Strażnica WOP Łęknica

Strażnica WOP
Łęknica/Mużaków

Strażnica SG w Łęknicy

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945[a]
Rozformowanie	2 stycznia 2003
Tradycje
Kontynuacja	GPK SG w Olszynie
Organizacja
Dyslokacja	Łęknica
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza Straż Graniczna
Podległość	5 komenda odcinka 30 batalion OP 91 batalion WOP Lubuska Brygada WOP bg WOP Gubin Łużycka Brygada WOP Lubuski Oddział SG

Most graniczny w Łęknicy

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Łęknica – nieistniejący obecnie podstawowy pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną^[b] na granicy z Niemiecką Republiką Demokratyczną i Republiką Federalną Niemiec^[c].

Strażnica Straży Granicznej w Łęknicy – nieistniejąca obecnie graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Republiką Federalną Niemiec.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Strażnica została sformowana w 1945 roku w strukturze 5 komendy odcinka Tuplice jako 22 strażnica WOP (Łęknica)^[1]. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego^[2].

W 1947 roku została przeformowania na strażnicę II kategorii – 43 wojskowych^[3]. W związku z reorganizacją oddziałów WOP w 1948 roku, strażnica podporządkowana została dowódcy 30 batalionu OP. Od stycznia 1951 roku strażnica WOP Łęknica podlegała dowódcy 91 batalionu WOP. Strażnica funkcjonowała również jako Strażnica WOP Mużaków. W 1954 roku wprowadzono nową numerację strażnic, a strażnica WOP Mużaków otrzymała nr 30. W 1956 roku rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica specjalna Mużaków była 3. w 9 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza. W 1964 roku strażnica WOP nr 18 Mużaków uzyskała status strażnicy lądowej i zaliczona została do I kategorii^[4].

W 1971 roku przemianowana na strażnicę WOP Łęknica.

W 1976 roku Wojska Ochrony Pogranicza przeszły na dwuszczeblowy system zarządzania. Strażnicę podporządkowano bezpośrednio pod sztab Lubuskiej Brygady WOP w Krośnie Odrzańskim^[5], a w 1984 roku utworzonego batalionu granicznego WOP Gubin jako Strażnica WOP Łęknica lądowa kategorii I. Po rozformowaniu Lubuskiej Brygady WOP, 1 listopada 1989 roku strażnica została włączona w struktury Łużyckiej Brygady WOP w Lubaniu Śląskim i tak funkcjonowała do 15 maja 1991 roku^[6].

Straż Graniczna:
Po rozwiązaniu 15 maja 1991 roku Wojsk Ochrony Pogranicza, 16 maja 1991 roku strażnica w Łęknicy weszła w podporządkowanie Lubuskiego Oddziału Straży Granicznej^[7] i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Łęknicy.

W ramach reorganizacji struktur Straży Granicznej związanej z przygotowaniem Polski do wstąpienia, do Unii Europejskiej i przystąpieniem do Traktatu z Schengen. Podczas restrukturyzacji wprowadzono kompleksową ochronę granicy już na najniższym szczeblu organizacyjnym tj. strażnica i graniczna placówka kontrolna. Wprowadzona całościowa ochrona granicy zniosła podział na graniczne jednostki organizacyjne ochraniające tylko tzw. „zieloną granicę” i prowadzące tylko kontrole ruchu granicznego. W wyniku tego, 2 stycznia 2003 roku Strażnica SG w Łęknicy została rozformowana i ochraniany odcinek wraz z obsadą etatową przejęła Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Olszynie kategorii I^[d].

Ochrona granicy

W 1960 roku 19 strażnica WOP Mużaków I kategorii ochraniała odcinek granicy państwowej od długości 9750 m:

• Od znaku granicznego nr 273 do znaku gran. nr 304.

Strażnice sąsiednie

• 21 strażnica WOP Przewóz ⇔ 23 strażnica WOP Żarki – 1946.

Dowódcy/komendanci strażnicy

• ppor. Franciszek Adamowicz (był 10.1946)^[e].
• st. sierż. Jerzy Żuber (był w 1951)
• chor. Czesław Kobis (01.01.1951–15.03.1952)^[9]
• st. sierż. Ryszard Gudwicz (od 1952)
• ppor. Marian Adamik (05.01.1954–14.12.1954)^[10]
• por. Ryszard Przelaskowski (1956–1958)
• por. Henryk Kiszewski (1958–1970)
• por. Jan Malewski (21.05.1970–1979)
• kpt. Ryszard Morawiec (1979–1982)
• ppor. Henryk Stachecki (1982–1984)
• por Karol Sasiak (1984–1985)
• kpt. Leszek Grzenia (1985–1987)
• por. Leszek Chosiński (1987–był 1988)
• mjr. Wesołowski (do 09.1991)
• por. Węgrzynowski.

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza : (1945-1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1990 – Lubuska Brygada WOP (pol.). W: Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.strazgraniczna.pl. [dostęp 2021-01-16].
• Praca zbiorowa. Historia Łużyckiej Brygady WOP
• Historia Lubuskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Krosno Odrzańskie 1965.