Stobierna (powiat rzeszowski)

Artykuł

50°8′20″N 22°4′22″E

- błąd

39 m

WD

50°10'N, 22°0'E

- błąd

19564 m

Odległość

800 m

Stobierna
wieś
Ilustracja
(c) Zbigniew Czernik / Wikimedia PL, licencja: CC-BY-3.0
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

rzeszowski

Gmina

Trzebownisko

Liczba ludności (2021)

3348[1]

Strefa numeracyjna

17

Kod pocztowy

36-002[2]

Tablice rejestracyjne

RZE

SIMC

0664504[3]

Położenie na mapie gminy Trzebownisko
Mapa konturowa gminy Trzebownisko, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Stobierna”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Stobierna”
Położenie na mapie powiatu rzeszowskiego
Mapa konturowa powiatu rzeszowskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Stobierna”
Ziemia50°08′20″N 22°04′22″E/50,138889 22,072778

Stobiernawieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie rzeszowskim, w gminie Trzebownisko[4][3]. Położona jest wzdłuż drogi krajowej nr 19.

Wieś posiada status sołectwa.

Tradycyjnie, w ostatnią niedzielę lipca, obchodzone są Dni Stobiernej.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa rzeszowskiego.

Części wsi

Integralne części wsi Stobierna[4][3]
SIMCNazwaRodzaj
0664510Dółczęść wsi
0664527Kmieciceczęść wsi
0664533Krzyweczęść wsi
0664540Pod Arendączęść wsi
0664556Pod Lasemczęść wsi
0664562Podedwórczęść wsi
0664579Porębyczęść wsi
0664585Sitarkaczęść wsi
0664591Zagrodyczęść wsi

Oświata

We wsi znajdują się:

  • Dwie biblioteki szkolne
  • Biblioteka publiczna
  • Zespół Szkół nr 1 (przedszkole, szkoła podstawowa, gimnazjum)
  • Zespół Szkół nr 2 im. Ludwika Nabielaka (szkoła podstawowa, gimnazjum)[5]

Obiekty

Organizacje i stowarzyszenia

  • Klub Sportowy Stobierna (piłka nożna – w sezonie 2016/2017 klasa okręgowa grupa Rzeszów)[6]
  • Ludowy Klub Sportowy Stobierna - Krzywe (piłka nożna – w sezonie 2016/2017 klasa B grupa Rzeszów I)[7]
  • Ochotnicza Straż Pożarna

Przemysł i usługi

W miejscowości przeważają prywatne, małe i kilka większych firm rodzinnych z dominacją zakładów stolarskich.

Historia wsi

Dokumenty źródłowe po raz pierwszy wymieniły Stobiernę 3 lutego 1409 roku przy okazji założenia parafii w Łące przez Jana Feliksa Rzeszowskiego. Sama wieś jest z pewnością nieco starsza, gdyż przed 1409 rokiem należała ona razem z okolicznymi miejscowościami do parafii Staromieście. Początki wsi Stobierna, tj. wiek XV-XVI, były związane z parafią w Łące. W 1409 roku parafię Łąka tworzyły wsie: Łąka, Łukawiec, Palikówka i Stobierna. Przysiółek Krzywe stał się częścią parafii Nienadówka z uwagi na sąsiedztwo, zaś pozostała część wsi należała do parafii w Łące.

8 sierpnia 1943 Wehrmacht, żandarmeria i policja niemiecka pod dowództwem gestapowców Floschke i Pottenbauma otoczył wieś. Niemcy zebrali mężczyzn obok cmentarza, wybrali 17 spośród nich i rozstrzelali. W czasie pacyfikacji śmierć poniosło jeszcze kilka osób. Hitlerowcy podpalili wiele zabudowań. Około 10 osób wywieziono do obozów koncentracyjnych. W 1969 odsłonięto pomnik poświęcony pomordowanym mieszkańcom wsi[8].

Historia parafii

W 1789 r. powstała parafia Stobierna. Wieś Stobierna została wyłączona z parafii Łąka razem z Wólką pod Lasem oraz przysiółkami Grond i Gęsiówka. W tymże roku został wzniesiony drewniany kościół pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego, który był konsekrowany w 1847 r. Kościół ufundował właściciel dóbr sokołowskich Benedykt Józef Grabiński.

Przez 230 lat istnienia parafii w Stobiernej zmieniała się jej przynależność administracyjna. W latach 1789–1992 parafia należała do diecezji przemyskiej i dekanatu rzeszowskiego. W 1929 roku parafię przyłączono do dekanatu sokołowskiego. W 1992 r. nastąpiły zmiany w podziale terytorialnym diecezji. Powstała wówczas diecezja rzeszowska, w skład której do dnia dzisiejszego wchodzi parafia Stobierna. Od chwili powstania parafii do 1983 r. nie zmienił się skład wsi i przysiółków, które ją tworzyły. Zmiany nastąpiły dopiero w 1983 r., kiedy to powstała samodzielna parafia w Wólce Podleśnej. W związku z utworzeniem nowej parafii spadła tym samym liczba parafian stobierneńskich. Od 7 października 2004 należy do dekanatu Rzeszów Północ[9].

W drugi dzień Świąt Wielkanocnych, tj. 7 kwietnia 1890, pożar zniszczył drewniany kościół w Stobiernej. Nowy kościół w Stobiernej usytuowany został na wzgórzu w centralnym punkcie wsi, na miejscy starej, drewnianej świątyni. Nie jest znany architekt, który zaprojektował ten kościół. Zbudowany został w latach 1890–1891, w stylu neogotyckim, z czerwonej palonej cegły. Kubatura budynku wynosi 6499 m². W październiku 1894 r. na Wystawie Lwowskiej zakupiono organy wykonane przez J. Grocholskiego.

W 1922 r. sprowadzono do parafii dwa dzwony, zakupione z fabryki Karola Schwabego z Białej. Większy dzwon o wadze 190 kg otrzymał imię Jan Chrzciciel. Drugi dzwon – mniejszy, o wadze 135 kg, został nazwany imieniem Maria i Weronika.

W czasie II wojny światowej kościół został nieznacznie uszkodzony, ale szybko został naprawiony. W końcu lat 40. XX w. założono w kościele instalację elektryczną, zaś w 1963 r. dach pokryto blachą ocynkowaną. W 1978 r. pod nadzorem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Rzeszowie dokonano renowacji polichromii. Odnowiona została wówczas nawa przez Zygmunta Stopyrę i prezbiterium przez Marka Wąsacza. Zakupiono organy, poprawiono również chór. Położona została kamienna posadzka. W 1992 r. wykonano zewnętrzną elewację kościoła. Począwszy od 1994 r., z inicjatywy ks. proboszcza Józefa Pasiaka, wykonano ogrodzenie kaplicy na Krzywem. Na przełomie 1994/1995 dokonano generalnego remontu plebanii i wybudowano ogrodzenie. W 1995 r. odnowiono figurę Chrystusa Króla, stojącą w obrębie dawnego cmentarza przykościelnego oraz wykonano prace renowacyjne organów i położono kostkę brukową wokół kościoła (przełom 1998/1999).

Przypisy

  1. Strona gminy,sołectwo Stobierna
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1207 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  4. a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. Stulecie szkoły w Stobiernej. Radio VIA. [dostęp 2013-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-02)].
  6. Strona 90minut.pl
  7. Strona 90minut.pl
  8. Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 331
  9. Strona niedziela.pl. Nowy podział administracyjny diecezji

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
POL województwo podkarpackie flag.svg
Flaga województwa podkarpackiego
Stobierna - bocianie gniazdo (6).jpg
(c) Zbigniew Czernik / Wikimedia PL, licencja: CC-BY-3.0
Bocianie gniazdo w miejscowości Stobierna.