Stosunki polsko-maltańskie
Stosunki polsko-maltańskie – kulturowe, gospodarcze i polityczne zależności pomiędzy Maltą a Polską.
Historia
Stosunki dyplomatyczne między Maltą a Polską zostały nawiązane 23 października 1971 roku. W listopadzie 1971 r. z pierwszą oficjalną wizytą w Polsce przebywał premier Malty Dominic Mintoff. Bardziej regularne kontakty Polska zaczęła utrzymywać z Maltą po roku 1989, czego efektem w 1990 roku było podpisanie pomiędzy obydwoma krajami umowy o współpracy kulturalnej i naukowej[1].
W październiku 2002 r. miała miejsce pierwsza w historii stosunków dwustronnych oficjalna wizyta prezydenta Malty, Guido de Marco w Polsce[2]. Prezydent Polski Aleksander Kwaśniewski złożył wizytę oficjalną na Malcie w marcu 2004 roku[1].
W 2007 roku powołano Towarzystwo Przyjaźni Maltańsko-Polskiej, aby promować współprace pomiędzy mieszkańcami obu krajów[3]. Towarzystwo zaprzestało swojej działalności w 2008 roku.
Współpraca partnerska miast i gmin
W ciągu kilku lat podpisano umowy partnerskie pomiędzy maltańskimi i polskimi miastami[4]:
- Gzirą i Wałbrzychem - umowę o współpracy podpisano 12 listopada 2000 w Wałbrzychu[5] ,
- Marsaskalą i Chojną - w ramach stowarzyszenia miast partnerskich Douzelage, którego gmina Chojna jest członkiem od 2004 roku, a Marsaskala od 2009 roku,
- Sliemą i Białymstokiem - umowę podpisano 8 stycznia 2018 w Białymstoku[6].
W latach 2012-2014, w ramach programu Ne.Mo Network for Mobility (Sieć dla Mobilności), gmina Trzemeszno współpracowała z radą lokalną Xagħra na wyspie Gozo[7].
Ambasady i konsulaty
Malta otworzyła swą ambasadę w Warszawie w 2009 roku. 1 grudnia 2014 r. Jolanta Janek została powołana na pierwszą ambasadorką wizytującą Polski na Malcie (kadencję zakończyła w marcu 2019 roku[8]). Polska ambasada w Valletcie działa od 2019 roku[1]. 19 czerwca 2019 r. Tomasz Czyszek został mianowany Ambasadorem Nadzwyczajnym i Pełnomocnym Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Malty[9].
W Polsce funkcjonuje pięć konsulatów honorowych Malty[10]:
- Białystok - Konsul Honorowy Janusz Antoni Kazberuk,
- Gdynia - Konsul Honorowy Sławomir Kalicki,
- Kraków - Konsul Honorowy Agnieszka Kamińska,
- Łódź - Konsul Honorowy Michał Moczkowski,
- Wrocław - Konsul Honorowy Krystyna Maria Mikulanka.
Na Malcie istnieje Konsulat Honorowy RP w miejscowości Birkirkara - Konsul Honorowy Hector Spiteri.
Współpraca gospodarcza
Malta jest jednym z najmniejszych partnerów handlowych Polski w Europie. Polski eksport na Maltę oraz import z Malty stanowią 0,02% całkowitego polskiego eksportu i importu. Od akcesji obu krajów do Unii Europejskiej w 2004 r. wzajemna wymiana handlowa znacząco wzrosła.
W 2005 r. obroty handlowe między krajami wynosiły zaledwie 13,6 mln euro, podczas gdy w latach 2018 i 2019 r. osiągnęły one poziom 110,6 i 99,5 mln euro. Polski eksport na Maltę w 2018 i 2019 r. uzyskał wartość odpowiednio 62,8 i 46,1 mln euro, a import z Malty - 47,8 i 53,4 mln euro.
Relatywnie wysoka jest wymiana usług między Polską i Maltą, która stale rośnie. W 2010 r. obroty usługami wyniosły 48,2 mln euro, w 2018 r. już 211,1 mln euro. Na koniec 2018 r. wartość inwestycji maltańskich w Polsce wyniosła 1 788,1 mln euro, podczas gdy polskie inwestycje bezpośrednie na Malcie osiągnęły poziom 691,7 mln euro[1].
Polacy odznaczeni maltańskimi orderami i odznaczeniami
Polacy odznaczeni Orderem Narodowym Zasługi
- Grażyna Bernatowicz
- Małgorzata Bochenek
- Marek Borowski
- Bogdan Borusewicz
- Jerzy Chmielewski
- Lech Kaczyński
- Michał Kamiński (polityk)
- Mariusz Kazana
- Bronisław Komorowski
- Piotr Kownacki
- Jolanta Kwaśniewska
- Aleksander Kwaśniewski
- Jerzy Miller (polityk)
- Leszek Miller
- Longin Pastusiak
- Radosław Sikorski
Polacy odznaczeni Xirka
Przypisy
- ↑ a b c d Malta - Polska na Malcie - Portal Gov.pl, Polska na Malcie [dostęp 2021-10-06] (pol.).
- ↑ Malta's role is 'to bring Med. dimension closer to Europe', Times of Malta [dostęp 2021-10-06] (ang.).
- ↑ Cultural initiative to promote Maltese-Polish ties, „Times of Malta” [dostęp 2021-10-06] (ang.).
- ↑ Home - Poland, foreignandeu.gov.mt [dostęp 2021-10-06] .
- ↑ GZIRA - Malta [dostęp 2021-10-11] .
- ↑ Białystok ma nowego międzynarodowego partnera. Z Malty [dostęp 2021-10-11] .
- ↑ Spotkanie Ne.Mo na Malcie [dostęp 2021-10-11] .
- ↑ The Ambassador of the Republic of Poland to Malta Jolanta Janek paid a farewell call on Minister Carmelo Abela, foreignaffairs.gov.mt, 25 marca 2015 [dostęp 2019-05-08] (ang.).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 19 czerwca 2019 r. nr 110.18.2019 w sprawie mianowania Ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej, isap.sejm.gov.pl [dostęp 2021-10-06] .
- ↑ Honorary Consuls [dostęp 2021-10-11] .