Strażnica KOP „Zawiasy”

Strażnica KOP „Zawiasy” – zasadnicza jednostka organizacyjna Korpusu Ochrony Pogranicza pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-litewskiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

W 1926 roku, w składzie 6 Brygady Ochrony Pogranicza, został sformowany 22 batalion graniczny. W 1928 roku w skład batalionu wchodziło 10 strażnic^[1]. W 1932 w 2 kompanii KOP „Rykonty” funkcjonowała strażnica KOP „Wiłuniszki”, „Łoździany” i „Puhajnia”. Na ich bazie utworzono strażnicę KOP „Zawiasy”. W 1939 roku strażnica znajdowała się w strukturze 2 kompanii KOP „Rykonty”^[2]. Strażnica liczyła około 18 żołnierzy i rozmieszczona była przy linii granicznej z zadaniem bezpośredniej ochrony granicy państwowej^[3].

W 1932 roku obsada strażnicy zakwaterowana była w budynku KOP^[4]. Strażnicę z macierzystą kompanią łączył trakt długości 4,5 km^[5].

Służba graniczna

Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi^[6]. Strażnice KOP stanowiły pierwszy rzut ugrupowania kordonowego Korpusu Ochrony Pogranicza^[3].

Strażnica KOP „Zawiasy” w 1932 roku ochraniała pododcinek granicy państwowej szerokości 7 kilometrów 470 metrów^[7], a w 1938 roku pododcinek szerokości 6 kilometrów 860 metrów od słupa granicznego nr ? do ?^[b][5].

Sąsiednie strażnice:

• strażnica KOP „Józefowo” ⇔ strażnica KOP „Surmańce” – 1932^[7] i w 1938^[5]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 83-900217-9-4.
• Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (145), 1993. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182. 
• Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281. 
• Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
• Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.