Stobierna (powiat rzeszowski)

Stobierna

wieś
(c) Zbigniew Czernik / Wikimedia PL, licencja: CC-BY-3.0
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	rzeszowski
Gmina	Trzebownisko
Liczba ludności (2021)	3348[1]
Strefa numeracyjna	17
Kod pocztowy	36-002[2]
Tablice rejestracyjne	RZE
SIMC	0664504[3]
Położenie na mapie gminy Trzebownisko Stobierna
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Stobierna
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Stobierna
Położenie na mapie powiatu rzeszowskiego Stobierna
50°08′20″N 22°04′22″E/50,138889 22,072778

Stobierna – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie rzeszowskim, w gminie Trzebownisko^[4][3]. Położona jest wzdłuż drogi krajowej nr 19.

Wieś posiada status sołectwa.

Tradycyjnie, w ostatnią niedzielę lipca, obchodzone są Dni Stobiernej.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa rzeszowskiego.

Części wsi

Oświata

We wsi znajdują się:

• Dwie biblioteki szkolne
• Biblioteka publiczna
• Zespół Szkół nr 1 (przedszkole, szkoła podstawowa, gimnazjum)
• Zespół Szkół nr 2 im. Ludwika Nabielaka (szkoła podstawowa, gimnazjum)^[5]

Obiekty

• Dwa domy ludowe
• Dwa stadiony sportowe
• Estrada taneczna (zadaszona)
• Remiza strażacka Ochotniczej Straży Pożarnej
• Kościół parafialny
• Kaplica dojazdowa (Stobierna - Krzywe)
• Przydrożne kapliczki

Organizacje i stowarzyszenia

• Klub Sportowy Stobierna (piłka nożna – w sezonie 2016/2017 klasa okręgowa grupa Rzeszów)^[6]
• Ludowy Klub Sportowy Stobierna - Krzywe (piłka nożna – w sezonie 2016/2017 klasa B grupa Rzeszów I)^[7]
• Ochotnicza Straż Pożarna

Przemysł i usługi

W miejscowości przeważają prywatne, małe i kilka większych firm rodzinnych z dominacją zakładów stolarskich.

Historia wsi

Dokumenty źródłowe po raz pierwszy wymieniły Stobiernę 3 lutego 1409 roku przy okazji założenia parafii w Łące przez Jana Feliksa Rzeszowskiego. Sama wieś jest z pewnością nieco starsza, gdyż przed 1409 rokiem należała ona razem z okolicznymi miejscowościami do parafii Staromieście. Początki wsi Stobierna, tj. wiek XV-XVI, były związane z parafią w Łące. W 1409 roku parafię Łąka tworzyły wsie: Łąka, Łukawiec, Palikówka i Stobierna. Przysiółek Krzywe stał się częścią parafii Nienadówka z uwagi na sąsiedztwo, zaś pozostała część wsi należała do parafii w Łące.

8 sierpnia 1943 Wehrmacht, żandarmeria i policja niemiecka pod dowództwem gestapowców Floschke i Pottenbauma otoczył wieś. Niemcy zebrali mężczyzn obok cmentarza, wybrali 17 spośród nich i rozstrzelali. W czasie pacyfikacji śmierć poniosło jeszcze kilka osób. Hitlerowcy podpalili wiele zabudowań. Około 10 osób wywieziono do obozów koncentracyjnych. W 1969 odsłonięto pomnik poświęcony pomordowanym mieszkańcom wsi^[8].

Historia parafii

W 1789 r. powstała parafia Stobierna. Wieś Stobierna została wyłączona z parafii Łąka razem z Wólką pod Lasem oraz przysiółkami Grond i Gęsiówka. W tymże roku został wzniesiony drewniany kościół pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego, który był konsekrowany w 1847 r. Kościół ufundował właściciel dóbr sokołowskich Benedykt Józef Grabiński.

Przez 230 lat istnienia parafii w Stobiernej zmieniała się jej przynależność administracyjna. W latach 1789–1992 parafia należała do diecezji przemyskiej i dekanatu rzeszowskiego. W 1929 roku parafię przyłączono do dekanatu sokołowskiego. W 1992 r. nastąpiły zmiany w podziale terytorialnym diecezji. Powstała wówczas diecezja rzeszowska, w skład której do dnia dzisiejszego wchodzi parafia Stobierna. Od chwili powstania parafii do 1983 r. nie zmienił się skład wsi i przysiółków, które ją tworzyły. Zmiany nastąpiły dopiero w 1983 r., kiedy to powstała samodzielna parafia w Wólce Podleśnej. W związku z utworzeniem nowej parafii spadła tym samym liczba parafian stobierneńskich. Od 7 października 2004 należy do dekanatu Rzeszów Północ^[9].

W drugi dzień Świąt Wielkanocnych, tj. 7 kwietnia 1890, pożar zniszczył drewniany kościół w Stobiernej. Nowy kościół w Stobiernej usytuowany został na wzgórzu w centralnym punkcie wsi, na miejscy starej, drewnianej świątyni. Nie jest znany architekt, który zaprojektował ten kościół. Zbudowany został w latach 1890–1891, w stylu neogotyckim, z czerwonej palonej cegły. Kubatura budynku wynosi 6499 m². W październiku 1894 r. na Wystawie Lwowskiej zakupiono organy wykonane przez J. Grocholskiego.

W 1922 r. sprowadzono do parafii dwa dzwony, zakupione z fabryki Karola Schwabego z Białej. Większy dzwon o wadze 190 kg otrzymał imię Jan Chrzciciel. Drugi dzwon – mniejszy, o wadze 135 kg, został nazwany imieniem Maria i Weronika.

W czasie II wojny światowej kościół został nieznacznie uszkodzony, ale szybko został naprawiony. W końcu lat 40. XX w. założono w kościele instalację elektryczną, zaś w 1963 r. dach pokryto blachą ocynkowaną. W 1978 r. pod nadzorem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Rzeszowie dokonano renowacji polichromii. Odnowiona została wówczas nawa przez Zygmunta Stopyrę i prezbiterium przez Marka Wąsacza. Zakupiono organy, poprawiono również chór. Położona została kamienna posadzka. W 1992 r. wykonano zewnętrzną elewację kościoła. Począwszy od 1994 r., z inicjatywy ks. proboszcza Józefa Pasiaka, wykonano ogrodzenie kaplicy na Krzywem. Na przełomie 1994/1995 dokonano generalnego remontu plebanii i wybudowano ogrodzenie. W 1995 r. odnowiono figurę Chrystusa Króla, stojącą w obrębie dawnego cmentarza przykościelnego oraz wykonano prace renowacyjne organów i położono kostkę brukową wokół kościoła (przełom 1998/1999).

Przypisy

Bibliografia

• Urząd Gminy Trzebownisko. [w:] Sołectwo Stobierna [on-line]. [dostęp 2012-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-15)].
• Strona parafii

Linki zewnętrzne

• Stobierna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 345 .