Stokóweczka szmaragdowa

Stokóweczka szmaragdowa

Bolborhynchus dachilleae
(O’Neill, Munn & Franke, 1991)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	papugowe
Rodzina	papugowate
Podrodzina	papugi neotropikalne
Plemię	Amoropsittacini
Rodzaj	Bolborhynchus
Gatunek	stokóweczka szmaragdowa
Synonimy
Nannopsittaca dachilleae O’Neill, Munn & Franke, 1991
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1]
najmniejszej troski
Zasięg występowania

Stokóweczka szmaragdowa^[2] (Bolborhynchus dachilleae) – gatunek małego ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae). Występuje w zachodniej części Ameryki Południowej. Opisany w 1991 roku. Nie jest zagrożony.

Taksonomia i odkrycie

Gatunek został odkryty w 1985 roku przez Charlesa A. Munna w trakcie badań w okolicach rzeki Manú w Peru. Zaobserwował on stadko zielonych ptaków, przypominających te z rodzaju Forpus, jednak nie wykazywały one dymorfizmu płciowego i nie przypominały żadnego znanego gatunku występującego w tym rejonie. W 1987 roku zespołowi kierowanemu przez Johna P. O’Neilla udało się pozyskać w terenie pierwsze okazy tych ptaków, a wtedy okazało się, że prawdopodobnie nie należą one do rodzaju Forpus, lecz są przedstawicielami nieopisanego jeszcze gatunku. Później O’Neill umieścił ten gatunek w rodzaju Nannopsittaca. Pierwszy opis gatunku sporządzili O’Neill, Munn i Irma Franke, a ukazał się on w 1991 roku na łamach czasopisma „The Auk”. Nazwa gatunkowa dachilleae upamiętnia zmarłą tragicznie w 1989 roku Barbarę D’Achille, działaczkę na rzecz ochrony środowiska i dziennikarkę^[3]. Nie wyróżnia się podgatunków^[4].

Zasięg występowania

Całkowity zasięg występowania szacowany jest na 134 000 km². Obejmuje miejsce, gdzie graniczą ze sobą Peru, Brazylia i Boliwia, jednak większa część zasięgu leży w Peru. Gatunek spotykany do wysokości 300 m n.p.m. w lasach na brzegach rzek. Był widziany w zaroślach drzew Calocophyllum spruceanum i Cecropia membranacea oraz bambusów^[5].

Morfologia

Nie występuje widoczny dymorfizm płciowy. Długość ciała wynosi 12 cm, masa ciała 37,5–49 g. Skrzydło mierzy 80–89,5 mm, ogon 40,2–49,5 mm, a skok 9,2–12,6 mm. Wierzch głowy jasnoniebieski, obrączka oczna biała. Wierzch ciała, sterówki i skrzydła ciemnozielone; lotki brązowawe. Spód ciała jasnozielony. Dziób różowy, nogi pomarańczowe^[3].

Zachowanie

Widywana w stadach 10–20 osobników. Żeruje na nasionach, głównie bambusów z rodzaju Guadua. Odwiedza także, podobnie do innych papug, lizawki z gliny celem pobierania składników odżywczych. Widywana w stadach z wróbliczką amazońską (Forpus modestus), stadniczką żółtoczelną (Brotogeris sanctithomae) oraz stadniczką niebieskosterną (B. cyanoptera)^[3].

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 1994 do 2020 roku uznawała stokóweczkę szmaragdową za gatunek bliski zagrożenia (NT – Near Threatened). Od 2020 roku gatunek ten ma status najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji wstępnie oszacowano na 2500–9999 osobników dorosłych, a jej trend uznaje się za spadkowy ze względu na utratę i degradację siedlisk^[1]. Gatunek ten jest ujęty w II załączniku konwencji waszyngtońskiej (CITES)^[6].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
• Pierwszy rysunek przedstawiający ten gatunek