Stowarzyszenie wyższej użyteczności

Stowarzyszenie wyższej użyteczności – status nadawany w Polsce w latach 1933–1989 stowarzyszeniom, których rozwój był szczególnie użyteczny dla interesu państwowego lub społecznego państwa, następnie do 1990 tytuł honorowy stowarzyszeń mających szczególne osiągnięcia w realizacji celów społecznych.

Podstawy prawne

Status stowarzyszenia wyższej użyteczności nadawany był na podstawie Prawa o stowarzyszeniach, wprowadzonego rozporządzeniem Prezydenta RP z mocą ustawy w 1932. Przyznanie statusu stowarzyszenia wyższej użyteczności następowało w drodze rozporządzenia Rady Ministrów, wydanego na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych, postawiony w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami. Uznaniu towarzyszyło nadanie stowarzyszeniu odpowiedniego statutu, regulującego w szczegółach jego byt prawny. Zmiany statutu odbywały się tym samym trybem co nadanie statutu[1].

Stowarzyszenia wyższej użyteczności posiadały osobowość prawną. Mogły przyjmować zapisy i darowizny oraz nabywać majątek ruchomy i nieruchomy bez ograniczeń i bez potrzeby uzyskiwania zezwoleń, przewidzianych w przepisach specjalnych, regulujących sprawy zapisów i darowizn oraz nabywania majątku przez osoby fizyczne i prawne. Ponadto Minister Spraw Wewnętrznych i Minister Skarbu władni byli do udzielania stowarzyszeniom wyższej użyteczności szczególnych ulg i zwolnień w podatkach i opłatach państwowych i komunalnych.

Przepisy w zakresie stowarzyszeń wyższej użyteczności z 1932 przetrwały do końca II Rzeczypospolitej oraz przez cały okres Polski Ludowej.

Historia

W latach 1933–1939 status stowarzyszenia wyższej użyteczności nadano 9 organizacjom. Po II wojnie światowej większość z tych stowarzyszeń Rada Ministrów rozwiązała. Wyjątek stanowił Związek Harcerstwa Polskiego i Polski Czerwony Krzyż. Na emigracji reaktywował również działalność Instytut Józefa Piłsudskiego, Poświęcony Badaniu Najnowszej Historii Polski.

W przypadku Związku Harcerstwa Polskiego, w 1950 bezprawnie zlikwidowano struktury stowarzyszenia, tworząc Organizację Harcerską w ramach Związku Młodzieży Polskiej, która następnie od sierpnia do grudnia 1956 funkcjonowała jako Organizacja Harcerska Polski Ludowej. Przywrócenie nazwy stowarzyszenia i struktur organizacyjnych nastąpiło w grudniu 1956. W lipcu 1959 Rada Ministrów ponownie uznała ZHP za stowarzyszenie wyższej użyteczności, stwierdzając jednocześnie utratę mocy rozporządzenia z 1936. We wrześniu 1959 zarządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych nadano też organizacji nowy statut.

Także Lidze Morskiej status ten nadano dwukrotnie. Pierwszy raz w 1946, kiedy funkcjonowała do rozwiązania w 1954. Ponownie w 1983, po reaktywowaniu stowarzyszenia.

W okresie Polski Ludowej status stowarzyszenia wyższej użyteczności nadano kolejnym 48 organizacjom. Część, szczególnie tych, którym status nadano w latach 40. XX wieku, rozwiązano lub przekształcano w inne stowarzyszenia. Przykładem może być rozwiązana w 1947 przedwojenna Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, na majątku której powołano Ligę Lotniczą. W 1954 również ten podmiot został rozwiązany razem z innymi stowarzyszeniami (Towarzystwo Przyjaciół Żołnierza, Liga Morska). Ich następcą prawnym była Liga Przyjaciół Żołnierza, od 1964 występująca pod nazwą Liga Obrony Kraju.

Do momentu uchwalenia nowego prawa o stowarzyszeniach w 1989 status stowarzyszenia wyższej użyteczności miało 45 organizacji.

W ustawie z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach, ustanowiono tytuł honorowy „Stowarzyszenia Wyższej Użyteczności”, który w założeniu miał być nadawany przez Radę Państwa stowarzyszeniom, mającym szczególne osiągnięcia w realizacji celów społecznych[2]. Z mocy tej ustawy stowarzyszenia, które posiadały dotychczasowy status stowarzyszenia wyższej użyteczności przyznano tytuł honorowy „Stowarzyszenia Wyższej Użyteczności” i wpisano do rejestru stowarzyszeń. W związku ze zmianą Konstytucji, w kompetencje Rady Państwa wszedł Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, który 18 stycznia 1990 wydał zarządzenie w sprawie trybu przedstawiania wniosku o nadanie tytułu honorowego „Stowarzyszenie Wyższej Użyteczności”[3]. Miesiąc później, ustawą z 23 lutego 1990 przepisy o tytule honorowym zostały jednak wykreślone z ustawy[4]. Stowarzyszenia utraciły swój dotychczasowy tytuł 13 marca 1990.

W 2004 wprowadzono ustawowo możliwość uzyskania przez stowarzyszenia statusu organizacji pożytku publicznego, który w pewien sposób nawiązuje do statusu stowarzyszenia wyższej użyteczności[5].

Organizacje, którym nadano status

Lp.Nazwa stowarzyszeniaRok nadania
statusu		[a]Rok rozwiązania
stowarzyszenia		[b]uwagi
1.Związek Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej1933[6]1950[7]po rozwiązaniu majątek przeszedł do dyspozycji Komendy Głównej Straży Pożarnej
2.Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej1934[8]1947[9]po rozwiązaniu majątek przekazano Lidze Lotniczej
3.Towarzystwo Przyjaciół Młodzieży Akademickiej
od 1946 pod nazwą: Towarzystwo Przyjaciół Młodzieży Szkół Wyższych[10]		1934[11]1951[12]po rozwiązaniu majątek przekazano na cele pomocy materialnej dla młodzieży szkół wyższych, stosownie do decyzji Ministra Szkół Wyższych i Nauki
4.Towarzystwo Popierania Budowy Publicznych Szkół Powszechnych1934[13]1949[14]po rozwiązaniu majątek przekazano Towarzystwu Przyjaciół Dzieci
5.Polski Biały Krzyż1936[15]1947[16]po rozwiązaniu majątek przekazano Towarzystwu Przyjaciół Żołnierza
6.Związek Harcerstwa Polskiego1936
1959		[17]
[18]		status nadany dwukrotnie, ale z zachowaniem ciągłości od 1936
7.Polski Czerwony Krzyż1936[19]
8.Instytut Józefa Piłsudskiego, Poświęcony Badaniu Najnowszej Historii Polski1937[20]formalnie nie uległ likwidacji; w 1947 powołano na emigracji uznawany za kontynuatora Instytut Józefa Piłsudskiego w Londynie[21]
9.Organizacja Przysposobienia Wojskowego Kobiet1939[22]1948[23]formalnie dokonano wyłącznie uchylenia mocy obowiązującej rozporządzenia o uznaniu stowarzyszenia za stowarzyszenie wyższej użyteczności
10.Liga Morska1946[24]1954[25]po rozwiązaniu majątek przekazano Lidze Przyjaciół Żołnierza, która była następcą prawnym stowarzyszenia; reaktywowana w 1980, w 1983 ponownie otrzymała status
11.Robotnicze Towarzystwo Przyjaciół Dzieci1946[26]1949[27]po rozwiązaniu majątek przekazano Towarzystwu Przyjaciół Dzieci
12.Towarzystwo Przyjaciół Żołnierza1947[16]1954[25]w momencie nadania statusu przejęło majątek rozwiązanego Polskiego Białego Krzyża; po rozwiązaniu majątek przekazano Lidze Przyjaciół Żołnierza, która była następcą prawnym stowarzyszenia
13.Liga Lotnicza1947[9]1954[25]w momencie nadania statusu przejęła majątek rozwiązanej Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej; po rozwiązaniu majątek przekazano Lidze Przyjaciół Żołnierza, która była następcą prawnym stowarzyszenia
14.Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum1948[28]
15.Społeczny Fundusz Odbudowy Stolicy
od 1959 pod nazwą: Społeczny Fundusz Odbudowy Kraju i Stolicy[29]		1948[30]
16.Centralny Ośrodek Oświaty Dorosłych – Towarzystwo Uniwersytetu Robotniczego i Ludowego (TURIL)1948[31]1950[32]po rozwiązaniu majątek przekazano Towarzystwu Wiedzy Powszechnej – (TWP)
17.Towarzystwo Burs i Stypendiów Rzeczypospolitej Polskiej1949[33]1951[34]po rozwiązaniu majątek przeszedł na rzecz Państwa
18.Towarzystwo Przyjaciół Dzieci1949[27]w momencie nadania statusu przejęło majątek rozwiązanego Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci
19.Liga Kobiet
od 1982 pod nazwą: Liga Kobiet Polskich[35]		1949[36]
20.Towarzystwa Wiedzy Powszechnej – (TWP)1950[37]przejęło majątek rozwiązanego Centralnego Ośrodka Oświaty Dorosłych – Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego i Ludowego (TURIL)
21.Liga Przyjaciół Żołnierza
od 1964 pod nazwą: Liga Obrony Kraju[38]		1954[25]przejęła majątek rozwiązanego Towarzystwa Przyjaciół Żołnierza, Ligi Lotniczej i Ligi Morskiej, których była następcą prawnym
22.Związek Ochotniczych Straży Pożarnych1958[39]
23.Społeczny Komitet Przeciwalkoholowy1959[40]
24.Polski Związek Krótkofalowców1963[41]
25.Aeroklub Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej1963[42]
26.Naczelna Organizacja Techniczna1966[43]
27.Liga Ochrony Przyrody1968[44]
28.Polski Komitet Pomocy Społecznej1968[45]
29.Związek Bojowników o Wolność i Demokrację1969[46]
30.Polskie Towarzystwo Ekonomiczne1971[47]
31.Stowarzyszenie Architektów Polskich1972[48]
32.Towarzystwo Wiedzy Wojskowo-Obronnej
od 1978 pod nazwą: Towarzystwo Wiedzy Obronnej[49]		1972[50]
33.Związek Inwalidów Wojennych PRL1972[51]
34.Związek Ociemniałych Żołnierzy PRL1972[52]
35.Towarzystwo Łączności z Polonią Zagraniczną „Polonia”1973[53]
36.Towarzystwo Urbanistów Polskich1974[54]
37.Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów1974[55]
38.Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej1974[56]
39.Polski Związek Niewidomych1974[57]
40.Polski Związek Motorowy1975[58]
41.Stowarzyszenie Księgowych w Polsce1975[59]
42.Zrzeszenie Prawników Polskich1976[60]
43.Polski Związek Głuchych1976[61]
44.Polskie Towarzystwo Rusycystyczne1976[62]
45.Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze1977[63]
46.Towarzystwo Krzewienia Kultury Świeckiej1977[64]
47.Towarzystwo Rozwoju Rodziny1980[65]
48.Polskie Towarzystwo Lekarskie1980[66]
49.Polski Komitet Olimpijski1981[67]
50.Związek Byłych Żołnierzy Zawodowych1981[68]
51.Liga Morska1983[69]stowarzyszenie o tej nazwie rozwiązano w 1954[25], reaktywowano w 1980
52.Zrzeszenie Katolików Caritas1984[70]
53.Polskie Towarzystwo Walki z Kalectwem1985[71]
54.Zrzeszenie Polskich Towarzystw Medycznych1986[72]
55.Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa1987[73]
56.Towarzystwo Opieki nad Majdankiem1988[74]
57.Stowarzyszenie „Wisła-Odra”1988[75]

Uwagi

  1. ↑ Akt prawny nadający status.
  2. ↑ Akt prawny rozwiązujący stowarzyszenie.

Przypisy

  1. ↑ Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1932 r. – Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. z 1932 r. nr 94, poz. 808) – rozdział IV, art. 46-56.
  2. ↑ Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. z 1989 r. nr 20, poz. 104) – art. 23-24.
  3. ↑ Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 stycznia 1990 r. w sprawie trybu przedstawiania wniosku o nadanie tytułu honorowego „Stowarzyszenie Wyższej Użyteczności” (M.P. z 1990 r. nr 3, poz. 20).
  4. ↑ Ustawa z dnia 23 lutego 1990 r. o zmianie ustawy - Prawo o stowarzyszeniach i ustawy o szkolnictwie wyższym (Dz.U. z 1990 r. nr 14, poz. 86).
  5. ↑ Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2022 r. poz. 1327) – dział II, rozdział 3, art. 20-27.
  6. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 listopada 1933 r. o uznaniu stowarzyszenia „Związek Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1933 r. nr 102, poz. 779).
  7. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 października 1949 r. w sprawie rozwiązania stowarzyszenia wyższej użyteczności „Związek Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej” (Dz.U. z 1950 r. nr 6, poz. 56).
  8. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 stycznia 1934 r. o uznaniu Stowarzyszenia „Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1934 r. nr 11, poz. 90).
  9. ↑ a b Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 sierpnia 1947 r. o uznaniu „Ligi Lotniczej” za stowarzyszenie wyższej użyteczności i o rozwiązaniu stowarzyszenia „Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej” (Dz.U. z 1947 r. nr 60, poz. 333).
  10. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 września 1946 r. w sprawie zmiany nazwy „Towarzystwa Przyjaciół Młodzieży Akademickiej” na „Towarzystwo Przyjaciół Młodzieży Szkół Wyższych” oraz nadania temu Towarzystwu nowego statutu (Dz.U. z 1946 r. nr 47, poz. 270).
  11. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 marca 1934 r. o uznaniu Stowarzyszenia „Towarzystwo Przyjaciół Młodzieży Akademickiej” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1934 r. nr 34, poz. 313).
  12. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 stycznia 1951 r. w sprawie rozwiązania stowarzyszenia wyższej użyteczności „Towarzystwo Przyjaciół Młodzieży Szkół Wyższych” (Dz.U. z 1951 r. nr 7, poz. 59).
  13. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 listopada 1934 r. o uznaniu stowarzyszenia „Towarzystwo Popierania Budowy Publicznych Szkół Powszechnych” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1934 r. nr 104, poz. 927).
  14. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 1949 r. w sprawie rozwiązania stowarzyszenia „Towarzystwo Popierania Budowy Publicznych Szkół Powszechnych” (Dz.U. z 1949 r. nr 40, poz. 285).
  15. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 stycznia 1936 r. o uznaniu stowarzyszenia „Polski Biały Krzyż” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1936 r. nr 7, poz. 80).
  16. ↑ a b Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 listopada 1946 r. o uznaniu „Towarzystwa Przyjaciół Żołnierza” za stowarzyszenie wyższej użyteczności i rozwiązaniu stowarzyszenia „Polski Biały Krzyż” (Dz.U. z 1947 r. nr 2, poz. 6).
  17. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 kwietnia 1936 r. o uznaniu stowarzyszenia „Związek Harcerstwa Polskiego” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1936 r. nr 28, poz. 228).
  18. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 lipca 1959 r. w sprawie uznania „Związku Harcerstwa Polskiego” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1959 r. nr 44, poz. 272).
  19. ↑ Zarządzenie Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1936 r. o nadaniu statutu stowarzyszeniu „Polski Czerwony Krzyż”. (M.P. z 1936 r. nr 293, poz. 523).
  20. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 1936 r. o uznaniu stowarzyszenia „Instytut Józefa Piłsudskiego, Poświęcony Badaniu Najnowszej Historii Polski” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1937 r. nr 1, poz. 5).
  21. ↑ Instytut Józefa Piłsudskiego w Londynie – Historia, cele i zadania. Instytut Józefa Piłsudskiego w Londynie. [dostęp 2014-05-11]. (pol.).
  22. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 lutego 1939 r. o uznaniu stowarzyszenia „Organizacja Przysposobienia Wojskowego Kobiet” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1939 r. nr 13, poz. 71).
  23. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 1948 r. o uchyleniu mocy obowiązującej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 lutego 1939 r. o uznaniu stowarzyszenia „Organizacja Przysposobienia Wojskowego Kobiet” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1948 r. nr 7, poz. 51).
  24. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 lipca 1946 r. o uznaniu stowarzyszenia „Liga Morska” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1946 r. nr 47, poz. 267).
  25. ↑ a b c d e Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 czerwca 1954 r. w sprawie uznania stowarzyszenia „Liga Przyjaciół Żołnierza” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1954 r. nr 36, poz. 152).
  26. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 sierpnia 1946 r. o uznaniu „Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1946 r. nr 47, poz. 268).
  27. ↑ a b Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 1949 r. w sprawie uznania „Towarzystwa Przyjaciół Dzieci” za stowarzyszenie wyższej użyteczności i rozwiązania stowarzyszenia „Robotnicze Towarzystwo Przyjaciół Dzieci” (Dz.U. z 1949 r. nr 40, poz. 286).
  28. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 kwietnia 1948 r. o uznaniu stowarzyszenia „Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1948 r. nr 23, poz. 158).
  29. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lipca 1959 r. w sprawie nadania statutu stowarzyszenia wyższej użyteczności „Społeczny Fundusz Odbudowy Kraju i Stolicy” (Dz.U. z 1959 r. nr 42, poz. 265).
  30. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 lipca 1948 r. uznania stowarzyszenia Społeczny Fundusz Odbudowy Stolicy za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1948 r. nr 38, poz. 278).
  31. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 grudnia 1948 r. o uznaniu „Centralnego Ośrodka Oświaty Dorosłych – Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego i Ludowego (TURIL)” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1948 r. nr 62, poz. 480).
  32. ↑ Uchwała Rady Ministrów z dnia 17 kwietnia 1950 r. w sprawie rozwiązania Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego i Ludowego (T. U. R. i L.) (M.P. z 1950 r. nr 46, poz. 522).
  33. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lutego 1949 r. o uznaniu stowarzyszenia „Towarzystwo Burs i Stypendiów Rzeczypospolitej Polskiej” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1949 r. nr 9, poz. 53).
  34. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 grudnia 1951 r. w sprawie rozwiązania stowarzyszenia wyższej użyteczności „Towarzystwo Burs i Stypendiów Rzeczypospolitej Polskiej” (Dz.U. z 1951 r. nr 65, poz. 445).
  35. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 grudnia 1982 r. w sprawie zmiany nazwy stowarzyszenia wyższej użyteczności „Liga Kobiet” na „Liga Kobiet Polskich” oraz nadania statutu temu stowarzyszeniu (Dz.U. z 1982 r. nr 38, poz. 254).
  36. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 września 1949 r. w sprawie uznania stowarzyszenia „Liga Kobiet” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1949 r. nr 51, poz. 385).
  37. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 maja 1950 r. o uznaniu „Towarzystwa Wiedzy Powszechnej – (TWP)” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1950 r. nr 22, poz. 191).
  38. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 marca 1964 r. w sprawie zmiany nazwy stowarzyszenia wyższej użyteczności „Liga Przyjaciół Żołnierza” na „Liga Obrony Kraju” oraz w sprawie zmiany statutu tego stowarzyszenia (Dz.U. z 1964 r. nr 10, poz. 64).
  39. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 sierpnia 1958 r. w sprawie uznania stowarzyszenia „Związek Ochotniczych Straży Pożarnych” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1958 r. nr 52, poz. 248).
  40. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 czerwca 1959 r. w sprawie uznania „Społecznego Komitetu Przeciwalkoholowego” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1959 r. nr 42, poz. 263).
  41. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 lipca 1963 r. w sprawie uznania Polskiego Związku Krótkofalowców za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1963 r. nr 34, poz. 197).
  42. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 października 1963 r. w sprawie uznania „Aeroklubu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1963 r. nr 44, poz. 249).
  43. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lutego 1966 r. w sprawie uznania Naczelnej Organizacji Technicznej za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1966 r. nr 6, poz. 32).
  44. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 sierpnia 1968 r. w sprawie uznania „Ligi Ochrony Przyrody” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1968 r. nr 33, poz. 227).
  45. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 listopada 1968 r. w sprawie uznania „Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1968 r. nr 43, poz. 310).
  46. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 lipca 1969 r. w sprawie uznania „Związku Bojowników o Wolność i Demokrację” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1969 r. nr 21, poz. 153).
  47. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 stycznia 1971 r. w sprawie uznania Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1971 r. nr 2, poz. 17).
  48. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 stycznia 1972 r. w sprawie uznania Stowarzyszenia Architektów Polskich za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1972 r. nr 2, poz. 8).
  49. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 listopada 1977 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie uznania „Towarzystwa Wiedzy Wojskowo-Obronnej” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1977 r. nr 36, poz. 159).
  50. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 1972 r. w sprawie uznania „Towarzystwa Wiedzy Wojskowo-Obronnej” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1972 r. nr 16, poz. 117).
  51. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 października 1972 r. w sprawie uznania Związku Inwalidów Wojennych PRL za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1972 r. nr 45, poz. 286).
  52. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 października 1972 r. w sprawie uznania Związku Ociemniałych Żołnierzy PRL za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1972 r. nr 45, poz. 287).
  53. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 maja 1973 r. w sprawie uznania „Towarzystwa Łączności z Polonią Zagraniczną – Polonia” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1973 r. nr 20, poz. 115).
  54. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 stycznia 1974 r. w sprawie uznania Towarzystwa Urbanistów Polskich za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1974 r. nr 4, poz. 24).
  55. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 sierpnia 1974 r. w sprawie uznania Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1974 r. nr 31, poz. 184).
  56. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 listopada 1974 r. w sprawie uznania „Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1974 r. nr 41, poz. 244).
  57. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 grudnia 1974 r. w sprawie uznania „Polskiego Związku Niewidomych” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1974 r. nr 47, poz. 284).
  58. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 lutego 1975 r. w sprawie uznania Polskiego Związku Motorowego za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1975 r. nr 4, poz. 18).
  59. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 marca 1975 r. w sprawie uznania „Stowarzyszenia Księgowych w Polsce” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1975 r. nr 8, poz. 44).
  60. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 czerwca 1976 r. w sprawie uznania „Zrzeszenia Prawników Polskich” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1976 r. nr 22, poz. 139).
  61. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 1976 r. w sprawie uznania Polskiego Związku Głuchych za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1976 r. nr 32, poz. 192).
  62. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 listopada 1976 r. w sprawie uznania Polskiego Towarzystwa Rusycystycznego za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1976 r. nr 38, poz. 223).
  63. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 kwietnia 1977 r. w sprawie uznania Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1977 r. nr 14, poz. 55).
  64. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 1977 r. w sprawie uznania stowarzyszenia „Towarzystwo Krzewienia Kultury Świeckiej” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1977 r. nr 34, poz. 149).
  65. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 lipca 1980 r. w sprawie uznania Towarzystwa Rozwoju Rodziny za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1980 r. nr 16, poz. 55).
  66. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 lipca 1980 r. w sprawie uznania Polskiego Towarzystwa Lekarskiego za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1980 r. nr 16, poz. 56).
  67. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 marca 1981 r. w sprawie uznania Polskiego Komitetu Olimpijskiego za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1981 r. nr 9, poz. 39).
  68. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 1981 r. w sprawie uznania Związku Byłych Żołnierzy Zawodowych za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1981 r. nr 10, poz. 45).
  69. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 września 1983 r. w sprawie uznania Ligi Morskiej za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1983 r. nr 53, poz. 235).
  70. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 sierpnia 1984 r. w sprawie uznania Zrzeszenia Katolików Caritas za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1984 r. nr 43, poz. 226).
  71. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 listopada 1985 r. w sprawie uznania Polskiego Towarzystwa Walki z Kalectwem za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1985 r. nr 55, poz. 286).
  72. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 marca 1986 r. w sprawie uznania Zrzeszenia Polskich Towarzystw Medycznych za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1986 r. nr 10, poz. 54).
  73. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 1987 r. w sprawie uznania Towarzystwa Naukowego Organizacji i Kierownictwa za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1987 r. nr 41, poz. 237).
  74. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 stycznia 1988 r. w sprawie uznania Towarzystwa Opieki nad Majdankiem za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1988 r. nr 4, poz. 29).
  75. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 lipca 1988 r. w sprawie uznania Stowarzyszenia „Wisła-Odra” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1988 r. nr 25, poz. 176).

Bibliografia