Straż przyboczna

Straż przyboczna
用心棒
Gatunekdramat
kryminał
Data premiery25 kwietnia 1961
kwiecień 1962[1] (Polska)
Kraj produkcjiJaponia
Językjapoński
Czas trwania110 min
ReżyseriaAkira Kurosawa
ScenariuszRyūzō Kikushima
Główne roleToshirō Mifune
Eijirō Tōno
Tatsuya Nakadai
Yōko Tsukasa
Seizaburō Kawazu
Takashi Shimura
Kamatari Fujiwara
MuzykaMasaru Satō
ZdjęciaKazuo Miyagawa
ScenografiaYoshirō Muraki
KostiumyYoshirō Muraki
MontażAkira Kurosawa
ProdukcjaAkira Kurosawa
WytwórniaTōhō
DystrybucjaTōhō
KontynuacjaSanjūrō: samuraj znikąd

Straż przyboczna (jap. 用心棒 Yōjinbō) – japoński film z 1961 roku w reżyserii Akiry Kurosawy. Został zremake’owany dwukrotnie: w 1964 roku nieoficjalnie przez Sergio Leone jako Za garść dolarów[2] oraz w 1996 roku oficjalnie przez Waltera Hilla jako Ostatni sprawiedliwy[3].

Fabuła

1860 rok. Jest to historia rōnina, samuraja bez swego pana, który wędrując w poszukiwaniu szczęścia, trafia do miasteczka terroryzowanego przez dwie zwalczające się bandy. Rōnin jest świetnym szermierzem i oba gangi zabiegają o niego. On zaś okazuje się równie znakomitym graczem i tak prowadzi rozgrywkę, że na placu boju nie pozostanie nikt żywy.

Obsada

  • Toshirō Mifune – Sanjūrō Kuwabatake
  • Eijirō Tōno – Gonji
  • Tatsuya Nakadai – Unosuke
  • Yōko Tsukasa – Nui
  • Kyū Sazanka – Ushitora
  • Daisuke Katō – Inokichi
  • Seizaburō Kawazu – Seibei
  • Isuzu Yamada – Orin
  • Hiroshi Tachikawa – Yoichirō
  • Takashi Shimura – Tokuemon
  • Kamatari Fujiwara – Tazaemon
  • Ikio Sawamura – Hansuke
  • Atsushi Watanabe – grabarz
  • Yoshio Tsuchiya – Kohei
  • Susumu Fujita – Honma
  • Namigorō Rashōmon – gigant Kannuki
  • Yōsuke Natsuki – syn Koheia

Kontrowersje

Po wejściu na ekrany kin spaghetti westernu Za garść dolarów, Akira Kurosawa oskarżył reżysera tego filmu (Sergio Leone) o splagiatowanie jego Straży przybocznej[4].

Zdjęcia

Zdjęcia do filmu realizowane były na terenie Japonii[5].

Odniesienia w kulturze popularnej

  • Włoski western Django był wzorowany na Straży przybocznej oraz jego remake’u Za garść dolarów[6].
  • Japoński film Machibuse z 1970 roku, również z Mifune w roli głównej, nawiązuje do Straży przybocznej, gdzie też grany przez niego rōnin zachowuje się podobnie jak Sanjūrō i jest nazywany „Yōjinbō”[7].
  • Samuraj Futaba, odgrywany przez Johna Belushiego w Saturday Night Live jest parodią Sanjūrō[8].
  • Argetyńsko-amerykański film fantasy The Warrior and the Sorceress fabularnie jest podobny do Straży przybocznej, do tego stopnia, że grający w nim David Carradine sądził, że to oficjalny remake[9].
  • Fabuła Straży przybocznej została sparodiowana w 42. odcinku anime Pokémon: Indigo League, „Tai ketsu! Pokemonjimu!”, gdzie bohaterowie docierają do miasteczka widma rujnowanego przez dwie konkurencyjne szkoły Pokémon, pretendujące do zdobycia tytułu oficjalnego stadionu Pokémon. Tak jak Sanjūrō, Ash wymyśla na poczekaniu pseudonim dla postronnych patrząc się na obiekt, w tym przypadku na keczup[10].
  • Odcinki 23. i 26. serialu animowanego Samuraja Jacka nawiązywały do Straży przybocznej. Ogólny wpływ film (i ogólnie filmów Kurosawy) na serial został zauważony przez Matthew Millheisera na serwisie DVD Talk[11].

Przypisy

  1. Idziemy do kina. „Film”. 16, s. 15, 1962-04-22. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe. 
  2. Baradwaj Rangan: Yojimbo, A Fistful of Dollars and the curious case of Kurosawa vs Leone (ang.). Firstpost, 2017-12-18. [dostęp 2021-08-26].
  3. A Comparison of 'Yojimbo', 'A Fistful of Dollars' and 'Last Man Standing' (pol.). h2g2, 2003-09-30. [dostęp 2021-09-08].
  4. Elżbieta Ciapara. Mity filmowe. Akira Kurosawa oskarżył Leone o plagiat. „Film”, s. 64, listopad 2011. 
  5. Straz przyboczna (1961) Filming Locations (ang.). IMDb. [dostęp 2014-10-17].
  6. Howard Hughes: Once Upon a Time in the Italian West. Londyn: I.B. Tauris, 2004, s. 58. ISBN 1-85043-896-X.
  7. Incident at Blood Pass Liner Notes (ang.). AnimEigo. [dostęp 2021-09-08].
  8. Allen Barra: That Nameless Stranger, Half a Century Later (ang.). The Wall Street Journey, 2010-08-17. [dostęp 2021-09-08].
  9. David Carradine: Endless Highway.. Boston: Journey Editions, 1995, s. 539. ISBN 1-885203-20-9.
  10. たいけつ!ポケモンジム!. Yūsaku Takeda (reż.), Junki Takegami (scen.). Pokémon: Indigo League. TV Tokyo. 30 kwietnia 1998. Odcinek 42, sezon 1.
  11. Matthew Millheiser: Samurai Jack: Season 1 (ang.). DVD Talk, 2004-05-04. [dostęp 2021-09-08].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Akirakurosawa-onthesetof7samurai-1953-page88.jpg
Akira Kurosawa (March 23, 1910 – September 6, 1998) was a Japanese film director, screenwriter, producer, and editor. 1953 photo, on the set of Seven Samurai. This was scanned from a public domain 1953 issue of 映画の友 (Eiga no tomo) an old Japanese film magazine.