Stowarzyszenie Rodzin Osadników Wojskowych i Cywilnych Kresów Wschodnich
Stowarzyszenie Rodzin Osadników Wojskowych i Cywilnych Kresów Wschodnich – stowarzyszenie historyczno-kulturalne o charakterze genealogicznym z siedzibą w Warszawie, działające od 1996 r.
Działalność genealogiczna
Członkowie Stowarzyszenia, Z. Wilk, M. Wójcik, J. Szuba, na podstawie dostępnych dokumentów opracowali w latach 90. wykaz osadników wojskowych zawierający ponad 10600 nazwisk osadników. Byli to żołnierze Wojska Polskiego zakwalifikowani po wojnie Polski z Rosją bolszewicką do bezpłatnego otrzymania ziemi we wschodnich województwach II RP (niektórzy nie zdążyli jej otrzymać przed 1923 z powodu wstrzymania akcji osadnictwa i otrzymali ją dopiero w okresie późniejszym, tj. po 1930). Imienny wykaz osadników przygotowano wg podziału administracyjnego (woj. wileńskie, woj. wołyńskie, woj. nowogródzkie, woj. poleskie, woj. białostockie), przyporządkowując nazwiska kolonistów do poszczególnych powiatów, gmin i miejscowości. W większości przy nazwiskach figurują stopnie wojskowe osadników.
Działalność statutowa
- Ukazywanie prawdy historycznej o Kresach Wschodnich, będących przez stulecia przedmurzem chrześcijaństwa i terenem dziejowej misji Polski;
- Kultywowanie tradycji historycznych i patriotycznych wywodzących się z ziem kresowych;
- Nawiązywanie kontaktów z Polakami żyjącymi na Kresach, udzielanie im pomocy moralnej i materialnej, wymiana kulturalna z ich organizacjami;
- Upamiętnianie i dokumentowanie losów ludności polskiej na Kresach – szczególnie osadników wojskowych i cywilnych;
- Rozwijanie współpracy z instytucjami i stowarzyszeniami związanymi z dziejami, tradycją i kulturą polską w kraju i za granicą.
Projekty stowarzyszenia
- Wydawanie kwartalnika „Kresowe Stanice”, ukazującego się od 1997 roku. Dotychczas opublikowano 75 numerów, każdy w formacie A5 o objętości ok. 152 s. (redaktor naczelny – Janusz Szuba);
- Organizowanie co 2 lata Światowych Zjazdów Rodzin Osadników Wojskowych i Cywilnych Kresów Wschodnich. Ostatni Zjazd odbył się w 2017 roku w Warszawie. Liczba uczestników około 100 osób;
- Gromadzenie dokumentów i fotografii, a także nagrań wspomnieniowych dotyczących historii osadnictwa na Kresach w latach II Rzeczypospolitej w ramach Cyfrowego Archiwum Osadnictwa;
- Sporządzenie wykazu imiennego rodzin osadniczych i mapy osad wojskowych na Kresach II RP.
Skład zarządu
- Mieczysław Wójcik – prezes
- Jan Rudziński – I wiceprezes
- Janusz Szuba – II wiceprezes
- Michał Bronowicki – sekretarz
- Jadwiga Kot – skarbnik
- Bernard Malinowski – członek zarządu
- Czesław Skarżyński – członek zarządu
- Jan Zubelewicz – członek zarządu