Stielgranate 41

Stielgranate 41
Armata PaK 36 z pociskiem nadkalibrowym

Stielgranate 41 – niemiecki nadkalibrowy, stabilizowany brzechwowo pocisk kumulacyjny, używany do armaty PaK 36.

Już podczas kampanii francuskiej w 1940 roku, 37-milimetrowa armata PaK 36, standardowe działo przeciwpancerne Wehrmachtu często nie było w stanie przebić grubych pancerzy czołgów francuskich i brytyjskich. Podczas inwazji na ZSRR działo to okazało się niemal całkowicie bezużyteczne. Niemcy stopniowo zastępowali je działami większego kalibru, jak PaK 38, ale postanowili też zwiększyć możliwości bojowe armat 37-milimetrowych, ze względu na ich wielką liczbę w armii[1].

Opracowano więc do działa nasadkowy, nadkalibrowy pocisk kumulacyjny. Przypominał on karabinowe granaty nasadkowe. Posiadał trzon, którego trzpień wsuwał się do lufy działa, a perforowana tuleja, na której umieszczone były cztery brzechwy stabilizujące, obejmowała lufę z zewnątrz. Wystrzeliwany był za pomocą ślepego naboju, z prędkością około 110 m/s, co dawało zasięg około 800 metrów przy kącie strzału 25°, a około 180 metrów przy strzelaniu na wprost (kąt podniesienia 5°)[2].

Pocisk miał masę 8,6 kilograma (z czego na ładunek kruszący przypadało 2,42 kg), długość (z trzonem) 73,9 centymetra i kaliber 160 milimetrów. Wyposażony był w dwa zapalniki, czołowy, działający przy trafieniach pod kątem prostym, i denny, detonujący przy trafieniach pod kątem ostrym[2]. Wykorzystywano zapalniki Bd Z 5130 - Bodenzünder 5130 (denny) oraz czołowe: AZ 5075 - Aufschlagzünder 5075, taki sam jak w pociskach do pancerzownicy Panzerschreck i jego ulepszoną wersję AZ 5095 - Aufschlagzünder 5095[3].

Silny ładunek i duży kaliber zapewniał przebijalność do 180-milimetrowej płyty pancernej[2], co wystarczało by pokonać dowolny czołg II wojny światowej. Ponieważ efekt kumulacyjny nie zależy od prędkości pocisku, trafienie było równie groźne z każdego dystansu. Efektywny zasięg wynosił jednak około 300 metrów, na większych dystansach pocisk był zbyt niecelny[3]. Dodatkowym utrudnieniem w użyciu Stielgranate była konieczność opuszczenia ukrycia przez ładowniczego i wyjścia przed front działa, by założyć kolejny pocisk na lufę.

Przypisy

  1. ↑ Chris Bishop: The Encyclopedia of Weapons of World War. London: Barnes & Noble Books, 1998, s. 182-3. ISBN 0-7607-1022-8.
  2. ↑ a b c 3.7 Stielgranate 41: 3.7 cm Stick Grenade. [w:] Catalog of Enemy Ordnance [on-line]. U.S. Office of Chief of Ordnance, 24-07-2010. [dostęp 2011-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-06)]. (ang.).
  3. ↑ a b German 3.7cm Stielgranate 41, Rodded Bomb, W.W. II. [dostęp 2011-02-18]. (ang.).

Media użyte na tej stronie

Stielgranate 41 parola.jpg
Autor: Balcer~commonswiki, Licencja: CC BY 2.5

Stielgranate 41 ammunition for the PAK 36 37 mm gun. It was introduced in late 1941 in order to give the PAK 36 guns some ability to deal with heavily armored tanks appearing on the battlefield at that time. The shell, many times larger than the 37 mm caliber and hence inserted into the front of the barrel to be fired, contained a shaped charge and had a range of about 300 m. Displayed in Finnish Tank Museum (Panssarimuseo) in Parola. Photo taken on July 14, 2006.

Source: Photo by me, User:Balcer.
PaK 36 with Stielgranate 41 displayed Military Vehicle Technology Foundation.jpg
Autor: Free Denizen, Licencja: CC BY-SA 2.0
PaK 36 with Stielgranate 41, displayed at Military Vehicle Technology Foundation [1]