końca atakując Jarno Trullego[141].
W kwalifikacjach do debiutującego w kalendarzu Formuły 1 Grand Prix Malezji Herbert był piąty, Barrichello natomiast startował tuż za Brytyjczykiem[142]. Na starcie Barrichello wyprzedził Herberta[143]. Herbert obrał jednak lepszą strategię i ukończył wyścig na czwartej pozycji, tuż przed Rubensem Barrichello[143].
Kwalifikacje do ostatniej eliminacji sezonu 1999, a zarazem ostatniej w historii Stewart Grand Prix – Grand Prix Japonii – Herbert zakończył na ósmym miejscu, a Barrichello – na trzynastym[144]. Na starcie Herbert spadł na dziesiątą pozycję, wyprzedzony przez Jeana Alesiego i Ralfa Schumachera[145]. Obaj kierowcy zespołu nie zdobyli punktów: Herbert był w wyścigu siódmy, tuż przed Barrichello[144].
Sezon 1999 Stewart zakończył z 36 punktami na czwartym miejscu w klasyfikacji konstruktorów[146]. Rubens Barrichello uzyskał 21 punktów, co dało mu siódme miejsce w klasyfikacji generalnej kierowców, natomiast Johnny Herbert dzięki zdobytym przez siebie 15 punktom był w tej klasyfikacji ósmy[147].
Sprzedaż zespołu
W listopadzie 1998 roku Ford stanowczo zapewnił, że nie zamierza przed sezonem 2001 wykupić Stewarta bądź w jakikolwiek sposób zaangażować Jaguara – jedną ze swoich marek – w Formułę 1, czy to w charakterze zespołu, czy też dostawcy silników[99].
Mimo to 11 czerwca 1999 roku[148] Ford za 50 milionów funtów zakupił Stewart Grand Prix[7]. Ta stosunkowo niska kwota wynikała stąd, że Ford był od 1996 roku w znacznym stopniu zaangażowany w zespół[148]. Decyzja Forda wynikała stąd, że koncern chciał odnieść sukcesy w Formule 1 tym bardziej, że spodziewane było przybycie do Formuły 1 w ciągu następnych kilku lat takich marek jak Toyota, Honda i General Motors[148]. Jackie Stewart natomiast uzasadniał sprzedaż tym, że nabycie zespołu przez Forda zwiększy jego konkurencyjność w stosunku do Ferrari i McLarena[148]. Chociaż wówczas Ford nie wybrał jeszcze nazwy zespołu, było jasne, że zakupił go w celu wprowadzenia do Formuły 1 Jaguara[148].
Na początku września, po zgodzie Komisji Formuły 1, oficjalnie potwierdzono, że od sezonu 2000 zespół będzie ścigał się pod nazwą Jaguar Racing[149].
Johnny Herbert pozostał kierowcą w zespole, ponieważ niezależnie od wyników miał zagwarantowany kontrakt do sezonu 2000 włącznie[150]. Natomiast w lipcu 1999 roku pojawiły się pogłoski, jakoby nowym kierowcą zespołu w sezonie 2000 miał zostać Eddie Irvine, niezadowolony ze statusu kierowcy numer dwa w Ferrari[150]. Podczas Grand Prix Wielkiej Brytanii 1999 Irvine i przedstawiciele Forda spotkali się w tajemnicy, by omówić warunki potencjalnej umowy[150]. Ostatecznie przed Grand Prix Włoch Irvine został ogłoszony kierowcą Jaguara[138], podpisując trzyletni kontrakt z zespołem[151]. Barrichello natomiast przeszedł do Ferrari[138]. W zespole pozostał również Luciano Burti, a także Gary Anderson[7].
Rodzina Stewartów również miała zostać w zespole. Ford odsunął wprawdzie Paula Stewarta z funkcji wiceprezesa, ale został on dyrektorem ds. operacyjnych[152]. Jackie Stewart natomiast, zgodnie z oświadczeniem Forda (wrzesień 1999), miał pozostać prezesem[153]. W 2000 roku u Paula Stewarta wykryto jednak raka jelita grubego[154] i w październiku tego samego roku opuścił on całkowicie zespół[155]. Jackie Stewart natomiast mimo wcześniejszych zapewnień Forda przestał być prezesem zespołu, a na tym stanowisku zastąpił go Neil Ressler[156].
Dalsze losy zespołu
Przy okazji zakupu Stewarta Ford zapewniał, że jego celem jest mistrzostwo świata Formuły 1 w 2001 roku[7]. Cel ten nie został osiągnięty. W sezonie 2000 Jaguar zdobył za sprawą Eddiego Irvine'a cztery punkty i dziewiąte miejsce w klasyfikacji[157]. Wyniki odnoszone przez zespół były poniżej oczekiwań Forda, co doprowadziło do zmian w zarządzie, a to z kolei – do chaosu w zespole przez następne dwa lata[158]. W roku 2001 Irvine wywalczył dla Jaguara pierwsze podium[159], ale Jaguar zakończył sezon niewiele lepiej, niż rok wcześniej – z dziewięcioma punktami i ósmą pozycją w klasyfikacji[160]. W sezonie 2002 Jaguar ponownie zdobył jedno podium – trzecie miejsce Irvine'a w Grand Prix Włoch było ostatnim podium Jaguara w Formule 1[161], który to zespół zgromadził w tamtym sezonie osiem punktów i siódmą pozycję w klasyfikacji[162]. W latach 2003–2004, po reformie systemu punktacji, Jaguar również był siódmy (gromadząc w roku 2003 18 punktów[163], a w 2004 – dziesięć[164]).
Ford postanowił wycofać po sezonie 2004 Jaguara z Formuły 1[165]. Kupcem zespołu został koncern Red Bull GmbH, który przekształcił zespół w Red Bull Racing[166]. Do 2008 roku włącznie Red Bull nie wygrał żadnego wyścigu, jedynie trzykrotnie stając na podium[167]. W sezonie 2009 kierowcy Red Bulla – Sebastian Vettel i Mark Webber – wygrali łącznie sześć wyścigów[167], a Vettel zdobył wicemistrzostwo w klasyfikacji kierowców, podobnie jak Red Bull – w klasyfikacji konstruktorów[168]. W sezonach 2010–2013 Red Bull i Vettel zdobyli tytuły mistrzowskie[169].
Wyniki
Legenda oznaczeń w tabelach wyników Wyświetl szablon na nowej stronie | |
---|---|
Oznaczenie | Wyjaśnienie |
Złoty | Zwycięzca lub mistrzostwo |
Srebrny | 2. miejsce lub wicemistrzostwo |
Brązowy | 3. miejsce lub II wicemistrzostwo |
Zielony | Ukończył, punktował (w klasyfikacji generalnej, gdy zdobył co najmniej jeden punkt na przestrzeni sezonu, poza trzema powyższymi opcjami) |
Niebieski | Ukończył, nie punktował (w klasyfikacji generalnej, gdy nie zdobył co najmniej jednego punktu na przestrzeni sezonu) |
Czerwony | Nie zakwalifikował się (NZ) |
Nie prekwalifikował się (NPK) | |
Różowy | Nie ukończył (NU) |
Niesklasyfikowany (NS) (w klasyfikacji generalnej, gdy nie został sklasyfikowany w żadnym wyścigu sezonu) | |
Czarny | Zdyskwalifikowany (DK) |
Wykluczony (WYK/EX) | |
Biały | Nie wystartował (NW) |
Kontuzjowany (K/INJ) | |
Wyścig odwołany (OD/C) | |
Bez koloru | Został wycofany (WYC/WD) |
Nie przybył (NP/DNA) | |
Nie brał udziału w treningach (NT/DNP) | |
Nie został zgłoszony (–) | |
Pogrubienie | Start z pole position |
Kursywa | Najszybsze okrążenie wyścigu |
† | Nie ukończył, ale jego rezultat został zaliczony ze względu na przejechanie więcej niż 90% dystansu wyścigu. |
* | Sezon w trakcie |
1/2/3 | Punktowana pozycja w sprincie kwalifikacyjnym |
Lista systemów punktacji Formuły 1 |
Sezon | Zespół | Silnik | Kierowcy | Wyniki w poszczególnych eliminacjach | Wyniki kierowców | Wyniki konstruktora | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1997 | AUS | BRA | ARG | SMR | MCO | ESP | CAN | FRA | GBR | DEU | HUN | BEL | ITA | AUT | LUX | JPN | EUR | Punkty | Pozycja | Punkty | Pozycja | |||
HSBC Malaysia Stewart Ford | Ford | Rubens Barrichello | NU | NU | NU | NU | 2 | NU | NU | NU | NU | NU | NU | NU | 13 | 14 | NU | NU | NU | 6 | 13 | 6 | 9 | |
Jan Magnussen | NU | NU | 10 | NU | 7 | 13 | NU | NU | NU | NU | NU | 12 | NU | NU | NU | NU | 9 | 0 | 20 | |||||
1998 | AUS | BRA | ARG | SMR | ESP | MCO | CAN | FRA | GBR | AUT | DEU | HUN | BEL | ITA | LUX | JPN | Punkty | Pozycja | Punkty | Pozycja | ||||
HSBC Stewart Ford | Ford | Rubens Barrichello | NU | NU | 10 | NU | 5 | NU | 5 | 10 | NU | NU | NU | NU | NU | 10 | 11 | NU | 4 | 12 | 5 | 8 | ||
Jan Magnussen | NU | 10 | NU | NU | 12 | NU | 6 | – | – | – | – | – | – | – | – | – | 1 | 17 | ||||||
Jos Verstappen | – | – | – | – | – | – | – | 12 | NU | NU | NU | 13 | NU | NU | 13 | NU | 0 | 23 | ||||||
1999 | AUS | BRA | SMR | MCO | ESP | CAN | FRA | GBR | AUT | DEU | HUN | BEL | ITA | EUR | MYS | JPN | Punkty | Pozycja | Punkty | Pozycja | ||||
HSBC Stewart Ford | Ford | Rubens Barrichello | 5 | NU | 3 | 9 | DK | NU | 3 | 8 | NU | NU | 5 | 10 | 4 | 3 | 5 | 8 | 21 | 7 | 36 | 4 | ||
Johnny Herbert | NW | NU | 10 | NU | NU | 5 | NU | 12 | 14 | 11 | 11 | NU | NU | 1 | 4 | 7 | 15 | 8 |
Statystyki
Sezon | Zespół | Konstruktor | Zgłoszenia | GP | PKT | P. | P1 | P2 | P3 | Punkt. | PP | NO | NS | DK | NZ |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1997 | HSBC Malaysia Stewart Ford | Stewart-Ford | 34 | 17 | 6 | 9 | - | 1 | - | 1 | - | - | 26 | - | - |
1998 | HSBC Stewart Ford | Stewart-Ford | 32 | 16 | 5 | 8 | - | - | - | 3 | - | - | 20 | - | - |
1999 | HSBC Stewart Ford | Stewart-Ford | 31 | 16 | 36 | 4 | 1 | - | 3 | 10 | 1 | - | 10 | 1 | - |
Razem | 2 | 1 | 97 | 49 | 47 | - | 1 | 1 | 3 | 14 | 1 | - | 56 | 1 | - |
Sezon | Zespół | Konstruktor | Zgłoszenia | GP | PKT | P. | P1 | P2 | P3 | Punkt. | PP | NO | NS | DK | NZ |
Zgłoszenia - starty wszystkich samochodów; GP - zaliczone Grand Prix; P. - pozycja końcowa; P1, P2, P3 - pozycje na podium; Punkt. - punktował; PP - pole position; NO - najszybsze okrążenia; NS - niesklasyfikowany; DK - dyskwalifikacje; NZ - nie zakwalifikował się |
Podsumowanie
Ważne wyścigi | |
---|---|
Debiut | Grand Prix Australii 1997 (#1, Rubens Barrichello, Jan Magnussen) |
Pierwsze pole position | |
Pierwsze punkty | |
Pierwsze podium | |
Pierwsze zwycięstwo | |
Ostatni | Grand Prix Japonii 1999 (#47, Rubens Barrichello, Johnny Herbert) |
Najwyższe pozycje | |
Kwalifikacje | 1 |
Wyścig | 1 |
Inne | |
Kierowca testowy | Mário Haberfeld, Luciano Burti |
Kierowcy
Najwięcej wyścigów dla Stewart Grand Prix zaliczył Rubens Barrichello, który w latach 1997–1999 wystartował w 49 wyścigach. Barrichello zdobył także jedyne dla zespołu pole position. Pozostałymi kierowcami Stewarta byli Jan Magnussen (1997–1998, 24 wyścigi), Jos Verstappen (1998, 9 wyścigów) oraz Johnny Herbert (1999, 15 wyścigów), który odniósł jedyne dla Stewarta zwycięstwo.
Kierowca | Sezony | Starty | PP | Wygrane | MŚ | Zespół | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Rubens Barrichello | 1997–1999 | 49 | 1 | 0 | fabryczny | ||
Jan Magnussen | 1997–1998 | 24 | 0 | 0 | fabryczny | ||
Jos Verstappen | 1998 | 9 | 0 | 0 | fabryczny | ||
Johnny Herbert | 1999 | 15 | 0 | 1 | fabryczny |
Informacje techniczne
Stewart w swojej historii korzystał jedynie z silników Ford oraz opon Bridgestone. Zespół skonstruował trzy modele (SF1, SF2 i SF3).
Sezon | Zespół | Podwozie | Silnik (Typ) | Opony |
---|---|---|---|---|
1997 | HSBC Malaysia Stewart Ford | Stewart SF1 | Ford Zetec-R VJ 3,0l V10 | Bridgestone |
1998 | HSBC Stewart Ford | Stewart SF2 | Ford Zetec-R VJ 3,0l V10 | Bridgestone |
1999 | HSBC Stewart Ford | Stewart SF3 | Ford CR-1 3,0l V10 | Bridgestone |
Razem | 2 | 3 | 2 | 1 |
Sezon | Zespół | Podwozie | Silnik (Typ) | Opony |
Przypisy
- ↑ Ressler at Cosworth. grandprix.com, 1998-11-09. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Jackie Stewart. chicanef1.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Mariusz Karolak: Jackie Stewart – "Braveheart" w Formule 1. f1wm.pl, 2006-08-23. [dostęp 2012-03-28]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h Mariusz Karolak: Paul Stewart – od PSR do SGP. f1wm.pl, 2006-08-30. [dostęp 2012-03-28]. (pol.).
- ↑ a b c d e CONSTRUCTORS: STEWART GRAND PRIX. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Jackie Stewart gets Ford. grandprix.com, 1995-12-25. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Mariusz Karolak: Stewart Grand Prix – rodzinny biznes w szkockim wydaniu. f1wm.pl, 2011-12-28. [dostęp 2012-03-28]. (pol.).
- ↑ a b c d e f Stewart gets Ford. grandprix.com, 1996-01-08. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Sauber's 1996 package unveiled. grandprix.com, 1996-02-12. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Alan Jenkins to join Stewart Grand Prix?. grandprix.com, 1996-01-08. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b Stewart begins recruiting. grandprix.com, 1996-02-12. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c d Stewart buys Ikuzawa design. grandprix.com, 1996-04-01. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b Stewart looking for cash in Asia. grandprix.com, 1996-01-29. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Stewart announces HSBC. grandprix.com, 1996-09-23. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ ...with Ford engines?. grandprix.com, 1996-09-23. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ More loot for Stewart. grandprix.com, 1996-12-02. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b Stewart unveils the SF1. grandprix.com, 1996-12-16. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b Joe Saward: Who owns the Formula One teams?. grandprix.com, 1999-03-01. [dostęp 2012-03-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2003-06-28)]. (ang.).
- ↑ Stewart denies Ikuzawa deal. grandprix.com, 1996-04-29. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Mattijs Diepraam, "Uechtel", Rafael Reyna, Leo Breevoort, Jasper Heymans: Grand Prix cars that never raced (work in progress). forix.autosport.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Coulthard stays at McLaren. grandprix.com, 1996-06-03. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Stewart's driver search. grandprix.com, 1996-08-08. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Hill – a decision this week?. grandprix.com, 1996-09-23. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ The post-Hill driver market. grandprix.com, 1996-09-30. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b Magnussen for Stewart. grandprix.com, 1996-10-07. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Barrichello confirmed by Stewart. grandprix.com, 1996-10-28. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c d Joe Saward: Inside Stewart Grand Prix. grandprix.com, 1996-12-02. [dostęp 2019-01-28]. (ang.).
- ↑ a b Goodyear and Stewart. grandprix.com, 1996-08-15. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ ...and Goodyear. grandprix.com, 1996-10-14. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Stewart Grand Prix. allf1.info. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b Stewart Grand Prix. f1technical.net. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Arrows and Stewart overshadowed. grandprix.com, 1997-02-10. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Magnussen hurt at Estoril. grandprix.com, 1997-02-17. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Magnussen back in action. grandprix.com, 1997-03-03. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c d GRAND PRIX RESULTS: AUSTRALIAN GP, 1997. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c GRAND PRIX RESULTS: BRAZILIAN GP, 1997. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Grande Premio Marlboro do Brasil 1997 – Rezultat wyścigu. f1wm.pl. [dostęp 2012-03-28]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h GRAND PRIX RESULTS: ARGENTINE GP, 1997. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c GRAND PRIX RESULTS: SAN MARINO GP, 1997. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h GRAND PRIX RESULTS: MONACO GP, 1997. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c GRAND PRIX RESULTS: SPANISH GP, 1997. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i GRAND PRIX RESULTS: CANADIAN GP, 1997. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c GRAND PRIX RESULTS: FRENCH GP, 1997. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c GRAND PRIX RESULTS: BRITISH GP, 1997. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c d GRAND PRIX RESULTS: GERMAN GP, 1997. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c d GRAND PRIX RESULTS: HUNGARIAN GP, 1997. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c Magnussen on thin ice. grandprix.com, 1997-08-18. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c GRAND PRIX RESULTS: BELGIAN GP, 1997. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b GRAND PRIX RESULTS: ITALIAN GP, 1997. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c d e f GRAND PRIX RESULTS: AUSTRIAN GP, 1997. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ 1997 Austrian Grand Prix. formula1.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c GRAND PRIX RESULTS: LUXEMBOURG GP, 1997. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b GRAND PRIX RESULTS: JAPANESE GP, 1997. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c d e GRAND PRIX RESULTS: EUROPEAN GP, 1997. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b 1997 – All drivers. formula1.com. [dostęp 2013-01-23]. (ang.).
- ↑ 1997 – All teams. formula1.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ No change at Stewart. grandprix.com, 1997-10-13. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b Dan Moakes, Mattijs Diepraam: Grand Prix test drivers. 8w.forix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Ford confirms all-new V10. grandprix.com, 1997-10-27. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Tyrrell racing towards the millennium. grandprix.com, 1997-09-01. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Stewart's finances. grandprix.com, 1997-12-08. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Stewart's new sponsors. grandprix.com, 1997-12-15. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Stewart's new sponsors. grandprix.com, 1997-12-22. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ F1 launches come thick and fast. grandprix.com, 1998-01-12. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c d Ford promises bigger push for Stewart. grandprix.com, 1998-01-19. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b GRAND PRIX RESULTS: AUSTRALIAN GP, 1998. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c GRAND PRIX RESULTS: BRAZILIAN GP, 1998. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b Engineering changes at Stewart?. grandprix.com, 1998-03-30. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Ford and Benetton. grandprix.com, 1998-03-30. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Benetton and Ford. grandprix.com, 1998-05-11. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b GRAND PRIX RESULTS: ARGENTINE GP, 1998. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c GRAND PRIX RESULTS: SAN MARINO GP, 1998. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c Verstappen to Stewart?. grandprix.com, 1998-04-27. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b Magnussen staying at Stewart?. grandprix.com, 1998-05-04. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b GRAND PRIX RESULTS: SPANISH GP, 1998. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b GRAND PRIX RESULTS: MONACO GP, 1998. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Barrichello fastest at Silverstone. grandprix.com, 1998-06-01. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Volkswagen buys Cosworth!. grandprix.com, 1998-06-08. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c GRAND PRIX RESULTS: CANADIAN GP, 1998. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c d Verstappen replaces Magnussen. grandprix.com, 1998-06-22. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c GRAND PRIX RESULTS: FRENCH GP, 1998. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b GRAND PRIX RESULTS: BRITISH GP, 1998. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b Benetton and Ford. grandprix.com, 1998-07-13. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c d GRAND PRIX RESULTS: AUSTRIAN GP, 1998. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c d Barrichello for Williams?. grandprix.com, 1998-07-27. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b GRAND PRIX RESULTS: GERMAN GP, 1998. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Stewart's engines in 2000. grandprix.com, 1998-08-10. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b GRAND PRIX RESULTS: HUNGARIAN GP, 1998. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ GRAND PRIX RESULTS: BELGIAN GP, 1998. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c d Ian Burley: Grand Prix of Belgium Review. atlasf1.autosport.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c GRAND PRIX RESULTS: ITALIAN GP, 1998. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c d ...but changes ahead at Stewart. grandprix.com, 1998-09-14. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c The Scots battle over Anderson. grandprix.com, 1998-09-14. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b GRAND PRIX RESULTS: LUXEMBOURG GP, 1998. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ GRAND PRIX RESULTS: JAPANESE GP, 1998. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Ian Burley: Grand Prix of Japan Review. atlasf1.autosport.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b 1998 – All drivers. formula1.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ 1998 – All teams. formula1.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c Ford denies Stewart-Jaguar rumors. grandprix.com, 1998-11-23. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ So what happens to Tom?. grandprix.com, 1998-11-30. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ The future for David Richards. grandprix.com, 1998-11-30. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c Herbert to Stewart. grandprix.com, 1998-09-14. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Stewart and Ford. grandprix.com, 1998-12-07. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Aerodynamicists on the move. grandprix.com, 1998-12-07. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c d Changes at Stewart Grand Prix. grandprix.com, 1999-01-11. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Jenkins departs Stewart Grand Prix. grandprix.com, 1999-01-04. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Joe Saward: Winter update 1998-99. grandprix.com, 1999-01-18. [dostęp 2012-03-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2001-06-17)]. (ang.).
- ↑ FedEx joins Stewart Grand Prix. grandprix.com, 1999-01-18. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ GRAND PRIX RESULTS: AUSTRALIAN GP, 1999. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Qantas Australian Grand Prix 1999 – Szczegółowy opis wyścigu. f1wm.pl. [dostęp 2012-03-28]. (pol.).
- ↑ a b c GRAND PRIX RESULTS: BRAZILIAN GP, 1999. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c d Grande Premio Marlboro do Brasil 1999 – Szczegółowy opis wyścigu. f1wm.pl. [dostęp 2012-03-28]. (pol.).
- ↑ Ford becomes popular. grandprix.com, 1999-04-12. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b GRAND PRIX RESULTS: SAN MARINO GP, 1999. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Gran Premio Warsteiner di San Marino 1999 – Szczegółowy opis wyścigu. f1wm.pl. [dostęp 2012-03-28]. (pol.).
- ↑ a b Minardi loses Ford deal in 2000. grandprix.com, 1999-05-03. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b GRAND PRIX RESULTS: MONACO GP, 1999. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b Grand Prix de Monaco 1999 – Szczegółowy opis wyścigu. f1wm.pl. [dostęp 2012-03-28]. (pol.).
- ↑ a b c GRAND PRIX RESULTS: SPANISH GP, 1999. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b Gran Premio Marlboro de Espana 1999 – Szczegółowy opis wyścigu. f1wm.pl. [dostęp 2012-03-28]. (pol.).
- ↑ Skids become an issue. grandprix.com, 1999-05-31. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ GRAND PRIX RESULTS: CANADIAN GP, 1999. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c d Grand Prix Air Canada 1999 – Szczegółowy opis wyścigu. f1wm.pl. [dostęp 2012-03-28]. (pol.).
- ↑ a b Mobil 1 Grand Prix de France 1999 – Opis kwalifikacji. f1wm.pl. [dostęp 2012-03-28]. (pol.).
- ↑ a b c d GRAND PRIX RESULTS: FRENCH GP, 1999. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Mobil 1 Grand Prix de France 1999 – Szczegółowy opis wyścigu. f1wm.pl. [dostęp 2012-03-28]. (pol.).
- ↑ a b GRAND PRIX RESULTS: BRITISH GP, 1999. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b RAC British Grand Prix 1999 – Szczegółowy opis wyścigu. f1wm.pl. [dostęp 2012-03-28]. (pol.).
- ↑ a b GRAND PRIX RESULTS: AUSTRIAN GP, 1999. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c d e Grosser Preis von Österreich 1999 – Szczegółowy opis wyścigu. f1wm.pl. [dostęp 2012-03-28]. (pol.).
- ↑ GRAND PRIX RESULTS: GERMAN GP, 1999. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c Grosser Mobil 1 Preis von Deutschland 1999 – Szczegółowy opis wyścigu. f1wm.pl. [dostęp 2012-03-28]. (pol.).
- ↑ a b GRAND PRIX RESULTS: HUNGARIAN GP, 1999. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c Marlboro Magyar Nagydij 1999 – Szczegółowy opis wyścigu. f1wm.pl. [dostęp 2012-03-28]. (pol.).
- ↑ a b c GRAND PRIX RESULTS: BELGIAN GP, 1999. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c d Foster's Belgian Grand Prix 1999 – Szczegółowy opis wyścigu. f1wm.pl. [dostęp 2012-03-28]. (pol.).
- ↑ a b c GRAND PRIX RESULTS: ITALIAN GP, 1999. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c d Gran Premio Campari d’Italia 1999 – Szczegółowy opis wyścigu. f1wm.pl. [dostęp 2012-03-28]. (pol.).
- ↑ Wywiad Maurice’a Hamiltona – Johnny Herbert. „F1 Racing”, s. 79, lipiec 2012. Łódź: Westa-Druk. ISSN 1732-7032.
- ↑ GRAND PRIX RESULTS: EUROPEAN GP, 1999. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c Warsteiner Grand Prix of Europe 1999 – Szczegółowy opis wyścigu. f1wm.pl. [dostęp 2012-03-28]. (pol.).
- ↑ GRAND PRIX RESULTS: MALAYSIAN GP, 1999. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b Petronas Malaysian Grand Prix 1999 – Szczegółowy opis wyścigu. f1wm.pl. [dostęp 2012-03-28]. (pol.).
- ↑ a b GRAND PRIX RESULTS: JAPANESE GP, 1999. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Fuji Television Japanese Grand Prix 1999 – Szczegółowy opis wyścigu. f1wm.pl. [dostęp 2012-03-28]. (pol.).
- ↑ 1999 – All teams. formula1.com. [dostęp 2013-01-23]. (ang.).
- ↑ 1999 – All drivers. formula1.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c d e Ford buys Stewart. grandprix.com, 1999-06-14. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ It's official – it's Jaguar. grandprix.com, 1999-06-14. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c Irvine en route to Stewart?. grandprix.com, 1999-07-26. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ DRIVERS: EDDIE IRVINE. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Another reshuffle at Stewart Grand Prix. grandprix.com, 1999-07-19. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ What is Ford playing at now?. grandprix.com, 1999-09-13. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Paul Stewart stands down. grandprix.com, 2000-04-17. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Stewart announces resignation from Jaguar Racing. grandprix.com, 2000-10-30. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Ford boss Nasser disappointed with Jaguar performance. grandprix.com, 2000-08-18. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ 2000 – All teams. formula1.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ CONSTRUCTORS: JAGUAR RACING. grandprix.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ 7. Monaco 2001. statsf1.com. [dostęp 2012-03-28]. (fr.).
- ↑ 2001 – All teams. formula1.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ 15. Italie 2002. statsf1.com. [dostęp 2012-03-28]. (fr.).
- ↑ 2002 – All teams. formula1.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ 2003 – All teams. formula1.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ 2004 – All teams. formula1.com. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ The end for Jaguar Racing. grandprix.com, 2004-09-17. [dostęp 2012-03-28]. (ang.).
- ↑ Marek Roczniak: Jaguar Racing i Cosworth sprzedane. f1wm.pl, 2004-11-15. [dostęp 2012-03-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-19)]. (pol.).
- ↑ a b Red Bull – Saisons. statsf1.com. [dostęp 2012-03-28]. (fr.).
- ↑ 2009. statsf1.com. [dostęp 2012-03-28]. (fr.).
- ↑ Previous Seasons. chicane.com. [dostęp 2013-10-29]. (ang.).
Media użyte na tej stronie
Autor: Pedro A. Gracia Fajardo, escudo de Manual de Imagen Institucional de la Administración General del Estado, Licencja: CC0
Flaga Hiszpanii
Flag of Canada introduced in 1965, using Pantone colors. This design replaced the Canadian Red Ensign design.
Autor: Morio, Licencja: CC BY-SA 3.0
Formula One 2011 Rd.2 Malaysian GP: Sebastian Vettel (Red Bull) won the race.
Autor: Parrot of Doom, Licencja: CC BY-SA 3.0
Jos Verstappen at the A1 GP test in Silverstone, 2005
Autor: Paul Lannuier from Sussex, NJ, USA, Licencja: CC BY-SA 2.0
Rubens Barrichello driving for Stewart Grand Prix at the 1999 Canadian Grand Prix.
Autor: Rick Dikeman, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Rubens Barrichello driving for the Stewart Grand Prix Formula One team, Montreal, 1997
Autor: Mathieu Felten (SilverArrows), Licencja: CC BY-SA 3.0
Johnny Herbert in Monza 2006
Autor: Paul Lannuier from Sussex, NJ, USA, Licencja: CC BY-SA 2.0
Pedro de la Rosa driving for Jaguar Racing at the 2001 Canadian Grand Prix.
Autor: Studio Harcourt, Licencja: CC BY 3.0
Rubens Barrichello photographed by Studio Harcourt Paris
Autor: Paul Lannuier from Sussex, NJ, USA, Licencja: CC BY-SA 2.0
Johnny Herbert driving for Stewart Grand Prix at the 1999 Canadian Grand Prix.
Autor: MCMXC, Licencja: CC BY-SA 3.0
A photo of the Stewart GP SF3 Formula 1 car from 1999
Autor: Milner46, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Stewart SF1, Driven by Jan Magnussen in stewart's debut season, 1997
Autor: Fox 1 from Beta Quadrant, England, Licencja: CC BY-SA 2.0
Ralph Firman driving for Paul Stewart Racing at Silverstone during the 1995 British Formula Three Championship season.
Autor:
- Jan_Magnussen.jpg: The359
- derivative work: cobra bubbles (talk)
Jan Magnussen
Logo for the Ford Motor Company, designed to commemorate the brand's 100th anniversary..
Autor: Tony Hisgett from Birmingham, UK, Licencja: CC BY 2.0
A Stewart SF02 on display at the National Museum of Scotland.
Autor: Mephisto83, Licencja: CC BY 2.0
Rubens Barrichello Scuderia Ferrari (2005) at a press conference
Autor: Morio, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Luciano Burti (Petrobras-Action Power) at Stock Car Brasil in 2006.