Stopan

Stopan (bułg. стопан, serb. змија чуваркућа, zmija čuvarkuća[1]) – w wierzeniach południowosłowiańskich opiekuńczy duch domowy.

Stopan był duchem jakiegoś zasłużonego przodka, opiekującym się domem[2] i uważanym za jego "gospodarza". Poirytowany brakiem szacunku ze strony domowników stopan hałasował nocą, zsyłał złe sny i choroby. Składano mu wówczas ofiarę, zwaną stopanową gozbą. Ofiarę składała zawsze najstarsza kobieta w rodzinie, która zabijała czarną kurę i spuszczała jej krew do jamy wygrzebanej w popiele ogniska domowego. Następnie zanoszono na strych upieczoną kurę i ciasto, rozkładając je w kątach jako pożywienie dla stopana; kobieta zaś lała w ogień wino mówiąc: Raduj się, stopanie, wesel się, chato!. Jeżeli po dwóch tygodniach jedzenie znaleziono naruszone, oznaczało to iż stopan przyjął ofiarę.

Przypisy

  1. starisloveni.com Zmija CuvarKuca
  2. Andrzej Kempiński: Encyklopedia mitologii ludów indoeuropejskich. Warszawa: Iskry, 2001, s. 399. ISBN 83-207-1629-2.

Bibliografia

  • Andrzej Szyjewski: Religia Słowian. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2003, s. 209. ISBN 83-7318-205-5.

Media użyte na tej stronie

Swiatowid3011.jpg
The Zbruch Idol (sometimes identified as Światowid) found in Ukraine propably represents four old Slavic deities and other symbolism
Zbruch Idol.jpg
The Zbruch Idol (sometimes identified as Światowid) found in Ukraine propably represents four old Slavic deities and other symbolism