Stosunki polsko-islandzkie

Położenie Polski i Islandii w Europie

Stosunki polsko-islandzkie – stosunki dyplomatyczne pomiędzy Polską a Islandią. Oba państwa są członkami Europejskiego Obszaru Gospodarczego, NATO, Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju oraz Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Historia

Pierwszy znany kontakt Islandii z Polską rozpoczął się w 1613 roku, kiedy to członek Jednoty Braci Czeskich zamieszkały w Polsce, Daniel Vetter, z powodów prześladowań religijnych wyjechał na Islandię i spędził znaczną część czasu na tej wyspie. W 1638 roku opublikował książkę o polskim tytule „Islandia, Albo Krótkie opisanie Wyspy Islandiy” (opublikowana została w Lesznie) o swojej podróży w kraju^[1]. W XIX wieku polski pisarz Edmund Chojecki przybył na Islandię jako sekretarz przyszłego francuskiego cesarza Napoleona III^[2][3]. W 1857 roku Chojecki opublikował książkę w języku francuskim, opisując swoje podróże i doświadczenie w Islandii^[3].

W 1924 r. Islandia i Polska podpisały traktat handlowy^[4]. Przed końcem II wojny światowej Islandia uznała polski tymczasowy rząd jedności narodowej w lipcu 1945^[5]. Stosunki dyplomatyczne między dwoma narodami zostały oficjalnie ustanowione w styczniu 1946^[5]. W 1956 r. Polska otworzyła konsulat w Reykjaviku, który pozostawał otwarty do 1981 roku^[6]. W 2008 r. Polska ponownie otworzyła konsulat generalny w Reykjavíku. Polski konsulat został później przekształcony w ambasadę^[6].

Migracja

W latach sześćdziesiątych polscy migranci zaczęli przyjeżdżać na Islandię, aby pracować w stoczniach na terenie całej wyspy. Potrzeba pracy spowodowała, że Islandia zaczęła masowo rekrutować polskich pracowników w latach 80. Na początku XXI społeczność polska liczyła ponad 20 000 osób^[7]. Po islandzkim kryzysie finansowym w latach 2008–2011 społeczność polska zmniejszyła się o połowę, jednak obecnie obywatele Polski stanowią ok. 3% ogółu mieszkańców wyspy, a polscy mieszkańcy stanowią największą społeczność zagraniczną w Islandii^[6].

Współpraca gospodarcza

Gospodarcze umowy dwustronne

Od momentu wejścia Polski do UE (1 maja 2004 r.) współpraca gospodarcza realizowana jest na podstawie Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG) wraz z poprawkami wynikającymi z rozszerzenia EOG o 10 krajów nowo przystępujących (Protokół do EOG w sprawie rozszerzenia wszedł w życie 6 grudnia 2005 r.). Z dniem 1 maja 2006 r. Islandia zniosła wszelkie ograniczenia w dostępie do rynku pracy dla obywateli nowych państw członkowskich UE, w tym Polski^[8].

Nie straciły ważności bilateralne umowy między Polską a Islandią, których nie obejmuje kompetencja Wspólnoty, w tym: Umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku z 19.06.1998r. (Dz.U. 1999 nr 79, poz. 890)^[8].

Dwustronna wymiana handlowa

Według danych wstępnych GUS za 2018 r. Islandia jest 61 partnerem eksportowym Polski (udział 0,07%) i 65 partnerem w imporcie (udział 0,08%). Na dynamikę importu w szczególności wpłynęło zwiększenie importu aluminium i wyrobów aluminiowych oraz ryb^[8].

Najważniejsze grupy towarowe w polskim eksporcie do Islandii w 2019 r. to^[8]:

• wyroby przemysłu elektromaszynowego – 61,4%, w tym urządzenia mechaniczne (11,5%), pojazdy mechaniczne i ich części (7,4%) oraz statki i łodzie (41,4%),
• artykuły rolno-spożywcze – 7,2%,
• wyroby metalurgiczne, głównie z żeliwa, stali i aluminium – 10,1%,
• wyroby przemysłu chemicznego – 6,2%, w tym głównie wyroby farmaceutyczne (2,7%) i tworzywa sztuczne (2,6%)

Najważniejsze grupy towarowe w polskim imporcie z Islandii^[8]:

• wyroby metalurgiczne – 46,9%, w tym aluminium i wyroby z aluminium (44,8%), żeliwo i stal (2,1%),
• ryby – 47%.

Przypisy

Polityka zagraniczna Polski Ujęcie chronologiczne II Rzeczpospolita Polska Ludowa III Rzeczpospolita Europa Albania Austria Belgia Białoruś Bośnia i Hercegowina Bułgaria Chorwacja Cypr Czarnogóra Czechy Dania Estonia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Islandia Kosowo Litwa Luksemburg Łotwa Macedonia Północna Malta Mołdawia Niemcy Norwegia Portugalia Rosja Rumunia Serbia Słowacja Słowenia Stolica Apostolska Szwajcaria Szwecja Ukraina Węgry Wielka Brytania Włochy Azja i Oceania Afganistan Arabia Saudyjska Armenia Australia Azerbejdżan Chiny Filipiny Gruzja Indie Indonezja Irak Iran Izrael Japonia Jemen Jordania Kambodża Katar Korea Południowa Korea Północna Kuwejt Laos Liban Malezja Mongolia Nowa Zelandia Oman Pakistan Palestyna Singapur Syria Tajlandia Turcja Turkmenistan Uzbekistan Wietnam ZEA Ameryka Argentyna Brazylia Chile Ekwador Kanada Kolumbia Kostaryka Kuba Meksyk Panama Peru Stany Zjednoczone Urugwaj Wenezuela Afryka Algieria Angola DR Kongo Egipt Etiopia Kenia Libia Maroko Nigeria RPA Senegal Tanzania Tunezja Zimbabwe Historia Bliski Wschód Czechosłowacja Państwo Zakonu Krzyżackiego Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich Organizacje międzynarodowe, inne podmioty oraz nieformalne formy współpracy regionalnej OBWE ONZ Rada Europy OECD NATO Integracja Polski z UE Unia Europejska Grupa Wyszehradzka Trójkąt Weimarski Trójkąt Kaliningradzki Trójkąt Lubelski Trójmorze Zakon Maltański Autonomia Palestyńska Tajwan Ministerstwo Spraw Zagranicznych Komitet do Spraw Europejskich Sejmowa Komisja Spraw Zagranicznych Senacka Komisja Spraw Zagranicznych Placówki dyplomatyczne i konsularne Ambasadorowie Polski Polski Instytut Spraw Międzynarodowych