Strażnica KOP „Hurnowicze”

Rozmieszczenie batalionu KOP „Krasne” w 1931

Strażnica KOP „Hurnowicze” – zasadnicza jednostka organizacyjna Korpusu Ochrony Pogranicza pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-sowieckiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

W 1924 roku, w składzie 3 Brygady Ochrony Pogranicza, został sformowany 10 batalion graniczny. W 1928 roku w skład batalionu wchodziło 17 strażnic^[1]. Strażnica KOP „Hurnowicze” w latach 1928 – 1934 znajdowała się w strukturze 1 kompanii KOP „Dubrowa”^{[2][3][4][5][6]}. W komunikacie dyslokacyjnym z 1938 roku nie występuje^[7]. Strażnica liczyła około 18 żołnierzy i rozmieszczona była przy linii granicznej z zadaniem bezpośredniej ochrony granicy państwowej^[8].

W 1932 roku obsada strażnicy zakwaterowana była w budynku popolicyjnym^[5].

Służba graniczna

Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi^[9]. Strażnice KOP stanowiły pierwszy rzut ugrupowania kordonowego Korpusu Ochrony Pogranicza^[8].

Strażnica KOP „Hurnowicze” w 1932 roku ochraniała pododcinek granicy państwowej szerokości 4 kilometrów 146 metrów od słupa granicznego nr 587 do 595^[5].

Wydarzenia:

• W meldunku sytuacyjnym z 22 stycznia 1925 roku napisano:

21 stycznia 1925 roku o godz. 17.00 sowiecki oficer straży granicznej wywołał dowódcę strażnicy i powiedział, że sowiecki komendant brygady stacjonującej w Zasławiu chciałby spotkać się 22 stycznia o godz. 12.00 z dowódcą polskiego odcinka. Oficer przekazał również informację, że sowiecki posterunek naprzeciwko Radoszkowicz zauważył w tym dniu przemieszczający się w lesie oddział składający się z 20 konnych i tylu samych pieszych z karabinami maszynowymi na wozach. Uważano tę informację za prowokację, ponieważ polskie posterunki oprócz patroli sowieckich nikogo nie zauważyły^[10].

• W meldunku sytuacyjnym z 27 stycznia 1925 roku napisano:

25 stycznia 1925 roku o godz. 16.00 naprzeciw strażnicy po sowieckiej stronie w rejonie wsi Majorowszczyzna słychać było strzały^[11].

• W meldunku sytuacyjnym z 30 stycznia 1925 roku napisano:

28 stycznia 1925 roku o godz. 19.40 podczas przekraczania granicy przyłapano sowieckiego wywiadowcę Wasyla Baranowa, który podczas zatrzymania strzelał do naszej zasadzki z pistoletu Nagan. Również dwóch funkcjonariuszy sowieckich, którzy odprowadzali Baranowa oddało kilka strzałów w stronę naszych ludzi. Baranow ranny w głowę od uderzenia, mimo stawiania zbrojnej obrony został przychwycony i doprowadzony do dowództwa odcinka. Z naszej strony strat nie ma^[12].

Sąsiednie strażnice:

• Strażnica KOP „Powiazyń” ⇔ Strażnica KOP „Wiazyń” - 1928^[2], 1929^[3], 1931^[4], 1932^[5], 1934^[6]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
• Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 83-900217-9-4.
• Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (145), 1993. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182. 
• Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281. 
• Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
• Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927-1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Meldunki sytuacyjne dowództwa Korpusu Ochrony Pogranicza → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.