Straż pożarna

Wyposażenie straży pożarnej w Zurychu w 1939 roku^[a]

Straż pożarna, dawniej straż ogniowa – zorganizowana formacja zajmująca się prewencją i walką z pożarami oraz pozostałymi zagrożeniami (innymi niż przestępczość) dla zdrowia i życia ludzkiego, dobytku oraz środowiska naturalnego. Do zadań straży pożarnej należy także usuwanie skutków klęsk żywiołowych i katastrof.

Zakres działań

Statek pożarniczy Portowej Straży Pożarnej w Gdyni

Strażacy z amerykańskich sił powietrznych walczący z pożarem

Straż pożarna w akcji, Korsyka

Interwencja straży pożarnej na miejscu wypadku drogowego w Warszawie

Do zadań specjalnych wykonywanych przez straż pożarną należy ratownictwo:

biologiczne (sprowadzające się do neutralizacji czynników zakaźnych oraz ochrony ludności i zwierząt gospodarskich w czasie ataków terrorystycznych z użyciem broni biologicznej),
chemiczne (sprowadzające się do neutralizacji czynników chemicznych oraz ochrony ludności, zwierząt gospodarskich i środowiska przyrodniczego w czasie ataków terrorystycznych z użyciem broni chemicznej, katastrof chemicznych i niektórych katastrof drogowych),
medyczne (sprowadzające się do udzielania kwalifikowanej pierwszej pomocy przed przybyciem fachowych służb medycznych lub w miejscach, gdzie służby te dotrzeć nie mogą),
poszukiwawcze (polegające na zlokalizowaniu i wydobyciu ludzi z zawalonych budynków w czasie katastrof budowlanych, trzęsień ziemi, zaginięć na terenach podmokłych np. bagnach, ruchomych piaskach, torfowiskach, mokradłach),
radiologiczne (sprowadzające się do ochrony ludności, zwierząt gospodarskich i środowiska przyrodniczego przed promieniowaniem jonizującym),
techniczne (wyciąganie, podnoszenie, zabezpieczanie podnoszenia środków transportu, uszczelnianie zbiorników i cystern, pompowanie substancji chemicznych),
wodne (sprowadzające się do wykonywania wszystkich niezbędnych działań na wodzie, jak i pod jej powierzchnią na obszarze wszystkich wód śródlądowych oraz rewirach jednostek portowych),
wysokościowe.

Historia

Pierwotnie strażą pożarną (ogniową) nazywano oddział specjalizujący się głównie w walce z pożarami. Wraz z rozwojem tej formacji następowało rozszerzenie jej obowiązków o zmaganie się z innymi klęskami żywiołowymi.

Najstarszym ze znanych oddziałów wyspecjalizowanych w gaszeniu pożarów byli rzymscy Vigiles, zorganizowani w 6 r. n.e. przez cesarza Oktawiana Augusta.

Patronem straży pożarnej jest św. Florian. Od 1999 roku 4 maja jest Międzynarodowym Dniem Strażaka.

Organizacja

Straż pożarna w wielu krajach, m.in. państwach Unii Europejskiej, a także w Kanadzie, Nowej Zelandii, Rosji, Stanach Zjednoczonych, działa jako organizacja oparta na straży zawodowej oraz straży społecznej.

Niektóre przedsiębiorstwa w ramach swojej działalności organizują zakładowe straże pożarne (np. lotniskową straż pożarną, kolejową straż pożarną czy straże pożarne w rafineriach i zakładach chemicznych).

Polska

W Polsce straż pożarna jest organizowana przez Krajowy system ratowniczo-gaśniczy dzieli się głównie na dwie grupy - zawodowe formacje Państwowej Straży Pożarnej (PSP) oraz ochotnicze jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej (OSP). Jednostki PSP działają w oparciu o strukturę powiatową (Komendy Powiatowe/Miejskie PSP). W każdym mieście na prawach powiatu lub powiecie znajduje się jedna lub kilka Jednostek Ratowniczo-Gaśniczych (JRG), w których strażacy PSP pełnią dyżury 24h na dobę przez wszystkie dni w roku, w gotowości do natychmiastowego wyjazdu. Jednostki OSP również są dysponowane przez Miejskie/Powiatowe stanowiska kierowania PSP, które to w większości przypadków są jako pierwsze przy działaniach ratowniczo-gaśniczych. Ponadto jednostki OSP udzielają wsparcia w ludziach i sprzęcie PSP. PSP używa hełmów koloru czerwonego, a OSP używają przeważnie hełmów koloru białego.

Rodzaje jednostek straży pożarnej w Polsce:

Państwowa Straż Pożarna
Ochotnicza Straż Pożarna
- Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza - komórka organizacyjna jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej
- Związek Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej - ogólnopolskie, samorządne stowarzyszenie, zrzeszające Ochotnicze Straże Pożarne
Zakładowa Straż Pożarna
Lotniskowa straż pożarna
Wojskowa Straż Pożarna
Portowa Straż Pożarna „Florian”

Szkolnictwo pożarnicze

Trening amerykańskich strażaków

W Polsce oficerów pożarnictwa kształci Szkoła Główna Służby Pożarniczej w Warszawie, aspirantów zaś Centralna Szkoła Państwowej Straży Pożarnej w Częstochowie, Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej w Poznaniu, Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie, zaś podoficerów i szeregowych Szkoła Podoficerska Państwowej Straży Pożarnej w Bydgoszczy. Szeregowców kształcą liczne przeznaczone do tego ośrodki szkolenia, np. w Bornem Sulinowie.

W Niemczech działają szkoły strażackie w krajach związkowych Landesfeuerwehrschulen, podobnie w Austrii.

Współpraca międzynarodowa

Międzynarodowy Komitet Techniczny Prewencji i Zwalczania Pożarów grupuje 48 krajów.

Zobacz też

Straż pożarna na przełomie wieków

Strażak w mundurze z drugiej połowy XIX wieku

Ochotnicza Straż Pożarna w Praszce powstała w 1882 roku

Budynek straży pożarnej we Lwowie

Ochotnicza Straż Pożarna w Błoniu koło Łęczycy, Zdjęcie zrobione około 1920 roku

Straż pożarna 1 Pułku Strzelców Konnych

Wóz straży pożarnej, eksponat przy komendzie straży w Gdańsku Wrzeszczu

Zabytkowy wóz strażacki przy OSP Żużela

Zabytkowy wóz strażacki przy OSP Samocice

Zabytkowy wóz strażacki przy OSP Rostarzewo

Ochotnicza straż pożarna w Kętach, 1934

Samochód pożarniczy SDA-25/16 Magirus w Muzeum Pożarnictwa w Alwerni

Ochotnicza Straż Pożarna w Niewachlowie

Strażak PSP w umundurowaniu specjalnym (typu nomex) w stopniu młodszego ogniomistrza

Średni samochód gaśniczy Straży Pożarnej

Wóz Chrzanowskiej Straży Pożarnej na Rynku w Chrzanowie

(c) Mohylek at pl.wikipedia, CC-BY-SA-3.0

Strażacy w trakcie ćwiczeń

Strażacy usuwają niebezpieczny śnieg

Uwagi

↑ Przed II wojną światową nie istniały w Szwajcarii sygnały świetlne w postaci niebieskich świateł błyskowych i obrotowych, ale był tylko jeden czerwony reflektor z białą literą F, ze światłem stałym^[1]. W Niemczech od 1937 stosowano jeden reflektor ze światłem stałym w kolorze błękitu kobaltowego^[2].

Przypisy

Linki zewnętrzne

Wyjazd samochodów ratowniczo-gaśniczych z JRG nr 1 w Szczecinie.
(Obejrzyj klip wideo w lepszej rozdzielczości)

[Zurych-1] Przed II wojną światową nie istniały w Szwajcarii sygnały świetlne w postaci niebieskich świateł błyskowych i obrotowych, ale był tylko jeden czerwony reflektor z białą literą F, ze światłem stałym^[1]. W Niemczech od 1937 stosowano jeden reflektor ze światłem stałym w kolorze błękitu kobaltowego^[2].

[2] ttps://www.berufsfeuerwehr.ch/fw-fahrzeuge.html

[3] ttp://www.polizeihistorischesammlung-paul.de/wissenswertes/blaulicht_&_martinshorn.htm

[a]

[1]

[2]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne