Stopnie wojskowe w Polsce

Porównanie stopni wojskowych
Marynarka WojennaWojska Lądowe
Siły Powietrzne
Wojska Specjalne
Generałowie
AdmirałGenerał
Admirał flotyGenerał broni
WiceadmirałGenerał dywizji
KontradmirałGenerał brygady
Oficerowie starsi
KomandorPułkownik
Komandor
porucznik
Podpułkownik
Komandor
podporucznik
Major
Oficerowie młodsi
Kapitan marynarkiKapitan
Porucznik marynarkiPorucznik
Podporucznik marynarkiPodporucznik
Podoficerowie starsi
Starszy chorąży
sztabowy marynarki
Starszy chorąży
sztabowy
Starszy chorąży
marynarki
Starszy chorąży
Chorąży marynarkiChorąży
Podoficerowie
Młodszy chorąży
marynarki
Młodszy chorąży
Starszy bosmanStarszy sierżant
BosmanSierżant
Podoficerowie młodsi
BosmanmatPlutonowy
Starszy matStarszy kapral
MatKapral
Korpus szeregowych
Starszy marynarzStarszy szeregowy
MarynarzSzeregowy

Stopnie wojskowe – są tytułami żołnierzy, które oznaczają miejsce danego żołnierza w hierarchii wojskowej oraz warunkują zajmowanie stanowiska służbowego o określonym stopniu etatowym. Stopnie wojskowe mają swoje oznaki, składające się najczęściej z gwiazdek, tzw. diamentów, belek i krokiewek. Oznaki stopni umieszcza się na mundurze. W Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oznaki stopni nosi się na naramiennikach, na piersi, nakryciu głowy (czapce garnizonowej, rogatywce, berecie, furażerce), rękawach mundurów (w Marynarce Wojennej i Jednostce Wojskowej Formoza) lub na lewej piersi kurtki mundurowej.

Hierarchia stopni w wojsku często bywa powielana w innych służbach mundurowych danego kraju (policji, służbach granicznych, straży pożarnej, służbie więziennej itp.); w Polsce także w Biurze Ochrony Rządu. Równorzędność stopni wojskowych i stopni innych służb mundurowych określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 kwietnia 2022 r. w sprawie stopni policyjnych, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Biura Ochrony Rządu, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Więziennej, Straży Marszałkowskiej, Służby Celno‑Skarbowej lub Straży Granicznej odpowiadających poszczególnym stopniom wojskowym[1].

Stopnie wojskowe w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej

Żołnierze mogą być dla siebie przełożonymi, podwładnymi, starszymi lub młodszymi, a także równi stopniem. W zasadzie tylko bezpośredni przełożeni mogą podwładnym wydawać wiążące polecenia, czyli rozkazy. W sprawach nadzwyczajnych oraz w wypadku naruszania przez żołnierzy młodszych dyscypliny, żołnierz starszy stopniem może wydać rozkaz żołnierzowi młodszemu stopniem. Przełożony powinien posiadać stopień wyższy lub równy swoim podwładnym.

Stopnie wojskowe są dożywotnie, ale żołnierz może stopień wojskowy stracić w wyniku zastosowania przez sąd wojskowy środka karnego degradacji albo przez przełożonego kary dyscyplinarnej obniżenia stopnia wojskowego (w związku z wprowadzeniem w życie z dniem 1 lipca 2004 ustawy o zawodowej służbie wojskowej kara dyscyplinarna obniżenia stopnia wojskowego przestała obowiązywać).

W SZ RP żołnierze noszący określone stopnie wojskowe wchodzą w skład Korpusów Kadry Sił Zbrojnych RP. Korpusami tymi są: korpus szeregowych zawodowych, korpus podoficerów zawodowych (podoficerów młodszych, podoficerów, podoficerów starszych) i korpus oficerów zawodowych (oficerów młodszych, oficerów starszych, generałów i admirałów)[2].

Uwaga – nie należy ich mylić z tzw. korpusami osobowymi.

Stopniami wojskowymi są[2]:

Wojska Lądowe, Wojska Obrony Terytorialnej oraz Wojska Specjalne (z wyłączeniem Jednostki Wojskowej Formoza)

Korpus szeregowych

Naramiennik
Army-POL-OR-01.svg
Army-POL-OR-02.svg
nazwa stopnia

skrót
kod NATO
szeregowy

szer.
OR-01
starszy
szeregowy

st. szer.
OR-02


Korpus podoficerów

Podoficerowie młodsi
Naramiennik
Army-POL-OR-03.svg
Army-POL-OR-04b.svg
Army-POL-OR-04a.svg
nazwa stopnia

skrót
kod NATO
kapral

kpr.
OR-03
starszy kapral

st. kpr.
OR-04
plutonowy

plut.
OR-04



Naramiennik
Army-POL-OR-05.svg
Army-POL-OR-06.svg
Army-POL-OR-07.svg
nazwa stopnia

skrót
kod NATO
sierżant

sierż.
OR-05
starszy sierżant

st. sierż.
OR-06
młodszy chorąży

mł. chor.
OR-07


Podoficerowie starsi
Naramiennik
Army-POL-OR-08.svg
Army-POL-OR-09b.svg
Army-POL-OR-09a.svg
nazwa stopnia

skrót
kod NATO
chorąży

chor.
OR-08
starszy chorąży

st. chor.
OR-09
starszy chorąży
sztabowy
st. chor. szt.
OR-10


Stopnie zniesione 1 lipca 2004

Reformą pragmatyczną z 1 lipca 2004 zniesiono następujące stopnie wojskowe: starszy plutonowy, sierżant sztabowy, starszy sierżant sztabowy, młodszy chorąży sztabowy, chorąży sztabowy. Żołnierze zawodowi i rezerwy posiadający jeden z ww. stopni zachowują go dożywotnio. Żołnierze rezerwy, mający jeden z ww. stopni, są powoływani do służby czynnej w stopniu bezpośrednio niższym, niezniesionym (np. st. sierż. sztab – st. sierż., chor. sztab. – st. chor.). Dodatkowo zniesiono korpus chorążych i przeniesiono żołnierzy z tego korpusu do korpusu podoficerów.

Podoficerowie zawodowi, żołnierze rezerwy oraz osoby niepodlegające obowiązkowi służby wojskowej, posiadające stopnie wojskowe starszego plutonowego (starszego bosmanmata), sierżanta sztabowego (bosmana sztabowego), starszego sierżanta sztabowego (starszego bosmana sztabowego), młodszego chorążego sztabowego (młodszego chorążego sztabowego marynarki), chorążego sztabowego (chorążego sztabowego marynarki), z dniem wejścia w życie ustawy mianowano:

  • 1) starszego plutonowego (starszego bosmanmata) – na stopień sierżanta (bosmana);
  • 2) sierżanta sztabowego (bosmana sztabowego) i starszego sierżanta sztabowego (starszego bosmana sztabowego) – na stopień młodszego chorążego (młodszego chorążego marynarki);
  • 3) młodszego chorążego sztabowego (młodszego chorążego sztabowego marynarki) i chorążego sztabowego (chorążego sztabowego marynarki) – na stopień starszego chorążego sztabowego (starszego chorążego sztabowego marynarki)[2].
Stopnie zniesione 1 lipca 2004
Rank insignia of starszy plutonowy of the Army of Poland.svgRank insignia of sierżant sztabowy of the Army of Poland.svgRank insignia of starszy sierżant sztabowy of the Army of Poland.svgRank insignia of młodszy chorąży sztabowy of the Army of Poland.svgRank insignia of chorąży sztabowy of the Army of Poland.svg
starszy
plutonowy
st. plut.
sierżant
sztabowy
sierż. szt.
starszy sierżant
sztabowy
st. sierż. szt.
młodszy chorąży
sztabowy
mł. chor. szt.
chorąży
sztabowy
chor. szt.

Korpus oficerów

  • oficerowie młodsi:
Naramiennik
Army-POL-OF-01b.svg
Army-POL-OF-01a.svg
Army-POL-OF-02.svg
nazwa stopnia
skrót
kod NATO
podporucznik
ppor.
OF-01 jak por.
porucznik
por.
OF-01 jak ppor.
kapitan
kpt.
OF-02


Uwaga – oficerowie młodsi na naramiennikach nie noszą belek.

  • oficerowie starsi:
Naramiennik
Army-POL-OF-03.svg
Army-POL-OF-04.svg
Army-POL-OF-05.svg
nazwa stopnia
skrót
kod NATO
major
mjr
OF-03
podpułkownik
ppłk
OF-04
pułkownik
płk
OF-05


Naramiennik
Army-POL-OF-06.svg
Army-POL-OF-07.svg
Army-POL-OF-08.svg
Army-POL-OF-09.svg
nazwa stopnia

skrót
kod NATO
generał
brygady

gen. bryg.
OF-06
generał
dywizji

gen. dyw.
OF-07
generał
broni

gen. broni
OF-08
generał¹

gen.
OF-09


¹ zgodnie z aktualnie obowiązującym tekstem jednolitym ustawy z dnia 21 listopada 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, od 1 stycznia 2002 roku jest to najwyższy stopień generalski (generał, a nie występujący wcześniej w latach 1951-1957 i 1973-1991 generał armii).

Siły Powietrzne

Korpus szeregowych

Naramiennik
Rank insignia of szeregowy of the Air Force of Poland.svg
Rank insignia of starszy szeregowy of the Air Force of Poland.svg
nazwa stopnia

skrót
kod NATO
szeregowy

szer.
OR-01
starszy
szeregowy

st. szer.
OR-02


Korpus podoficerów

  • podoficerowie młodsi:
Naramiennik
Rank insignia of kapral of the Air Force of Poland.svg
Rank insignia of starszy kapral of the Air Force of Poland.svg
Rank insignia of plutonowy of the Air Force of Poland.svg
nazwa stopnia

skrót
kod NATO
kapral

kpr.
OR-03
starszy kapral

st. kpr.
OR-04
plutonowy

plut.
OR-04


  • podoficerowie:
Naramiennik
Rank insignia of sierżant of the Air Force of Poland.svg
Rank insignia of starszy sierżant of the Air Force of Poland.svg
Rank insignia of młodszy chorąży of the Air Force of Poland.svg
nazwa stopnia

skrót
kod NATO
sierżant

sierż.
OR-05
starszy sierżant

st. sierż.
OR-06
młodszy chorąży

mł. chor.
OR-07


  • podoficerowie starsi:
Naramiennik
Rank insignia of chorąży of the Air Force of Poland.svg
Rank insignia of starszy chorąży of the Air Force of Poland.svg
Rank insignia of starszy chorąży sztabowy of the Air Force of Poland.svg
nazwa stopnia

skrót
kod NATO
chorąży

chor.
OR-08
starszy chorąży

st. chor.
OR-09
starszy chorąży
sztabowy
st. chor. szt.
OR-09


Stopnie zniesione 1 lipca 2004

Reformą pragmatyczną z 1 lipca 2004 zniesiono następujące stopnie wojskowe: starszy plutonowy, sierżant sztabowy, starszy sierżant sztabowy, młodszy chorąży sztabowy, chorąży sztabowy. Żołnierze zawodowi i rezerwy posiadający jeden z ww. stopni zachowują go dożywotnio. Żołnierze rezerwy, mający jeden z ww. stopni, są powoływani do służby czynnej w stopniu bezpośrednio niższym, niezniesionym (np. st. sierż. sztab – st. sierż., chor. sztab. – st. chor.). Dodatkowo zniesiono korpus chorążych i przeniesiono żołnierzy z tego korpusu do korpusu podoficerów.

Podoficerowie zawodowi, żołnierze rezerwy oraz osoby niepodlegające obowiązkowi służby wojskowej, posiadające stopnie wojskowe starszego plutonowego (starszego bosmanmata), sierżanta sztabowego (bosmana sztabowego), starszego sierżanta sztabowego (starszego bosmana sztabowego), młodszego chorążego sztabowego (młodszego chorążego sztabowego marynarki), chorążego sztabowego (chorążego sztabowego marynarki), z dniem wejścia w życie ustawy mianowano:

  • 1) starszego plutonowego (starszego bosmanmata) – na stopień sierżanta (bosmana);
  • 2) sierżanta sztabowego (bosmana sztabowego) i starszego sierżanta sztabowego (starszego bosmana sztabowego) – na stopień młodszego chorążego (młodszego chorążego marynarki);
  • 3) młodszego chorążego sztabowego (młodszego chorążego sztabowego marynarki) i chorążego sztabowego (chorążego sztabowego marynarki) – na stopień starszego chorążego sztabowego (starszego chorążego sztabowego marynarki)[2].
Stopnie zniesione 1 lipca 2004
Rank insignia of starszy plutonowy of the Air Force of Poland.svgRank insignia of sierżant sztabowy of the Air Force of Poland.svgRank insignia of starszy sierżant sztabowy of the Air Force of Poland.svgRank insignia of młodszy chorąży sztabowy of the Air Force of Poland.svgRank insignia of chorąży sztabowy of the Air Force of Poland.svg
starszy
plutonowy
st. plut.
sierżant
sztabowy
sierż. szt.
starszy sierżant
sztabowy
st. sierż. szt.
młodszy chorąży
sztabowy
mł. chor. szt.
chorąży
sztabowy
chor. szt.


Korpus oficerów

  • oficerowie młodsi:


Naramiennik
Rank insignia of podporucznik of the Air Force of Poland.svg
Rank insignia of porucznik of the Air Force of Poland.svg
Rank insignia of kapitan of the Air Force of Poland.svg
nazwa stopnia
skrót
kod NATO
podporucznik
ppor.
OF-01 jak por.
porucznik
por.
OF-01 jak ppor.
kapitan
kpt.
OF-02


Uwaga – oficerowie młodsi na naramiennikach nie noszą belek.

  • oficerowie starsi:


Naramiennik
Rank insignia of major of the Air Force of Poland.svg
Rank insignia of podpułkownik of the Air Force of Poland.svg
Rank insignia of pułkownik of the Air Force of Poland.svg
nazwa stopnia
skrót
kod NATO
major
mjr
OF-03
podpułkownik
ppłk
OF-04
pułkownik
płk
OF-05


Naramiennik
Rank insignia of generał brygady of the Air Force of Poland.svg
Rank insignia of generał dywizji of the Air Force of Poland.svg
Rank insignia of generał broni of the Air Force of Poland.svg
Rank insignia of generał of the Air Force of Poland.svg
nazwa stopnia

skrót
kod NATO
generał
brygady

gen. bryg.
OF-06
generał
dywizji

gen. dyw.
OF-07
generał
broni

gen. broni
OF-08
generał¹

gen.
OF-09


¹ zgodnie z aktualnie obowiązującym tekstem jednolitym ustawy z dnia 21 listopada 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, od 1 stycznia 2002 roku jest to najwyższy stopień generalski (generał, a nie występujący wcześniej w latach 1951-1957 i 1973-1991 generał armii).

Marynarka Wojenna i Jednostka Wojskowa Formoza

Pełne zestawienie wszystkich oznak w Marynarce Wojennej od roku 1920 – patrz stopnie wojskowe w Polskiej Marynarce Wojennej.

Korpus szeregowych

Naramiennik
POL PMW pagon1 marynarz.svg
POL PMW pagon1 starszy marynarz.svg
nazwa stopnia
skrót
kod NATO
marynarz
mar.
OR-01
starszy marynarz
st. mar.
OR-02


Korpus podoficerów

  • podoficerowie młodsi:
Naramiennik
POL PMW pagon1 mat.svg
POL PMW pagon1 starszy mat.svg
POL PMW pagon1 bosmanmat.svg
nazwa stopnia

skrót
kod NATO
mat

mat
OR-03
starszy mat

st. mat
OR-04
bosmanmat

bsmt
OR-04


  • podoficerowie:
Naramiennik
POL PMW pagon1 bosman.svg
POL PMW pagon1 starszy bosman.svg
POL PMW pagon1 młodszy chorąży marynarki.svg
nazwa stopnia


skrót
kod NATO
bosman

bsm.
OR-05
starszy bosman

st. bsm.
OR-06
młodszy chorąży
marynarki


mł. chor. mar.
OR-07


  • podoficerowie starsi:
Naramiennik
POL PMW pagon1 chorąży marynarki.svg
POL PMW pagon1 starszy chorąży marynarki.svg
POL PMW pagon1 starszy chorąży sztabowy marynarki.svg
nazwa stopnia


skrót
kod NATO
chorąży
marynarki


chor. mar.
OR-08
starszy chorąży
marynarki


st. chor. mar.
OR-09
starszy chorąży
sztabowy
marynarki

st.chor.szt.mar.
OR-09


Stopnie zniesione 1 lipca 2004

Reformą pragmatyczną z 1 lipca 2004 zniesiono następujące stopnie wojskowe: starszy bosmanmat, bosman sztabowy, starszy bosman sztabowy, młodszy chorąży sztabowy marynarki, chorąży sztabowy marynarki. Żołnierze zawodowi i rezerwy posiadający jeden z ww. stopni zachowują go dożywotnio. Żołnierze rezerwy, mający jeden z ww. stopni, powoływani są do służby czynnej w stopniu bezpośrednio niższym, niezniesionym (np. st. bosm. sztab. – st. bosm., chor. sztab. mar. – st. chor. mar.). Dodatkowo zniesiono korpus chorążych i przeniesiono żołnierzy z tego korpusu do korpusu podoficerów.

Podoficerów zawodowych, żołnierzy rezerwy oraz osoby niepodlegające obowiązkowi służby wojskowej, posiadające stopnie wojskowe starszego plutonowego (starszego bosmanmata), sierżanta sztabowego (bosmana sztabowego), starszego sierżanta sztabowego (starszego bosmana sztabowego), młodszego chorążego sztabowego (młodszego chorążego sztabowego marynarki), chorążego sztabowego (chorążego sztabowego marynarki), z dniem wejścia w życie ustawy mianowano:

  • 1) starszego plutonowego(starszego bosmanmata) – na stopień sierżanta (bosmana);
  • 2) sierżanta sztabowego (bosmana sztabowego) i starszego sierżanta sztabowego (starszego bosmana sztabowego) – na stopień młodszego chorążego (młodszego chorążego marynarki);
  • 3) młodszego chorążego sztabowego (młodszego chorążego sztabowego marynarki) i chorążego sztabowego (chorążego sztabowego marynarki) – na stopień starszego chorążego sztabowego (starszego chorążego sztabowego marynarki)[2].
Stopnie zniesione 1 lipca 2004
POL PMW pagon1 starszy bosmanmat.svgPOL PMW pagon1 bosman sztabowy.svgPOL PMW pagon1 starszy bosman sztabowy.svgPOL PMW pagon1 młodszy chorąży sztabowy marynarki.svgPOL PMW pagon1 chorąży sztabowy marynarki.svg
starszy
bosmanmat

st. bsmt.
bosman
sztabowy

bsm. szt.
starszy bosman
sztabowy

st. bsm. szt.
młodszy chorąży
sztabowy
marynarki

mł.chor.szt.mar.
chorąży
sztabowy
marynarki

chor. szt. mar.


Korpus oficerów

  • Oficerowie młodsi
Naramiennik
POL PMW pagon1 podporucznik marynarki.svg
POL PMW pagon1 porucznik marynarki.svg
POL PMW pagon1 kapitan marynarki.svg
nazwa stopnia

skrót
kod NATO
podporucznik
marynarki

ppor. mar.
OF-01 jak por.
porucznik
marynarki

por. mar.
OF-01 jak ppor.
kapitan
marynarki

kpt. mar.
OF-02


  • Oficerowie starsi
Naramiennik
POL PMW pagon1 komandor podporucznik.svg
POL PMW pagon1 komandor porucznik.svg
POL PMW pagon1 komandor.svg
nazwa stopnia

skrót
kod NATO
komandor
podporucznik

kmdr ppor.
OF-03
komandor
porucznik

kmdr por.
OF-04
komandor

kmdr
OF-05


Naramiennik
POL PMW pagon1 kontradmirał.svg
POL PMW pagon1 wiceadmirał.svg
POL PMW pagon1 admirał floty.svg
POL PMW pagon1 admirał.svg
nazwa stopnia
skrót
kod. NATO
kontradmirał
kontradm.
OF-06
wiceadmirał
wiceadm.
OF-07
admirał floty¹
adm. floty
OF-08
admirał
adm.
OF-09


¹ z dniem 1 stycznia 2002 roku w miejsce dotychczasowego admirała utworzono stopień admirała floty, a admirał stał się najwyższym stopniem wojskowym w Marynarce Wojennej, odpowiednikiem nowo powstałego generała.

Marszałek Polski

Naramiennik
Army-POL-OF-10.svg
nazwa stopnia

skrót
kod NATO
Marszałek
Polski

marsz.
OF-10


Stopnie wojskowe w I Rzeczypospolitej

W pierwszej połowie XVIII wieku po raz pierwszy ubiór wojska polskiego[a] podporządkowano dyscyplinie mundurowej[3]. Wraz z jednolitym mundurem zaczęły wchodzić w życie pierwsze systemy oznak stopni wojskowych w formie galonów, ozdobnych naramienników i sznurków złotych lub srebrnych na ramionach[3]. Oznaką generałów i oficerów stała się srebrna szarfa z karmazynowymi paskami, którą noszono zawiązaną w pasie oraz srebrno-karmazynowy temblak[b], przy broni bocznej. Oznakami stopni podoficerskich były galony na kołnierzu i mankietach rękawów oraz biało-karmazynowe temblaki.

W drugiej połowie XVIII wieku nastąpiła dalsza ewolucja oznak stopni wojskowych w postaci szlif na ramionach, galonów srebrnych na kołnierzu i wyłogach rękawów. Srebrna w Koronie i złota na Litwie taśma układana w formie wężyka na wyłogach kurtek, rękawach, kołnierzach i na czapkach weszła na stałe do tradycji ubioru generalskiego[3].

Stopnie wojskowe w okresie sejmu czteroletniego

Członkowie sztabu generalnego

  • Hetman wielki
  • Hetman polny
  • Generał artylerii
  • Generał lejtnant (szef dywizji)
  • Generał major

Stopnie w konnicy:

W brygadach jazdy;
  • Brygadier (generał) (szef brygady)
  • Wicebrygadier
  • Major
  • Rotmistrz (szef chorągwi)
  • Porucznik
  • Podporucznik
  • Kwatermistrz
  • Audytor
  • Adiutant
  • Chorązy
  • Namiestnik
  • Towarzysz
  • Wachmistrz
  • Furyer
  • Kapral
W pułkach jazdy
  • Szef pułku (generał)
  • Pułkownik
  • Podpułkownik
  • Major
Dalej jak w brygadach

Stopnie w piechocie

  • Szef regimentu (generał)
  • Pułkownik
  • Podpułkownik
  • Major
  • Kapitan (szef kompanii)
  • Audytor
  • Regimenta (kwatermistrz)
  • Adiutant
  • Porucznik
  • Podporucznik
  • Chorąży
  • Podchorąży
  • Feldfebel
  • Sierżant
  • Furyer
  • Kapral

Stopnie w artylerii

  • Generał major
  • Pułkownik
  • Podpułkownik
  • Major
  • Kapitan
  • Kwatermistrz
  • Adiutant generalski
  • Oberceugwarter
  • Ceugwarter
  • Porucznik
  • Podporucznik
  • Sztuk junkier
  • Sztabsfuryer
  • Oberfeuerwerker
  • Feuerwerker
  • Furyer
  • Ober bombardier
  • Bombardier

Stopnie w korpusie inżynierów

  • Szef korpusu
  • Pułkownik
  • Podpułkownik
  • Kapitan
  • Porucznik
  • Podporucznik
  • Konduktor
  • Unteroficer
  • Miner
  • Saper

W 1785 r. Departament Wojskowy Rady Nieustającej wydał Ordynans dla generał-lejtnantów dywizjami wojsk obojga narodów komenderujących względem używania znaków wojskowych, na mocy którego wprowadzono nowe dystynkcje wojskowe. Oficerowie mieli nosić na lewym ramieniu szlifę (epolet) z frędzlami, na której umieszczano oznaki stopni w postaci sześcioramiennych gwiazdek i ukośnych pasków. Oznaki na szlifie były następujące: chorąży – jedna gwiazdka, porucznik – dwie gwiazdki, kapitan – trzy gwiazdki, major – jeden pasek, podpułkownik – dwa paski, pułkownik – trzy paski, szef regimentu – cztery paski[4]. Generałowie mieli szlify na obydwu ramionach oraz kołnierz i rękawy obszyte wężykiem generalskim: generał-major – pojedynczym, generał-lejtnant – podwójnym, generał artylerii i generał-inspektor – potrójnym. Ordynans z 1790 roku zmodyfikował wygląd oznaczeń stopni młodszych oficerów: kapitan otrzymał cztery gwiazdki, porucznik – trzy, podporucznik – dwie, chorąży – jedną[5]. Oznakami stopni podoficerów były galony srebrne lub złote[c] na wyłogach rękawów i na kołnierzach. Wszyscy oficerowie mieli prawo do noszenia na czapce rogatej srebrnych galonów powyżej otoku futrzanego[6].

Stopnie i stanowiska w okresie powstania kościuszkowskiego

W insurekcji kościuszkowskiej oznaki stopni były zbliżone do dystynkcji z czasów Sejmu Czteroletniego[7]. Zmieniono nazwy stanowisk dowódców poszczególnych formacji wojskowych. Na czele powstania stał naczelnik. W rotach dowodzili setnicy i dziesiętnicy, wyznaczano tysięczników i trzytysięczników. Jednostkami pospolitego ruszenia w poszczególnych województwach kierowali generałowie ziemiańscy.

Pojawił się także zwyczaj awansowania zasłużonych szeregowych do stopni oficerskich. Wszyscy nowo mianowani oficerowie otrzymywali drukowane patenty z okrągłą pieczęcią Naczelnika Siły Zbrojnej Narodowej i dewizą „Wolność, Całość, Niepodległość”[7].

Polskie stopnie wojskowe w okresie zaborów

W Legionach gen. Jana Henryka Dąbrowskiego zachowano polskie stopnie wojskowe[8]. Zawarta 9 stycznia 1797 roku umowa z Administracją Generalną Lombardii przewidywała, że: „Ubiór, znaki wojskowe i organizacja tego korpusu zbliżać się będą jak można najwięcej do zwyczajów polskich. Lud lombardzki widziałby z przyjemnością przy uniformach noszących szlify kolorów narodowych lombardzkich z napisem »Gli uomini liberi sono fratelli«[d] [...]. Administracja Generalna Lombardii wydawać będzie patenty na oficerów i urzędników we wspomnianym korpusie, zastrzegając sobie prawo przedstawienia natychmiast swych uwag co do osób, jeżeli tego uzna potrzebę”[8].

W Armii Księstwa Warszawskiego ujednolicono oznaki stopni wojskowych, a rozporządzenie z 19 grudnia 1807 roku określało kompetencje ministra wojny w zakresie zasad mianowania na kolejne stopnie[8]. Stwierdzało, że: „Wszystkie nominacje na miejsca wakujące i wszystkie awanse będą czynione przez naszego Ministra Wojny i podane naszej akceptacji”. Na tej podstawie ks. Józef Poniatowski mianował dowódców i podpisywał patenty oficerskie zwane listami służby[8]. Rozkazy nominacyjne umieszczano w „Gazecie Korespondenta Warszawskiego i Zagranicznego”[8].

Wprowadzono także nowe oznaki stopni wojskowych[9]. Generałowie i starsi oficerowie posiadali epolety z bulionami, czyli grubymi frędzlami wykonanymi z drucianych sprężynek (w odróżnieniu od cieńszych, materiałowych frędzli oficerów młodszych). Poszczególne stopnie otrzymały następujące oznaczenia: generał dywizji – złote epolety z bulionami i trzema gwiazdkami na obu ramionach oraz podwójny wężyk generalski na kołnierzu i rękawach kurtki, generał brygady – jak generał dywizji, lecz dwie gwiazdki i pojedynczy wężyk, pułkownik – złote, gładkie epolety z bulionami na obu ramionach, podpułkownik – na lewym ramieniu złoty epolet z bulionami, na prawym kontrepolet (naramiennik bez frędzli), major – epolety jak u pułkownika, ale w kolorze srebrnym, kapitan – na lewym ramieniu złoty epolet z frędzlami, na prawym kontrepolet, porucznik – jak kapitan, lecz na epoletach dodatkowo jeden karmazynowy pasek wzdłuż, podporucznik – jak porucznik, lecz dwa paski[8][10].

Oznaki stopni podoficerskich[11]: kapral miał na rękawach[e] dwa paski niciane, żółte, sierżant – jeden galonek złoty nad rękawem oraz taki sam przyszyty na taśmie szlify, feldfebel – dwa takie złote galonki, furier – jeden galonek złoty w kształcie kąta, na cztery cale od łokcia ku ramieniu.

W Wojsku Polskim Królestwa Kongresowego do 1827 roku utrzymano system stopni zbliżony do stosowanego w Księstwie Warszawskim. Wprowadzono też stopnie generała „broni”, czyli generała piechoty i generała jazdy[10]. Stopnie oficerskie oznaczano w sposób następujący: generał „broni” nosił szlify z grubymi bulionami bez gwiazdek, generał dywizji – takie same szlify z trzema gwiazdkami, generał brygady – jak generał dywizji, lecz na szlifie dwie gwiazdki, pułkownik - szlify gładkie z frędzlami, podpułkownik – takie same szlify, lecz z paskiem karmazynowym wzdłuż, major – jak podpułkownik, lecz na szlifie dwa wzdłuż biegnące równoległe paski, kapitan – szlify gładkie bez frędzli, porucznik – takie same szlify, lecz z jednym paskiem karmazynowym wzdłuż, podporucznik – jak porucznik, lecz na szlifie dwa paski karmazynowe[12][10].

3 lutego 1827 roku dawne paski zastąpiono gwiazdkami. Oznaczenia stopni oficerskich otrzymały następujący wygląd: podporucznik – kontrepolety z dwiema gwiazdkami, porucznik – trzy gwiazdki, kapitan II klasy – cztery gwiazdki, kapitan I klasy – kontrepolety bez gwiazdek, major – epolety z frędzlami i dwiema gwiazdkami, podpułkownik – trzy gwiazdki, pułkownik – epolety bez gwiazdek[10]. 24 stycznia 1831 roku sejm określił, że naczelny wódz na kołnierzu ma nosić podwójny wężyk generalski, a na szlifach – skrzyżowane dwie buławy hetmańskie[8].

W okresie powstania listopadowego prawo awansowania do pułkownika miał naczelny wódz. Stopnie generalskie nadawał Rząd Narodowy, a patenty podpisywał Prezes Rządu i Radca Sekretarz Główny Rządu[8].

W powstaniu styczniowym powstańców, którzy dokonali czynów bohaterskich, mianowano na polu walki. Patenty oficerskie wręczano na miejscu lub rozwożono za pomocą łączników. Decyzja w zakresie mianowania oficerów należała do Wydziału Wojny Rządu Narodowego, natomiast na niższe stopnie wojskowe awansowali dowódcy oddziałów powstańczych[8]. Wprowadzono nowe oznaczenia stopni wojskowych. Oficerowie nosili szarfy oraz kokardy na piersiach i naszywki na rękawach. Dowódcy plutonów i kompanii stosowali barwy amarantowe, dowódcy batalionów – biało-amarantowe, a dowódcy oddziałów oraz generałowie – biało-niebiesko-amarantowe[8].

I Brygada Legionów Polskich (1914–1916)

Stopnie wojskowe w II Rzeczypospolitej

Pierwszym dokumentem regulującym sprawy stopni wojskowych był dekret Rady Regencyjnej z 12 października 1918 roku, który to właśnie Radzie przyznawał prawo nadawania stopni oficerskich i weryfikowania stopni nadanych przez państwa zaborcze.

Od 11 listopada 1918 oficerów mianował naczelny wódz Wojska Polskiego, a później Naczelnik Państwa. W następnych latach funkcja ta należała do Prezydenta RP i ministra Spraw Wojskowych[13].

31 stycznia 1921 Naczelny Wódz „przyznał odpowiedni stopień wojskowy oficerów WP wszystkim oficerom byłych formacji polskich, którzy polegli za sprawę Polski w czasie wojny światowej przed powstaniem Państwa Polskiego, tj. przed dniem 1 listopada 1918 r.”[14]

W obrębie oficerów wyróżniano grupę oficerów młodszych, sztabowych i generałów. Oficerowie młodsi to: podporucznicy, porucznicy i kapitanowie[f]. Do grupy oficerów sztabowych zaliczano: majorów (komandorów podporuczników), podpułkowników (komandorów poruczników) i pułkowników (komandorów). W korpusie generałów znalazły się następujące stopnie: generał brygady (kontradmirał), generał dywizji (wiceadmirał), generał broni (admirał) i marszałek Polski[15].

Ustawa z 18 lipca 1924 roku uregulowała nazwy stopni szeregowych i podoficerów, a wzory ich oznaczeń zostały określone rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z 7 grudnia 1925 roku. W grupie szeregowych wyróżniano: strzelca, ułana, szwoleżera, kanoniera i sapera. Do starszych szeregowych zaliczał się: starszy strzelec, starszy szwoleżer, bombardier i starszy saper. W składzie podoficerów znajdował się: kapral (żandarm, podmajster wojskowy), plutonowy (starszy żandarm, młodszy majster wojskowy), sierżant (wachmistrz, ogniomistrz, majster wojskowy), starszy sierżant (starszy wachmistrz, starszy ogniomistrz, starszy majster wojskowy) i chorąży (werkmistrz, zbrojmistrz)[13][16]. W 1925 roku, a następnie w 1938 roku miały miejsce zmiany oznaczeń stopnia sierżanta. Najpierw na naramiennik z białą obwódką, a następnie na stosowany do dziś.

Odznakami stopni generałów były wyłogi w formie wężyków na obu rękawach kurtki mundurowej, pięcioramienne srebrne gwiazdki i wężyki z biało-metalowej taśmy na otoku czapki garnizonowej i naramiennikach oraz srebrny galon naszyty wzdłuż górnej krawędzi otoku i szwów wierzchu czapki. Generał brygady nosił jedną gwiazdkę, generał dywizji – dwie, a generał broni – trzy[17]. Oznakę stopnia marszałka[g] stanowiły dwie skrzyżowane buławy[18].

Oznakami stopni oficerów starszych były podwójne paski i gwiazdki naszyte na naramiennikach oraz podwójny srebrny galon na czapce garnizonowej (pierwszy umieszczony w sposób identyczny jak u generałów, drugi – wzdłuż otoku, w równoległym odstępie od pierwszego) i gwiazdki naszyte na środku przedniej części otoku czapki, bezpośrednio pod orzełkiem. Major miał jedną gwiazdkę, podpułkownik – dwie, a pułkownik – trzy[17]. Oficerowie młodsi nosili na czapce garnizonowej pojedynczy srebrny galon i gwiazdki, na naramiennikach tylko gwiazdki: podporucznik – jedną, porucznik – dwie, a kapitan (rotmistrz) – trzy. Ustanowiony w październiku 1919 roku stopień chorążego to jedna gwiazdka i galon naszyty wokół naramiennika oraz wypustki barwy karmazynowej na otoku i szwach wierzchu czapki[13][17].

Dystynkcje 1919–1939 (WL i SP)[19]

Stopnie wojskowe w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie

W Polskich Siłach Zbrojnych we Francji zachowany został polski sposób oznaczania stopni. Z racji trudności zaopatrzeniowych oznaki były jednak wykonywane w różny sposób - wycinane z blachy, haftowane, używano białych tasiemek zamiast srebrnego galonu itd. Dodano jeden stopień – aspiranta, nadawany uczniom szkół podchorążych po ukończeniu szkoły, a przed mianowaniem na pierwszy stopień oficerski. Oznaką był srebrny galon naszyty wzdłuż naramiennika, przez jego środek. Na furażerce i berecie aspiranci nosili naszyty „kąt”, podobny do „kąta” sierżanta, ale odwrócony wierzchołkiem do góry[20].

W Polskich Siłach Zbrojnych w Wielkiej Brytanii zachowano tradycyjne oznaki stopni. Na beretach początkowo naszywano je z lewej strony orła, przy czym galony oficerów starszych miały układ pionowy, a gwiazdki oficerskie i naszywki podoficerskie – poziomy[21]. Od lutego 1943 roku oznaki stopni noszono pod orłem: galony oficerów starszych, gwiazdki i „kąty” sierżantów – poziomo, galony podoficerów – pionowo[21].

Uczniowie szkół podchorążych nosili oznaki stopni z galonu podoficerskiego z karmazynową wypustką i naramienniki obszyte biało-czerwonym sznurkiem. Podchorążowie – oznaki stopni z galonu srebrnego bez wypustki, naramienniki obszyte srebrnym sznurkiem, a na rękawach kurtek i płaszczy pojedynczy galon[21].

Stopnie wojskowe nadawane przez władze emigracyjne po rozformowaniu PSZ

22 stycznia 1988 roku Prezydent RP na uchodźstwie, Kazimierz Sabbat, wydał dekret w sprawie przyznania szeregowcom i podoficerom weteranom Polskich Sił Zbrojnych, którzy brali udział w wojnie 1920 roku, z wyjątkiem sądownie skazanych za przestępstwa uchybiające godności stanu oficerskiego, stopinia tytularnego podporucznika Polskich Sił Zbrojnych[22].

19 marca 1988 roku Minister Spraw Wojskowych rządu RP na uchodźstwie, ppłk dypl. inż. Jerzy Przemysław Morawicz, wydał rozporządzenie o wykonaniu dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 stycznia 1988 roku o przyznaniu szeregowcom i podoficerom – weteranom wojny 1920 roku stopnia tytularnego podporucznika Polskich Sił Zbrojnych. Zgodnie z cytowanym rozporządzeniem weterani, niezależnie od ówczesnego miejsca zamieszkania, pragnący otrzymać przyznanie tytularnego stopnia podporucznika Polskich Sił Zbrojnych byli zobligowani złożyć podanie do Ministra Spraw Wojskowych, wylegitymować się udziałem w wojnie 1920 roku i przedłożyć oświadczenie o sądowej niekaralności za przestępstwa uchybiające godności stanu oficerskiego[23].

10 listopada 1990 roku Prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski, na wniosek Ministra Spraw Wojskowych, mianował „oficerów Polskich Sił Zbrojnych do podpułkownika włącznie posiadających starszeństwo z 1964 roku lub wcześniejsze, którzy brali udział w wojnie 1939-1945, a którzy nie służyli w Siłach Zbrojnych Polskiej Republiki Ludowej – o jeden stopień wyżej”[24].

10 listopada 1990 roku Minister Spraw Wojskowych, gen. bryg. Jerzy Przemysław Morawicz mianował żołnierzy „Polskich Sił Zbrojnych, którzy brali udział w wojnie 1939-1945, a którzy nie służyli w Siłach Zbrojnych Polskiej Republiki Ludowej:

  • podoficerów do stopnia starszego sierżanta (równorzędnego) włącznie – o jeden stopień wyżej,
  • szeregowców – kapralami”[25].

Wszystkie stopnie wojskowe nadane przez rząd londyński po rozformowaniu Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie zostały uznane na mocy art. 11 ustawy z dnia 25 października 1991 roku o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz niektórych innych ustaw[26]. 25 marca 1992 roku Prezydent RP Lech Wałęsa rozporządzenie w sprawie określenia szczegółowych zasad i trybu postępowania oraz organów właściwych do uznawania stopni wojskowych. Zgodnie z tym rozporządzeniem osoby, którym władze Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie nadały do dnia 22 grudnia 1990 roku stopnie wojskowe, mogą wystąpić do Ministra Obrony Narodowej z wnioskiem o uznanie tych stopni. Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające fakt nadania stopnia wojskowego lub uwierzytelnione odpisy tych dokumentów. O uznaniu stopnia wojskowego postanawia Minister Obrony Narodowej, a w przypadku pierwszego stopnia oficerskiego (podporucznika) oraz stopni generalskich i admiralskich - Prezydent RP na wniosek Ministra Obrony Narodowej[27].

Stopnie w ludowym Wojsku Polskim

W formowanej w Związku Radzieckim 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki przyjęto w zasadzie system stopni i ich oznaczeń obowiązujący w Wojsku Polskim II RP. Oficerowie starsi: pułkownik, podpułkownik i major posiadali oznaczenia podobne do obecnie obowiązujących, a w korpusie oficerów młodszych kapitan nosił 3 gwiazdki, porucznik – 2, podporucznik – 1. Najniższym stopniem oficerskim był chorąży, który odpowiadał randze młodszego lejtnanta w Armii Czerwonej (por. stopnie wojskowe w Armii Czerwonej i stopnie wojskowe w Armii Imperium Rosyjskiego). Nosił pojedynczą gwiazdkę nałożoną na płaski sznurek przytwierdzony wzdłuż środka naramiennika. Stopnie generałów nadawała Rada Komisarzy Ludowych ZSRR na wniosek Związku Patriotów Polskich, a pozostałe stopnie dowództwo dywizji. W sprawie awansów na pierwsze stopnie oficerskie uchwałę podejmowało Prezydium Związku Patriotów Polskich. Oficerom aparatu politycznego wszystkie stopnie nadawał Zarząd Główny ZPP[28].

Krajowa Rada Narodowa swoim dekretem z 21 lipca 1944 roku tak stanowiła: „Stopnie generalskie nadaje w Wojsku Polskim Prezydium Krajowej Rady Narodowej na wniosek Naczelnego Dowództwa. Prawo nadawania wszystkich innych stopni oficerskich Prezydium Krajowej Rady Narodowej przekazuje Naczelnemu Dowództwu”

Dekretem z 9 kwietnia 1946 roku zmieniono zasady nadawania stopni oficerskich. Od tego momentu wszystkie stopnie oficerskie w Wojsku Polskim nadawał Prezydent Krajowej Rady Narodowej na wniosek Ministra Obrony Narodowej.

Dekret z 3 kwietnia 1948 roku o służbie oficerów Wojska Polskiego wprowadził cztery korpusy oficerskie: marszałków i generałów (admirałów), oficerów broni, oficerów polityczno-wychowawczych i oficerów służb. Ustalał także stopnie dla grupy oficerów młodszych, oficerów sztabowych i generałów (admirałów)[28].

Od 19 kwietnia 1951 roku stopnie generalskie nadawał Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, a na stopnie oficerskie mianował Minister Obrony Narodowej. Zmieniono też nazwę oficerów sztabowych na oficerów starszych[28] i ustanowiono stopień generała armii.

1 października 1952 roku wprowadzono nowe przepisy ubiorcze polegające przede wszystkim na ujednoliceniu mundurów wszystkich rodzajów sił zbrojnych, wojsk i służb z wyjątkiem marynarki wojennej. Dokonano też zmiany oznak stopni oficerów młodszych, ujednolicając je z dystynkcjami obowiązującymi w Armii Radzieckiej. Chorąży posiadał od tej pory jedną gwiazdkę (bez pionowego paska przez środek naramiennika), podporucznik – dwie, porucznik – trzy, a kapitan – cztery[29].

9 stycznia 1958 roku, na fali odwilży październikowej 1956 oraz idących za nią zmianach personalnych w Wojsku Polskim, polegających między innymi na zwolnieniu oficerów Armii Radzieckiej zajmujących kierownicze stanowiska w Siłach Zbrojnych PRL, zniesiono stopień generała armii[h] i chorążego (na mocy ustawy z 13 grudnia 1957 roku O służbie wojskowej oficerów Sił Zbrojnych). Zachowano jednak dotychczasowy sposób oznaczania stopni oficerów młodszych (podporucznik – 2 gwiazdki, porucznik – 3, kapitan – 4), który przetrwał w niezmienionej formie do dnia dzisiejszego. Na pierwszy stopień oficerski oraz na stopnie oficerskie generałów mianowała Rada Państwa. Pozostałe stopnie wojskowe nadawał Minister Obrony Narodowej.

4 kwietnia 1963 roku weszła w życie ustawa z 29 marca 1963 roku O służbie wojskowej chorążych Sił Zbrojnych[30], na mocy której ustawy został utworzony korpus chorążych Sił Zbrojnych, obejmujący dwa stopnie wojskowe: chorążego (chorążego marynarki) i starszego chorążego (starszego chorążego marynarki). Ustawa miała zastosowanie także do chorążych pełniących służbę w Wojskach Wewnętrznych, podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych.

Ustawa z 21 listopada 1967 roku O powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej rozbudowała korpusy chorążych i podoficerów, a ten drugi dodatkowo podzieliła na młodszych i starszych. Dodane zostały stopnie: starszego kaprala (starszego mata), sierżanta sztabowego (bosmana sztabowego), starszego sierżanta sztabowego (starszego bosmana sztabowego), młodszego chorążego (młodszego chorążego marynarki), chorążego sztabowego (chorążego sztabowego marynarki) i starszego chorążego sztabowego (starszego chorążego sztabowego marynarki). Korpusy oficerów, chorążych i podoficerów zawodowych dzieliły się na korpusy osobowe.

Ustawa z 30 czerwca 1970 roku O służbie wojskowej żołnierzy zawodowych określała okresy służby w danym stopniu. Wynosiły one: dla podporucznika – 3 lata, porucznika – 4 lata, kapitana – 5 lat, majora – 4 lata (później 5 lat), podpułkownika – 4 lata, pułkownika – 4 lata, generała brygady – 3 lata, generała dywizji – 3 lata, generała broni – 3 lata.

W okresie PRL stopnie nadane przez Narodowe Siły Zbrojne były podawane oddzielnie i różnie traktowane. Sprawa formalnie została uregulowana w 1988 r. przez Rząd RP na uchodźstwie. Od tego czasu według przepisów są uznawane za stopnie nadane przez Polskie Siły Zbrojne.

Korpus oficerów

1943–1951Poland-Army-OF-10 (1943-1949).svgPoland-Army-OF-09 (1943-1949).svgPoland-Army-OF-08 (1943-1949).svgPoland-Army-OF-07 (1943-1949).svgPoland-Army-OF-05 (1943-1949).svgPoland-Army-OF-04 (1943-1949).svgPoland-Army-OF-03 (1943-1949).svgPoland-Army-OF-02 (1943-1949).svgPoland-Army-OF-01c (1943-1949).svgPoland-Army-OF-01b (1943-1949).svgPoland-Army-OF-01a (1943-1949).svg
Marszałek
Polski
Generał
broni
Generał
dywizji
Generał
brygady
PułkownikPodpułkownikMajorKapitanPorucznikPodporucznikChorąży
1951–1952Poland-Army-OF-10 (1943-1949).svg24-gen armii.svgPoland-Army-OF-09 (1943-1949).svgPoland-Army-OF-08 (1943-1949).svgPoland-Army-OF-07 (1943-1949).svgPoland-Army-OF-05 (1943-1949).svgPoland-Army-OF-04 (1943-1949).svgPoland-Army-OF-03 (1943-1949).svgPoland-Army-OF-02 (1943-1949).svgPoland-Army-OF-01c (1943-1949).svgPoland-Army-OF-01b (1943-1949).svgPoland-Army-OF-01a (1943-1949).svg
Marszałek
Polski
Generał
armii
Generał
broni
Generał
dywizji
Generał
brygady
PułkownikPodpułkownikMajorKapitanPorucznikPodporucznikChorąży
1952–1957Poland-Army-OF-10 (1943-1949).svg24-gen armii.svgPoland-Army-OF-09 (1943-1949).svgPoland-Army-OF-08 (1943-1949).svgPoland-Army-OF-07 (1943-1949).svgPoland-Army-OF-05 (1943-1949).svgPoland-Army-OF-04 (1943-1949).svgPoland-Army-OF-03 (1943-1949).svg17-kpt.svgPoland-Army-OF-02 (1943-1949).svgPoland-Army-OF-01c (1943-1949).svgPoland-Army-OF-01b (1943-1949).svg
Marszałek
Polski
Generał
armii
Generał
broni
Generał
dywizji
Generał
brygady
PułkownikPodpułkownikMajorKapitanPorucznikPodporucznikChorąży
1957–197325-marsz Polski.svg23-gen broni.svg22-gen dyw.svg21-gen bryg.svg20-plk.svg19-pplk.svg18-mjr.svg17-kpt.svg16-por.svg15-ppor.svg
Marszałek
Polski
Generał
broni
Generał
dywizji
Generał
brygady
PułkownikPodpułkownikMajorKapitanPorucznikPodporucznik
1973–198925-marsz Polski.svg24-gen armii.svg23-gen broni.svg22-gen dyw.svg21-gen bryg.svg20-plk.svg19-pplk.svg18-mjr.svg17-kpt.svg16-por.svg15-ppor.svg
Marszałek
Polski
Generał
armii
Generał
broni
Generał
dywizji
Generał
brygady
PułkownikPodpułkownikMajorKapitanPorucznikPodporucznik

Korpus szeregowych, podoficerów i chorążych

1943–196307-st sierz.svg06-sierz.svg04-st kpr.svg03-kpr.svg02-st szer.svg01-szer.svg
Starszy
sierżant
SierżantPlutonowyKapralStarszy
szeregowy
Szeregowy
1963–196712-st chor.svg11-chor.svg07-st sierz.svg06-sierz.svg04-st kpr.svg03-kpr.svg02-st szer.svg01-szer.svg
Starszy
chorąży
ChorążyStarszy
sierżant
SierżantPlutonowyKapralStarszy
szeregowy
Szeregowy
1967–198914-st chor szt.svg13-chor szt.svg12-st chor.svg11-chor.svg10-ml chor.svg09-st sierz szt.svg08-sierz szt.svg07-st sierz.svg06-sierz.svg05-plut.svg04-st kpr.svg03-kpr.svg02-st szer.svg01-szer.svg
Starszy
chorąży
sztabowy
Chorąży
sztabowy
Starszy
chorąży
ChorążyMłodszy
chorąży
Starszy
sierżant
sztabowy
Sierżant
sztabowy
Starszy
sierżant
SierżantPlutonowyStarszy
kapral
KapralStarszy
szeregowy
Szeregowy

Nazewnictwo

Tradycyjnie, w niektórych rodzajach wojsk używano innych nazw dla niektórych stopni wojskowych:

  • w piechocie:
    • strzelec (strz.) – szeregowy
    • starszy strzelec (st. strz.) – starszy szeregowy
  • w artylerii:
    • kanonier (kan.) – szeregowy
    • bombardier (bomb.) – starszy szeregowy
    • ogniomistrz (ogn.) – sierżant
    • starszy ogniomistrz (st. ogn.) – starszy sierżant
  • w kawalerii (a także w wojskach pancernych w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie, w dużej części sformowanych z byłych kawalerzystów):
    • ułan (uł.)/ szwoleżer (szwol.)/ strzelec konny (strz. kon.) – szeregowy
    • starszy ułan (st. uł.)/ starszy szwoleżer (st. szwol.)/ starszy strzelec konny (st. strz. kon.) – starszy szeregowy
    • wachmistrz (wachm.) – sierżant
    • starszy wachmistrz (st. wachm.) – starszy sierżant
    • rotmistrz (rtm.) – kapitan
  • w saperach:
    • saper (sap.) – szeregowy
    • starszy saper (st. sap.) – starszy szeregowy
  • Legiony Polskie (a także w jednostkach piechoty noszących nazwę wyróżniającą „Legionów”):
    • legionista (leg.) – szeregowy
    • starszy legionista (st. leg.) – starszy szeregowy
  • w służbie uzbrojenia i personel techniczny rodzajów wojsk:
    • podmajstrzy wojskowy – kapral
    • młodszy majster wojskowy – plutonowy
    • majster wojskowy – sierżant
    • starszy majster wojskowy – starszy sierżant
    • werkmistrz, zbrojmistrz – chorąży
  • w żandarmerii:
    • żandarm (żand.) – kapral
    • starszy żandarm (st. żand.) – plutonowy
    • wachmistrz (wachm.) – sierżant
    • starszy wachmistrz (st. wachm.) – starszy sierżant

Zobacz też

Uwagi

  1. poza jazdą szlachecką
  2. feldcech
  3. na Litwie
  4. ludzie wolni są braćmi
  5. na dwa cale od mankietów
  6. w jeździe rotmistrzowie
  7. ustanowiony w 1920 roku
  8. stopień generała armii wprowadzony w 1951, zniesiony w 1957, został przywrócony ponownie 28 września 1973 i jeszcze raz zniesiony 9 grudnia 1991. 1 stycznia 2002 po raz kolejny wprowadzono czterogwiazdkowy stopień generalski, lecz pod nazwą „generała” (bezprzymiotnikowego).

Przypisy

  1. Dz.U. z 2022 r. poz. 876.
  2. a b c d e Dz.U. z 2013 r. poz. 1355.
  3. a b c Ratajczak 1981 ↓, s. 77–83.
  4. Zygmunt Gloger: Encyklopedia staropolska ilustrowana. T. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1985, s. 338-339.
  5. A. Juszczyński, M. Krwawicz, Wypisy źródłowe ... s. 19.
  6. Ratajczak 1981 ↓, s. 5.
  7. a b Ratajczak 1981 ↓, s. 197–199.
  8. a b c d e f g h i j Ratajczak 1981 ↓, s. 199–206.
  9. Ustawa naczelnego wodza z 29 sierpnia 1820 roku.
  10. a b c d Linder 1960 ↓, s. barwy pułkowe i oznaki stopni.
  11. Żygulski i Wielecki 1988 ↓, s. 60.
  12. Żygulski i Wielecki 1988 ↓, s. 77.
  13. a b c Ratajczak 1981 ↓, s. 213–215.
  14. Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 12 lutego 1921 r., Nr 6, poz. 181.
  15. Almanach oficerski 1923/24/IV ↓, s. 7.
  16. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 grudnia 1925 r. o oznakach szeregowych (Dz.U. z 1925 r. nr 126, poz. 899).
  17. a b c Umundurowanie Wojska Polskiego. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1928, s. 34-36. [dostęp 2022-03-02].
  18. Dekret Naczelnego Wodza z 12 kwietnia 1920 roku.
  19. Army of Poland, Wojsko Polskie, 1919 – 1925 2015-09-20.
  20. Komornicki 1984 ↓, s. 172.
  21. a b c Komornicki 1984 ↓, s. 208–210.
  22. Dziennik Ustaw RP na uchodźstwie Nr 2 z 22 lutego 1990 r., poz. 2.
  23. Dziennik Ustaw RP na uchodźstwie Nr 3 z 27 czerwca 1990 r., poz. 4.
  24. Dziennik Ustaw RP na uchodźstwie Nr 3 z 11 listopada 1990 r., poz. 50.
  25. Dziennik Ustaw RP na uchodźstwie Nr 3 z 11 listopada 1990 r., poz. 53.
  26. Dz.U. z 1991 r. nr 113, poz. 491
  27. Dz.U. z 1992 r. nr 43, poz. 188
  28. a b c Ratajczak 1981 ↓, s. 215–221.
  29. Przepisy ubiorcze żołnierzy Sił Zbrojnych w czasie pokoju. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1952, s. 22, 23, 187, 188. [dostęp 2021-02-01].
  30. Dz.U. z 1963 r. nr 15, poz. 78

Bibliografia

  • Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24 zeszyt 3, dział IV. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
  • Antoni Juszczyński, Marian Krwawicz, Wypisy źródłowe do historii polskiej sztuki wojennej. Polska sztuka wojenna w latach 1764–1793, Zeszyt dziewiąty, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1957.
  • Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie 1939-1945 : barwa i broń. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984. ISBN 83-223-2055-8.
  • Karol Linder: Dawne Wojsko Polskie. Ubiór i uzbrojenie. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1960.
  • Leonard Ratajczak: Historyczny rodowód polskiego ceremoniału wojskowego. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1981. ISBN 83-11-06506-3.
  • Bolesław Twardowski: Wojsko Polskie Kościuszki w roku 1794. Poznań: Księgarnia Katolicka, 1894.
  • Zdzisław Żygulski, Henryk Wielecki: Polski mundur wojskowy. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988. ISBN 83-03-01483-8.
  • Regulamin służby wewnętrznej Sił Zbrojnych PRL. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970.
  • Regulamin służby wewnętrznej Sił Zbrojnych PRL. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1976.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

PL Epolet plk.svg
Naramiennik pułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
PL Epolet mjr.svg
Naramiennik majora Wojska Polskiego (1919-39).
PL Epolet kpt.svg
Naramiennik kapitana Wojska Polskiego (1919-39).
PL Epolet ppor.svg
Naramiennik podporucznika Wojska Polskiego (1919-39).
PL Epolet sierz 38.svg
Naramiennik sierżanta Wojska Polskiego (1938-39).
Ambox outdated serious.svg
An outdated clock with a serious icon
Rank insignia of generał brygady of the Air Force of Poland.svg
badge of rank of generał brygady (Brigadier General) of the Polish Air Force.
POL I BRYGADA LP 1914 PODPULKOWNIK.svg
Autor: Patryk Gałuszka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oznaka stopnia (patka) "podpułkownik" (od września 1915 roku) noszona na kołnierzach w I Brygadzie Legionów Polskich. Oznaka obowiązywała w latach 1915-1916. Źródło: W. Sienkiewicz (red.), "Legenda Legionów", DEMART SA, 2008, s. 390.
Army-POL-OR-06.svg
badge of rank of starszy sierżant (Staff Sergeant) of the Polish Army.
PL Epolet gen bryg.svg
Naramiennik generała brygady Wojska Polskiego (1919-39).
Rank insignia of major of the Air Force of Poland.svg
badge of rank of major (Major) of the Polish Air Force.
Poland-Army-OF-01a (1943-1949).svg
Autor: Skjoldbro, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rank insignia of Chorąży for the Polish Army in 1943-1949
Rank insignia of starszy szeregowy of the Air Force of Poland.svg
badge of rank of starszy szeregowy (Private 1st Class) of the Polish Air Force.
PL Epolet marsz.svg
Naramiennik Marszałka Polski (Wojsko Polskie 1919-39).
Poland-Army-OF-01b (1943-1949).svg
Autor: Skjoldbro, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rank insignia of Podporucznik for the Polish Army in 1943-1949
Rank insignia of młodszy chorąży sztabowy of the Army of Poland.svg
badge of rank of młodszy chorąży sztabowy (obsolete) of the Polish Army.
POL LEGIONY POLSKIE 1916 PATKA SIERZANT WETERYNARIA.svg
Autor: Patryk Gałuszka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oznaka stopnia "sierżant" (weterynaria) noszona na kołnierzach w Legionach Polskich od września 1916 roku oraz w Polskim Korpusie Posiłkowym w latach 1916-1917. Źródło: W. Sienkiewicz (red.), "Legenda Legionów", DEMART SA, 2008, s. 391.
Army-POL-OF-08.svg
badge of rank of generał broni (Lieutenant General) of the Polish Army.
POL LEGIONY POLSKIE 1916 PATKA STARSZY SZEREGOWIEC ARTYLERIA.svg
Autor: Patryk Gałuszka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oznaka stopnia "starszy szeregowiec" (artyleria) noszona na kołnierzach w Legionach Polskich od września 1916 roku oraz w Polskim Korpusie Posiłkowym w latach 1916-1917. Źródło: W. Sienkiewicz (red.), "Legenda Legionów", DEMART SA, 2008, s. 391.
POL I BRYGADA LP 1914 PULKOWNIK.svg
Autor: Patryk Gałuszka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oznaka stopnia (patka) "pułkownik" (od września 1915 roku) noszona na kołnierzach w I Brygadzie Legionów Polskich. Oznaka obowiązywała w latach 1915-1916. Źródło: W. Sienkiewicz (red.), "Legenda Legionów", DEMART SA, 2008, s. 390.
12-st chor.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
senior wo
PL Epolet pplk.svg
Naramiennik podpułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Rank insignia of starszy sierżant sztabowy of the Air Force of Poland.svg
badge of rank of starszy sierżant sztabowy (obsolete insignia) of the Polish Air Force.
POL I BRYGADA LP 1914 STARSZY SZEREGOWIEC.svg
Autor: Patryk Gałuszka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oznaka stopnia (patka) "starszy szeregowiec (zastępca sekcyjnego)" noszona na kołnierzach w I Brygadzie Legionów Polskich. Oznaka obowiązywała w latach 1914-1916. Źródło: W. Sienkiewicz (red.), "Legenda Legionów", DEMART SA, 2008, s. 390.
PL Epolet por.svg
Naramiennik porucznika Wojska Polskiego (1919-39).
16-por.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
1st lt
Army-POL-OF-09.svg
badge of rank of generał (General) of the Polish Army.
Rank insignia of chorąży sztabowy of the Air Force of Poland.svg
badge of rank of chorąży sztabowy (obsolete) of the Polish Air Force.
11-chor.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
warrant officer
Rank insignia of generał of the Air Force of Poland.svg
badge of rank of generał (General) of the Polish Air Force.
POL PMW pagon1 starszy chorąży sztabowy marynarki.svg
Rang insignia of the Polish armed forces, here "Staff-senior-chorąży navy" (OR9) – shoulder strap.
Army-POL-OR-03.svg
badge of rank of kapral (Lance Corporal) of the Polish Army.
Rank insignia of pułkownik of the Air Force of Poland.svg
badge of rank of pułkownik (Colonel) of the Polish Air Force.
Poland-Army-OF-03 (1943-1949).svg
Autor: Skjoldbro, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rank insignia of Major for the Polish Army in 1943-1949
Poland-Army-OF-05 (1943-1949).svg
Autor: Skjoldbro, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rank insignia of Pułkownik for the Polish Army in 1943-1949
Rank insignia of chorąży of the Air Force of Poland.svg
Rang insignia of the Polish armed forces, here "Chorąży" (OR8) – Air Force, shoulder strap.
Rank insignia of kapitan of the Air Force of Poland.svg
badge of rank of kapitan (Captain) of the Polish Air Force.
Rank insignia of sierżant sztabowy of the Air Force of Poland.svg
badge of rank of sierżant sztabowy (obsolete insignia) of the Polish Air Force.
03-kpr.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
corporal
POL PMW pagon1 chorąży marynarki.svg
Rang insignia of the Polish armed forces, here "Сhorąży navy" (OR8) – shoulder strap.
Rank insignia of starszy chorąży sztabowy of the Air Force of Poland.svg
Rang insignia of the Polish armed forces, here "Staff-senior-chorąży" (OR9) – Air Force, shoulder strap.
Rank insignia of starszy plutonowy of the Air Force of Poland.svg
badge of rank of starszy plutonowy (obsolete insignia) of the Polish Air Force.
Rank insignia of podpułkownik of the Air Force of Poland.svg
badge of rank of podpułkownik (Lieutenant Colonel) of the Polish Air Force.
POL I BRYGADA LP 1914 PORUCZNIK.svg
Autor: Patryk Gałuszka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oznaka stopnia (patka) "porucznik" noszona na kołnierzach w I Brygadzie Legionów Polskich. Oznaka obowiązywała w latach 1914-1916. Źródło: W. Sienkiewicz (red.), "Legenda Legionów", DEMART SA, 2008, s. 390.
Rank insignia of kapral of the Air Force of Poland.svg
badge of rank of kapral (Lance Corporal) of the Polish Air Force.
POL LEGIONY POLSKIE 1916 PATKA PULKOWNIK LEKARZE.svg
Autor: Patryk Gałuszka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oznaka stopnia "pułkownik" (lekarze) noszona na kołnierzach w Legionach Polskich od września 1916 roku oraz w Polskim Korpusie Posiłkowym w latach 1916-1917. Źródło: W. Sienkiewicz (red.), "Legenda Legionów", DEMART SA, 2008, s. 391.
Army-POL-OF-01b.svg
badge of rank of podporucznik (Second Lieutenant) of the Polish Army.
Rank insignia of generał dywizji of the Air Force of Poland.svg
badge of rank of generał dywizji (Divisional General) of the Polish Air Force.
POL I BRYGADA LP 1914 KAPRAL.svg
Autor: Patryk Gałuszka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oznaka stopnia (patka) "kapral (sekcyjny)" noszona na kołnierzach w I Brygadzie Legionów Polskich. Oznaka obowiązywała w latach 1914-1916. Źródło: W. Sienkiewicz (red.), "Legenda Legionów", DEMART SA, 2008, s. 390.
Rank insignia of starszy sierżant sztabowy of the Army of Poland.svg
badge of rank of starszy sierżant sztabowy (obsolete insignia) of the Polish Army.
Army-POL-OF-10.svg
badge of rank of marszałek Polski (Marshal of Poland) of the Polish Army.
PL Epolet st sierz 25.svg
Naramiennik starszego sierżanta Wojska Polskiego (1925-38).
Army-POL-OR-05.svg
badge of rank of sierżant (Sergeant) of the Polish Army.
Rank insignia of generał broni of the Air Force of Poland.svg
badge of rank of generał broni (Lieutenant General) of the Polish Air Force.
Rank insignia of plutonowy of the Air Force of Poland.svg
badge of rank of plutonowy (Master Corporal) of the Polish Air Force.
Poland-Army-OF-10 (1943-1949).svg
Autor: Skjoldbro, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rank insignia of Marszałek Polski for the Polish Army in 1943-1949
Poland-Army-OF-01c (1943-1949).svg
Autor: Skjoldbro, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rank insignia of Porucznik for the Polish Army in 1943-1949
PL Epolet st sierz 38.svg
Naramiennik starszego sierżanta Wojska Polskiego (1938-39).
PL Epolet sierz 25.svg
Naramiennik sierżanta Wojska Polskiego (1925-38).
POL Epolet chorąży przedwojenny.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 4.0
Epolet chorążego - przedwojenny
22-gen dyw.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
div gen
PL Epolet kpr 19.svg
Naramiennik kaprala Wojska Polskiego (1919-25).
POL LEGIONY POLSKIE 1916 PATKA KAPRAL SAPERZY.svg
Autor: Patryk Gałuszka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oznaka stopnia "kapral" (saperzy) noszona na kołnierzach w Legionach Polskich od września 1916 roku oraz w Polskim Korpusie Posiłkowym w latach 1916-1917. Źródło: W. Sienkiewicz (red.), "Legenda Legionów", DEMART SA, 2008, s. 391.
Rank insignia of sierżant of the Air Force of Poland.svg
badge of rank of sierżant (Sergeant) of the Polish Air Force.
PL Epolet pchor 19.svg
Naramiennik podchorążego Wojska Polskiego (1919-23).
Army-POL-OR-01.svg
badge of rank of szeregowy (Private) of the Polish Army.
POL I BRYGADA LP 1914 SIERZANT.svg
Autor: Patryk Gałuszka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oznaka stopnia (patka) "sierżant (szef)" noszona na kołnierzach w I Brygadzie Legionów Polskich. Oznaka obowiązywała w latach 1914-1916. Źródło: W. Sienkiewicz (red.), "Legenda Legionów", DEMART SA, 2008, s. 390.
PL Epolet st sierz 19.svg
Naramiennik starszego sierżanta Wojska Polskiego (1919-25).
Army-POL-OR-08.svg
Rang insignia of the Polish armed forces, here "Chorąży" (OR8) – Army, shoulder strap.
Army-POL-OR-07.svg
Rang insignia of the Polish armed forces, here "Junior-chorąży" (OR7) – Army, shoulder strap.
19-pplk.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
lt col
PL Epolet szer.svg
Naramiennik szeregowca Wojska Polskiego (1919-39).
POL LEGIONY POLSKIE 1916 PATKA PODPORUCZNIK ARTYLERIA.svg
Autor: Patryk Gałuszka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oznaka stopnia "podporucznik" (artyleria) noszona na kołnierzach w Legionach Polskich od września 1916 roku oraz w Polskim Korpusie Posiłkowym w latach 1916-1917. Źródło: W. Sienkiewicz (red.), "Legenda Legionów", DEMART SA, 2008, s. 391.
Rank insignia of starszy sierżant of the Air Force of Poland.svg
badge of rank of starszy sierżant (Staff Sergeant) of the Polish Air Force.
Army-POL-OF-06.svg
badge of rank of generał brygady (Brigadier General) of the Polish Army.
15-ppor.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
2nd lt
20-plk.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
colonel
18-mjr.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
major
PL Epolet gen broni.svg
Naramiennik generała broni Wojska Polskiego (1919-39).
POL LEGIONY POLSKIE 1916 PATKA PODPULKOWNIK ODDZIALY SANITARNE.svg
Autor: Patryk Gałuszka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oznaka stopnia "podpułkownik" (oddziały sanitarne) noszona na kołnierzach w Legionach Polskich od września 1916 roku oraz w Polskim Korpusie Posiłkowym w latach 1916-1917. Źródło: W. Sienkiewicz (red.), "Legenda Legionów", DEMART SA, 2008, s. 391.
Army-POL-OF-07.svg
badge of rank of generał dywizji (Divisional General) of the Polish Army.
PL Epolet st szer 25.svg
Naramiennik starszego szeregowca Wojska Polskiego (1925-39).
Poland-Army-OF-07 (1943-1949).svg
Autor: Skjoldbro, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rank insignia of Generał brygady for the Polish Army in 1943-1949
POL I BRYGADA LP 1914 PODPORUCZNIK.svg
Autor: Patryk Gałuszka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oznaka stopnia (patka) "podporucznik" noszona na kołnierzach w I Brygadzie Legionów Polskich. Oznaka obowiązywała w latach 1914-1916. Źródło: W. Sienkiewicz (red.), "Legenda Legionów", DEMART SA, 2008, s. 390.
POL I BRYGADA LP 1914 KAPITAN.svg
Autor: Patryk Gałuszka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oznaka stopnia (patka) "kapitan" noszona na kołnierzach w I Brygadzie Legionów Polskich. Oznaka obowiązywała w latach 1914-1916. Źródło: W. Sienkiewicz (red.), "Legenda Legionów", DEMART SA, 2008, s. 390.
24-gen armii.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
army gen
08-sierz szt.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
staff sergeant
Rank insignia of porucznik of the Air Force of Poland.svg
badge of rank of porucznik (Lieutenant) of the Polish Air Force.
Army-POL-OR-09a.svg
Rang insignia of the Polish armed forces, here "Staff-senior-chorąży" (OR9) – Army, shoulder strap.
Rank insignia of młodszy chorąży sztabowy of the Air Force of Poland.svg
badge of rank of młodszy chorąży sztabowy (obsolete) of the Polish Air Force.
05-plut.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
platoon corporal
POL PMW pagon1 starszy chorąży marynarki.svg
Rang insignia of the Polish armed forces, here "Senior-chorąży navy" (OR9) – shoulder strap.
Rank insignia of sierżant sztabowy of the Army of Poland.svg
badge of rank of sierżant sztabowy (obsolete insignia) of the Polish Army.
PL Epolet plut 19.svg
Naramiennik plutonowego Wojska Polskiego (1919-25).
PL Epolet st szer 19.svg
Naramiennik starszego szeregowca Wojska Polskiego (1919-25).
Poland-Army-OF-02 (1943-1949).svg
Autor: Skjoldbro, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rank insignia of Kapitan for the Polish Army in 1943-1949
07-st sierz.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
senior sergeant
Army-POL-OF-01a.svg
badge of rank of porucznik (Lieutenant) of the Polish Army.
PL Epolet chor 19.svg
Naramiennik chorążego Wojska Polskiego (1919-25).
PL Epolet gen dyw.svg
Naramiennik generała dywizji Wojska Polskiego (1919-39).
09-st sierz szt.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
sr staff sgt
Army-POL-OF-04.svg
badge of rank of podpułkownik (Lieutenant Colonel) of the Polish Army.
Rank insignia of starszy plutonowy of the Army of Poland.svg
badge of rank of starszy plutonowy (obsolete insignia) of the Polish Army.
POL PMW pagon1 młodszy chorąży marynarki.svg
Rang insignia of the Polish armed forces, here "Junior-chorąży navy" (OR7) – shoulder strap.
Army-POL-OR-09b.svg
Rang insignia of the Polish armed forces, here " Senior-chorąży" (OR9) – Army, shoulder strap.
PL Epolet kpr 25.svg
Naramiennik kaprala Wojska Polskiego (1925-39).
POL I BRYGADA LP 1914 MAJOR.svg
Autor: Patryk Gałuszka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oznaka stopnia (patka) "major" (od września 1915 roku) noszona na kołnierzach w I Brygadzie Legionów Polskich. Oznaka obowiązywała w latach 1915-1916. Źródło: W. Sienkiewicz (red.), "Legenda Legionów", DEMART SA, 2008, s. 390.
13-chor szt.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
staff wo
PL Epolet sierz 19.svg
Naramiennik sierżanta Wojska Polskiego (1919-25).
14-st chor szt.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
sr staff wo
Rank insignia of starszy chorąży of the Air Force of Poland.svg
Rang insignia of the Polish armed forces, here "Senior-chorąży" (OR9) – Air Force, shoulder strap.
Army-POL-OF-03.svg
badge of rank of major (Major) of the Polish Army.
Rank insignia of chorąży sztabowy of the Army of Poland.svg
badge of rank of chorąży sztabowy (obsolete) of the Polish Army.
POL LEGIONY POLSKIE 1916 PATKA MAJOR WETERYNARIA.svg
Autor: Patryk Gałuszka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oznaka stopnia "major" (weterynaria) noszona na kołnierzach w Legionach Polskich od września 1916 roku oraz w Polskim Korpusie Posiłkowym w latach 1916-1917. Źródło: W. Sienkiewicz (red.), "Legenda Legionów", DEMART SA, 2008, s. 391.
02-st szer.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
private first class
Army-POL-OR-04a.svg
badge of rank of plutonowy (Master Corporal) of the Polish Army.
Army-POL-OF-05.svg
badge of rank of pułkownik (Colonel) of the Polish Army.
Rank insignia of starszy kapral of the Air Force of Poland.svg
badge of rank of starszy kapral (Corporal) of the Polish Air Force.
17-kpt.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
captain
01-szer.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
private
23-gen broni.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
corps gen
04-st kpr.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
senior corporal
21-gen bryg.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
brig gen
Rank insignia of podporucznik of the Air Force of Poland.svg
badge of rank of podporucznik (Second Lieutenant) of the Polish Air Force.
Army-POL-OF-02.svg
badge of rank of kapitan (Captain) of the Polish Army.
Poland-Army-OF-04 (1943-1949).svg
Autor: Skjoldbro, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rank insignia of Podpułkownik for the Polish Army in 1943-1949
POL LEGIONY POLSKIE 1916 PATKA PORUCZNIK SAPERZY.svg
Autor: Patryk Gałuszka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oznaka stopnia "porucznik" (saperzy) noszona na kołnierzach w Legionach Polskich od września 1916 roku oraz w Polskim Korpusie Posiłkowym w latach 1916-1917. Źródło: W. Sienkiewicz (red.), "Legenda Legionów", DEMART SA, 2008, s. 391.
25-marsz Polski.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
marshal of Poland
PL Epolet plut 25.svg
Naramiennik plutonowego Wojska Polskiego (1925-39).
Army-POL-OR-02.svg
badge of rank of starszy szeregowy (Private 1st Class) of the Polish Army.
Army-POL-OR-04b.svg
badge of rank of starszy kapral (Corporal) of the Polish Army.
POL LEGIONY POLSKIE 1916 PATKA CHORAZY PIECHOTA.svg
Autor: Patryk Gałuszka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oznaka stopnia "chorąży" (piechota) noszona na kołnierzach w Legionach Polskich od września 1916 roku oraz w Polskim Korpusie Posiłkowym w latach 1916-1917. Źródło: W. Sienkiewicz (red.), "Legenda Legionów", DEMART SA, 2008, s. 391.
POL LEGIONY POLSKIE 1916 PATKA KAPITAN LACZNOSC.svg
Autor: Patryk Gałuszka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oznaka stopnia "kapitan" (łączność) noszona na kołnierzach w Legionach Polskich od września 1916 roku oraz w Polskim Korpusie Posiłkowym w latach 1916-1917. Źródło: W. Sienkiewicz (red.), "Legenda Legionów", DEMART SA, 2008, s. 391.
10-ml chor.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
junior wo
Poland-Army-OF-09 (1943-1949).svg
Autor: Skjoldbro, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rank insignia of Generał broni for the Polish Army in 1943-1949
06-sierz.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
sergeant
Rank insignia of szeregowy of the Air Force of Poland.svg
badge of rank of szeregowy (Private) of the Polish Air Force.
Poland-Army-OF-08 (1943-1949).svg
Autor: Skjoldbro, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rank insignia of Generał dywizji for the Polish Army in 1943-1949
POL LEGIONY POLSKIE 1916 PATKA PLUTONOWY LACZNOSC.svg
Autor: Patryk Gałuszka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oznaka stopnia "plutonowy" (łączność) noszona na kołnierzach w Legionach Polskich od września 1916 roku oraz w Polskim Korpusie Posiłkowym w latach 1916-1917. Źródło: W. Sienkiewicz (red.), "Legenda Legionów", DEMART SA, 2008, s. 391.
POL I BRYGADA LP 1914 CHORAZY.svg
Autor: Patryk Gałuszka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oznaka stopnia (patka) "chorąży" noszona na kołnierzach w I Brygadzie Legionów Polskich. Oznaka obowiązywała w latach 1914-1916. Źródło: Bezak P., "Epopeja Legionowa", Muzeum Niepodległości w Warszawie, 2015.
Rank insignia of młodszy chorąży of the Air Force of Poland.svg
Rang insignia of the Polish armed forces, here "Junior-chorąży" (OR7) – Air Force, shoulder strap.