Stokrotnica górska

Stokrotnica górska
	; Stokrotnica w Dolinie Kościeliskiej
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Asteroideae
Rodzaj	stokrotnica
Gatunek	stokrotnica górska
	Nazwa systematyczna
	Bellidiastrum michelii Cass.; G.-F.Cuvier, Dict. Sci. Nat., ed. 2. 4(Suppl.): 70 (1817)
Synonimy
	Aster michelii (L.) Scop.); Bellidiastrum bellidiastrum (L.) H. Karst..; Doronicum bellidiastrum L.;
	Aster michelii (L.) Scop.); Bellidiastrum bellidiastrum (L.) H. Karst..; Doronicum bellidiastrum L.;

Stokrotnica górska^[5] (Bellidiastrum michelii Cass.) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych. Reprezentuje monotypowy rodzaj stokrotnica Bellidiastrum. Występuje tylko w górach Europy^[4]. W Polsce występuje wyłącznie w Tatrach i Pieninach.

Morfologia

Łodyga: Owłosiony, wzniesiony i dość gruby głąbik o wysokości 10–30 cm.
Liście: Wyłącznie liście odziomkowe o kształcie łopatkowatym lub jajowato wydłużonym i piłkowanych brzegach. Blaszka liściowa stopniowo zwężająca się w ogonek. Liście delikatnie owłosione.
Kwiaty: Jeden tylko koszyczek na szczycie głąbika, do złudzenia podobny do koszyczka stokrotki pospolitej. Dno koszyczka nagie (bez plewinek). Na brzegu koszyczka jeden szereg białych kwiatów języczkowych. Są to wyłącznie kwiaty żeńskie. W wyższych partiach gór często mają one czerwonawe zabarwienie. Wnętrze koszyczka wypełniają obupłciowe drobne, żółtej barwy kwiaty rurkowe. Kielich przekształcony w puch kielichowy.
Owoc: Niełupki z puchem kielichowym. Obecność puchu kielichowego wyraźnie odróżnia stokrotnicę od stokrotki, która nie posiada go.
Gatunki podobne: Roślina swoim wyglądem bardzo przypomina stokrotkę pospolitą. Najbardziej rzucającą się w oczy różnicą jest głąbik – u stokrotnicy znacznie dłuższy niż u stokrotki.

Systematyka i taksonomia

Gatunek reprezentuje monotypowy rodzaj stokrotnica Bellidiastrum Scop., Fl. Carniol.: 376. 15 Jun - 21 Jul 1760^[6]. W niektórych ujęciach gatunek włączany jest do rodzaju aster jako Aster bellidiastrum Scop.^[3], co jednak nie ma oparcia w relacjach filogenetycznych – gatunek jest blisko spokrewniony z rodzajami stokrotka Bellis i bellium Bellium tworząc z nimi tzw. grupę Bellis w obrębie podplemienia Bellidinae, podczas gdy rodzaj Aster reprezentuje podplemię Asterinae^[6]^[7].

Biologia i ekologia

Bylina. Kwitnie od maja do sierpnia. Przy deszczowej pogodzie kwiaty zwijają się, osłaniając wnętrze kwiatostanu. Roślina wiatrosiewna.
Siedlisko: naskalne murawy, hale, skały. Roślina górska. Występuje od regla dolnego aż po piętro alpejskie, głównie na podłożu wapiennym (roślina wapieniolubna).
W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Seslerion tatrae^[8].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
↑ ^a ^b Bellidastrum michelii Cass.. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-03].
↑ ^a ^b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-07-20].
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 41, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ ^a ^b Werner Greuter, Mariam Aghababian, Gerhard Wagenitz. (1670-1675) Proposals to Conserve the Names Bellidiastrum, Berkheya, Euryops, Notobasis, Picnomon and Urospermum (Compositae) against Six Generic Names of Vaillant. „Taxon”. 54, 1, s. 196-198, 2005.
↑ Nesom G.L.. Revised subtribal classification of Astereae (Asteraceae). „Phytoneuron”. 53, s. 1–39, 2020.
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia

Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
Roślinność występująca w Tatrach

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).

[powo-3] Bellidastrum michelii Cass.. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-03].

[grin-4] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-07-20].

[checklist-5] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 41, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[werner-6] Werner Greuter, Mariam Aghababian, Gerhard Wagenitz. (1670-1675) Proposals to Conserve the Names Bellidiastrum, Berkheya, Euryops, Notobasis, Picnomon and Urospermum (Compositae) against Six Generic Names of Vaillant. „Taxon”. 54, 1, s. 196-198, 2005.

[nesom-7] Nesom G.L.. Revised subtribal classification of Astereae (Asteraceae). „Phytoneuron”. 53, s. 1–39, 2020.

[8] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne