Strój łowicki

Występ zespołu tanecznego w strojach łowickich, 2006

Strój łowicki – strój ludowy z obszaru Mazowsza, przywdziewany przez grupę Księżaków łowickich.

Strój męski

W czasach Kolberga (lata 80. XIX w.) strój wyglądał nieco odmiennie niż współczesny. Męska sukmana, długa do kostek z białego sukna z wyłożonym kołnierzem, obszytym błękitną lub białą tasiemką i zapinanym na pętlicę, przepasana kolorowym wełnianym pasem. Bogatszy chłop nosił sukmanę z granatowego sukna z granatowym obszyciem, z brzegu rękawów czasami czerwony płatek lub spod spodu rękawa wystający kawałek czerwonej podszewki. Spodnie fałdziste białe, żółte lub różowe z cienkiego płótna, kapelusz wysoki, stożkowy, zgnieciony od przodu[1]. Bogatsi chłopi nosili spodnie pomarańczowe (XIX/XX w.) z grubszego materiału w podłużne kolorowe prążki. Wcześniej, na początku XIX wieku tło spodni było ciemniejszej barwy, czerwonej[2]. Czarny lejbik i spencer z czarnego sukna z chlapkami, obszyty taśmą, zapięty na mosiężne guziki. Początkowo nakrycie głowy stanowiła czapka „kapuzdra” oraz „siwe rogatki”. Dzisiaj pasiak używany na spodnie jest dużo jaśniejszy w kolorystyce. Uległy rozjaśnieniom barwy pasa służącego do przewiązywania sukman lub kaftanów. Weszły w użycie kurtki z rękawami lub krótsze czarne spencery bez rękawów, zdobione metalowymi guzikami i czarnym sznurkiem na krawędziach przy zapięciu i kieszeniach. Biała sukmana ma cienką ozdobę przy kołnierzu i na brzegach czerwonych wyłogów rękawów. W tym regionie noszono również ciemną, długa sukmanę. Czary kapelusz średnio wysoki, spłaszczony jest przykryty stroikiem z czerwieni szychu i sieczki szklanej. Obecnie pojawiły się również dodatki do stroju np. aksamitne zarękawki z wyszyciem i paciorkami oraz podobne grosiki.

Strój kobiecy

Kobiece stroje łowickie podczas uroczystości Bożego Ciała w Sobocie, 2005
Kobieta w stroju łowickim, Łowicz, początek XX wieku

Starsze kobiety nosiły cienką, lnianą koszulę. Kiecki z wełny własnoręcznie tkanej w drobne czerwone wstążki, wełniany gorset zapinany na metalowe lub kościane guziki oraz fartuch do pasa o podobnych co kiecki prążkach oraz drugi dłuższy na ramionach. Młode kobiety nosiły koszule (tzw. bielunkę), na nią wkładany był stanik z przyszytą do niego czerwona kiecką lub koloru „sannickiego”, tj. ciemnopomarańczowego, o szerokich pasach tła i kolorowych prążkach. Od święta noszono adamaszkowe lub atłasowe gorsety. Ozdobą stroju były korale bądź bursztyny. Na nogi zakładano trzewiki z cholewami, sznurowane czerwoną lub kolorową wełnianą tasiemką, wełniane pończochy własnej roboty, haftowane w kolorowe kwiatki. Kobiecy strój łowicki do połowy XIX wieku był utrzymany w czerwieni, z małym dodatkiem zielonych pasków pasiaka. Szerokość pasków była zmienna, przy czym czerwień pozostawała w szerokich polach, pomiędzy którymi lokowano skupienia pasków o innych barwach. Zieleń była podstawową barwą w sznurowanych gorsetach. Koszulę zdobiono dyskretnym barwnym stylizowanym haftem. Kobiety zamężne nosiły szerokie tiulowe czepce. W porze chłodniejszej okręcały je jak turbany wzorzystymi chustkami wełnianymi, tworząc czub nad czołem.

Zobacz też

Przypisy

  1. Oskar Kolberg: Mazowsze. Obraz etnograficzny. T. 1, Mazowsze polne. Cz. 1 (pol.). Kraków 1885, Druk wł. I. Anczyca i Ski. s. 54. [dostęp 2013-03-16].
  2. Elżbieta Miszczyńska: Męski strój łowicki. Urząd Miejski w Łowiczu. [dostęp 2013-03-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-13)].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

REF new (questionmark).svg
Autor: Sławobóg, Licencja: LGPL
Icon for missing references
Sobota - Boże Ciało.jpg
Autor: Krzysztof T. miw, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Boże Ciało, wieś Sobota
MMŁ, fotografia portret., „B. Wesołowski”, I-2412-AWERS.jpg
Fotografia wykonana w atelier zakładu fotograficznego "B. Wesołowski" w Łowiczu, przedstawia popiersie młodej kobiety w łowickim stroju ludowym. Włosy kobierty splecione w warkocz przykryte są ciemnąchustką, pod szyją ozdobne korale, kobieta ubrana jest wełniany gorset w paski, zapinany na metalowe lub kościane guziki. Na szczególną uwagę zasługuje bogata ilość sznurów korali na szyi kobiety. Zakład fotograficzny "B. Wesołowski" mieścił się na Starym Rynku w Łowiczu, miał też filię w Zduńskiej Woli przy ulicy Łaskiej. Na rewersie ozdobny druk reklamowy zakładu.
43. TKB - Beskid z Bielska-Białej 09.JPG
Autor: Lestat (Jan Mehlich), Licencja: CC BY-SA 2.5
Występ zespołu Beskid z Bielska-Białej podczas 43. Tygodnia Kultury Beskidzkiej w Żywcu.