Strażnica KOP „Borki”

Rozmieszczenie batalionu KOP „Krasne” w 1931

Strażnica KOP „Borki” – zasadnicza jednostka organizacyjna Korpusu Ochrony Pogranicza pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-sowieckiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

W 1924 roku, w składzie 3 Brygady Ochrony Pogranicza, został sformowany 10 batalion graniczny. W 1928 roku w skład batalionu wchodziło 17 strażnic^[1]. Strażnica KOP „Borki” w latach 1931 – 1939 znajdowała się w strukturze 2 kompanii KOP „Bryckie”^{[2][3][4][5][6]} batalionu KOP „Krasne”^[7]. Strażnica liczyła około 18 żołnierzy i rozmieszczona była przy linii granicznej z zadaniem bezpośredniej ochrony granicy państwowej^[8].

W 1932 roku obsada strażnicy zakwaterowana była w budynku KOP^[9]. Strażnicę z macierzystą kompanią łączyła droga polna długości 7 km^[5].

Służba graniczna

Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi^[10]. Strażnice KOP stanowiły pierwszy rzut ugrupowania kordonowego Korpusu Ochrony Pogranicza^[8].

Strażnica KOP „Borki” w 1932 roku ochraniała pododcinek granicy państwowej szerokości 6 kilometrów 750 metrów od słupa granicznego nr 477 do 483^[9], a w 1938 roku pododcinek szerokości 12 kilometrów 270 metrów od słupa granicznego nr 477 do 496^[5].

Wydarzenia:

• W meldunku sytuacyjnym z 29 stycznia 1925 roku napisano: Włościanie, którzy w pasie nadgranicznym między słupami 497 – 498 zbierali siano z łąk po sowieckiej stronie stwierdzili, że bolszewicy we wsiach Posadziec i Krzemieniec prawie co noc przeprowadzają rewizje w domach. Chłopi częste strzelanie tłumaczą chęcią zastraszenia mieszkańców w celu ułatwienia przeszukiwań^[11].

Sąsiednie strażnice:

• strażnica KOP „Zaciemień” ⇔ strażnica KOP „Czerwiaki” - 1931, 1932^[12], 1934^[4]
• strażnica KOP „Zaciemień” ⇔ strażnica KOP „Zalesie” - 1938^[5]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
• Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 83-900217-9-4.
• Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (145), 1993. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182. 
• Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281. 
• Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
• Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927-1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Meldunki sytuacyjne dowództwa Korpusu Ochrony Pogranicza → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.