Stokrotka

Stokrotka
	; Morfologia (stokrotka pospolita)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Asteroideae
Rodzaj	stokrotka
	Nazwa systematyczna
	Bellis L.; Sp. Pl. 886. 1 Mai 1753
	Typ nomenklatoryczny
	Bellis perennis L.
Synonimy
	Bellidium Bertol.; Belliopsis Pomel; Kyberia Neck.; Seubertia H.C.Watson;
	Bellidium Bertol.; Belliopsis Pomel; Kyberia Neck.; Seubertia H.C.Watson;

Kwiatostan stokrotki pospolitej

Stokrotka (Bellis L.) – rodzaj z rodziny astrowatych. Obejmuje 14 gatunków^[3]. Zasięg rodzaju obejmuje całą Europę, północno-zachodnią Afrykę (od Maroka po Libię) i zachodnią Azję (od Jordanii po Iran i Kazachstan)^[3]. W Polsce występuje jeden gatunek – stokrotka pospolita B. perennis^[5]. Rośliny te występują na pastwiskach, w murawach, na terenach skalistych i w lasach^[6].

Stokrotki są popularnie uprawiane, w szczególności formy B. sylvestris i mieszańce ze stokrotką pospolitą^[7] oraz odmiany ozdobne stokrotki pospolitej^[6]. Uprawiane są zwykle odmiany o pełnych lub półpełnych kwiatach, większych koszyczkach lub koszyczkach zwielokrotnionych (z wyrastającymi bocznymi koszyczkami w kątach liści okrywy)^[7]. Stokrotka pospolita, uważana czasem za chwast rosnąc na trawnikach, wykorzystywana jest także jako roślina lecznicza^[7].

Morfologia

Pokrój: Rośliny zielne (jednoroczne i krótkotrwałe byliny), niektóre rozrastające się kłączowo, z wiązkowym systemem korzeniowym^[8]. Rośliny osiągają do 45 cm wysokości, ale zwykle są znacznie mniejsze^[6].
Liście: Skupione w rozetę przyziemną, rzadko kilka rozwija się także w dolnej części łodygi powyżej rozety. Liście są pojedyncze, łopatkowate do lancetowatych, całobrzegie lub ząbkowane^[8].
Kwiaty: Zebrane w koszyczki tworzące się pojedynczo na szczycie wzniesionej i bezlistnej łodygi^[6]. Okrywa jest szeroka i krótka, składa się z dwóch (rzadko jednego) szeregu zielonych listków, o równej długości i jajowatym kształcie. Dno koszyczka jest płaskie lub wzniesione półkuliście lub stożkowato^[8]. Występują w nich dwa rodzaje kwiatów: na brzegach koszyczka białe lub różowe kwiaty języczkowe, w środku drobne, żółte kwiaty rurkowe^[9]. Kwiaty języczkowe są żeńskie, stulają się po zmroku. Kwiaty rurkowate są obupłciowe. Ich korona jest krótkorurkowata, a łatki na końcach rurki są wzniesione^[8].
Owoce: Nieco spłaszczone niełupki^[6], jajowate, nagie, orzęsione lub szorstko owłosione. Puch kielichowy nieobecny lub wykształca się w postaci pierścienia krótkich ości^[8].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny astrowatych (Asteraceae). W obrębie rodziny zaliczany do podrodziny Asteroideae i plemienia Astereae^[10]. Jest blisko spokrewniony z rodzajami stokrotnica Bellidiastrum i bellium Bellium, tworząc z nimi tzw. grupę Bellis w obrębie podplemienia Bellidinae^[11].

Wykaz gatunków^[12]

Bellis annua L.
Bellis azorica Seub.
Bellis bernardi Boiss. & Reut.
Bellis caerulescens Coss. & Balansa
Bellis cordifolia (Kunze) Willk.
Bellis hyrcanica Woronow
Bellis longifolia Boiss. & Heldr.
Bellis margaritifolia Huter, Porta & Rigo
Bellis pappulosa Boiss. ex DC.
Bellis perennis L. – stokrotka pospolita
Bellis prostrata Pomel
Bellis pusilla (N.Terracc.) Pignatti
Bellis rotundifolia (Desf.) Boiss. & Reut.
Bellis sylvestris Cirillo

Zagrożenia i ochrona

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych ocenie zagrożenia poddano cztery gatunki, z czego trzy oceniono jako gatunki najmniejszej troski (B. bernardii, B. caerulescens i B. hyrcanica), a jeden – B. prostrata został uznany za bliski zagrożenia^[13].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Bellis L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-04].
↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-22].
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 41, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 376. ISBN 0-333-74890-5.
↑ ^a ^b ^c David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 107. ISBN 978-1-107-11502-6.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e J.W.J.W. Kadereit J.W.J.W., CharlesCh. Jeffrey CharlesCh. (red.), Flowering plants. Eudicots: Asterales, Berlin: Springer, 2007, s. 303, ISBN 978-3-540-31051-8, OCLC 184984805 .
↑ GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
↑ Genus Bellis L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-05-04].
↑ Nesom G.L.. Revised subtribal classification of Astereae (Asteraceae). „Phytoneuron”. 53, s. 1–39, 2020.
↑ Bellis. The Plant List. [dostęp 2016-04-22]. (ang.).
↑ Bellis. The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2015-4. [dostęp 2016-06-09]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).

[powo-3] Bellis L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-04].

[4] Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-22].

[checklist-5] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 41, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[philips-6] Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 376. ISBN 0-333-74890-5.

[mabb-7] David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 107. ISBN 978-1-107-11502-6.

[kubitzki-8] J.W.J.W. Kadereit J.W.J.W., CharlesCh. Jeffrey CharlesCh. (red.), Flowering plants. Eudicots: Asterales, Berlin: Springer, 2007, s. 303, ISBN 978-3-540-31051-8, OCLC 184984805 .

[E-9] GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[grin-10] Genus Bellis L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-05-04].

[nesom-11] Nesom G.L.. Revised subtribal classification of Astereae (Asteraceae). „Phytoneuron”. 53, s. 1–39, 2020.

[12] Bellis. The Plant List. [dostęp 2016-04-22]. (ang.).

[13] Bellis. The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2015-4. [dostęp 2016-06-09]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Stokrotka

Spis treści

Morfologia

Systematyka

Zagrożenia i ochrona

Przypisy

Media użyte na tej stronie