Storożewoj (1902)

Storożewoj (Сторожевой)
Jednostka bliźniacza niszczyciela „Storożewoj” – „Smiełyj”.
Klasa	niszczyciel
Typ	Sokoł
Historia
Stocznia	Zakłady Newskie, Petersburg / Port Artur
Położenie stępki	1901 / 1901
Wodowanie	31 marca 1902
Carska MW
Nazwa	„Gracz” → „Storożewoj” (od 1902)
Wejście do służby	wrzesień 1903
Los okrętu	samozatopiony 2 stycznia 1905
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	normalna: 220 ton pełna: 240 t
Długość	57,91 metra
Szerokość	5,64 m
Zanurzenie	2,29 m
Napęd
2 maszyny parowe potrójnego rozprężania 4 kotły Yarrow moc 3800 KM 2 śruby
Prędkość	26,5-27,5 węzła
Zasięg	450-660 Mm przy prędkości 13 węzłów
Uzbrojenie
1 działo 75 mm 3 działka kal. 47 mm (3 x I)
Wyrzutnie torpedowe	2 x 381 mm (2 x I)
Załoga	51-58

Storożewoj (Сторожевой) – rosyjski niszczyciel z początku XX wieku i wojny rosyjsko-japońskiej, jedna z 27 jednostek typu Sokoł. Okręt został zwodowany 31 marca 1902 roku w Port Artur, a do służby w Marynarce Wojennej Imperium Rosyjskiego wszedł we wrześniu 1903 roku, w składzie Eskadry Oceanu Spokojnego. Jednostka została samozatopiona w styczniu 1905 roku w Port Artur, by uniknąć przejęcia przez Japończyków.

Projekt i budowa

„Storożewoj” był jednym z kilkudziesięciu niszczycieli typu Sokoł, który został wykonany przez rodzimy przemysł okrętowy na wzór zbudowanego w Wielkiej Brytanii prototypu – „Sokoła”^[1]. Jednostka z racji niewielkiej wyporności bardziej odpowiadała klasie torpedowców^[1].

Budowę okrętu rozpoczęto w Zakładach Newskich w Petersburgu, kładąc stępkę w 1901 roku^[1]. Następnie okręt w częściach przewieziono do Port Artur, gdzie został zwodowany jako „Gracz” („Грач”) 31 marca 1902 roku, a do służby w Marynarce Wojennej Rosji przyjęto go we wrześniu 1903 roku, już pod nazwą „Storożewoj”^[1][a].

Dane taktyczno-techniczne

Okręt był niewielkim, czterokominowym niszczycielem z taranowym dziobem^[3]. Długość całkowita wykonanego ze stali niklowej kadłuba wynosiła 57,91 metra, szerokość 5,64 metra i zanurzenie 2,29 metra^[4][5][b]. Wyporność normalna wynosiła 220 ton, zaś pełna 240 ton^[2][5][c]. Okręt napędzany był przez dwie maszyny parowe potrójnego rozprężania o mocy 3800 KM, do których parę dostarczały cztery kotły Yarrow^[1][2]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 26,5-27,5 węzła^[1][2]. Okręt mógł zabrać zapas węgla o masie 58-80 ton, co zapewniało zasięg wynoszący od 450 do 660 Mm przy prędkości 13 węzłów^[1][d].

Okręt wyposażony był w dwie pojedyncze wyrzutnie torped kalibru 381 mm, umieszczone na rufie, z zapasem sześciu torped^[1][4]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiły: pojedyncze działo jedenastofuntowe kal. 75 mm L/48 Canet, umieszczone na platformie nad pomostem bojowym oraz trzy pojedyncze działka kal. 47 mm L/40 Hotchkiss na śródokręciu (dwa za przednim kominem i jedno między dwoma kominami rufowymi)^[1][6].

Załoga okrętu liczyła od 51 do 58 oficerów, podoficerów i marynarzy^[1][2].

Służba

W momencie wybuchu wojny rosyjsko-japońskiej jednostka wchodziła w skład 2. Flotylli Niszczycieli I Eskadry Oceanu Spokojnego^[7][8]. W nocy z 15 na 16 grudnia 1904 roku „Storożewoj” wziął udział w obronie ostatniego pozostałego w Port Artur pancernika „Siewastopol” przed atakami japońskich torpedowców, odnosząc tak ciężkie uszkodzenia od wystrzelonej przez „Chidori” torpedy, że załoga wyrzuciła okręt na brzeg^[9][e]. 17 grudnia okręt został podniesiony i odholowany do Port Artur, lecz już go nie wyremontowano^[11]. Jednostka została samozatopiona poprzez odpalenie głowic torped w nocy z 1 na 2 stycznia 1905 roku, by uniknąć przejęcia przez Japończyków^[2][12].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• T.A. Brassey (red.): The Naval Annual, 1905. Portsmouth: J. Griffin and Co., 1905. (ang.)
• Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 978-0-85177-133-5. (ang.)
• Józef Wiesław Dyskant: Port Artur 1904. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1996. ISBN 83-11-08517X.
• Ivan Gogin: KRECHET torpedo boats (1900-1904) (ang.). Navypedia. [dostęp 2017-11-01].
• Robert Jackson: Niszczyciele, fregaty i korwety. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2001. ISBN 83-1109-273-7.
• Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 2: Bitwa pod Cuszimą. Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-56-6.
• Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 1: Port Artur. Sandomierz: Stratus, 2011. ISBN 978-83-61421-55-9.