Strażnica WOP Łysa Polana

Strażnica WOP
Skała/Łysa Polana

Strażnica SG na Łysej Polanie

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945[a]
Rozformowanie	15 października 2002
Tradycje
Rodowód	187 strażnica WOP
Kontynuacja	GPK SG na Łysej Polanie
Organizacja
Dyslokacja	Łysa Polana
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza Straż Graniczna
Podległość	41 komenda odcinka 53 batalion OP 32 batalion WOP Karpacka Brygada WOP Karpacki Oddział SG

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Skała/Łysa Polana – zlikwidowany podstawowy pododdział graniczny Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy granicy polsko-czechosłowackiej.

Strażnica Straży Granicznej na Łysej Polanie – zlikwidowana graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Czechosłowacją/Republiką Słowacką^[b].

Formowanie i zmiany organizacyjne

Strażnica została sformowana w 1945 roku w strukturze 41 komendy odcinka^[1] jako 187 strażnica WOP (Skała)^[2] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego^[3]. Na początku 1947 roku obsada personalna strażnicy została wymieniona z obsadą 53 strażnicy Celin^[c].

W związku z reorganizacją oddziałów WOP w 1948 roku, strażnica podporządkowana została dowódcy 53 batalionu OP^[4].

W 1954 roku wprowadzono nową numerację strażnic, a Strażnica WOP Łysa Polana otrzymała nr 191 w skali kraju. W 1956 roku rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica II kategorii Łysa Polana była 5. w 3 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza.

W 1963 roku przeniesiono strażnicę III kategorii Łysa Polana do kategorii IV^[5].

Straż Graniczna:

15 maja 1991 roku po rozwiązaniu Wojsk Ochrony Pogranicza, 16 maja 1991 roku strażnica na Łysej Polanie weszła w podporządkowanie Karpackiego Oddziału Straży Granicznej^[6] i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej na Łysej Polanie (Strażnica SG na Łysej Polanie).

W ramach reorganizacji struktur Straży Granicznej związanej z przygotowaniem Polski do wstąpienia, do Unii Europejskiej i przystąpieniem do Traktatu z Schengen. Podczas restrukturyzacji wprowadzono kompleksową ochronę granicy już na najniższym szczeblu organizacyjnym tj. strażnica i graniczna placówka kontrolna. Wprowadzona całościowa ochrona granicy zniosła podział na graniczne jednostki organizacyjne ochraniające tylko tzw. „zieloną granicę” i prowadzące tylko kontrole ruchu granicznego. W wyniku tego, 15 października 2002 roku Strażnica SG na Łysej Polanie została zniesiona, a ochraniany przez nią odcinek granicy państwowej wraz z obsadą etatową przejęła Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej na Łysej Polanie (GPK SG na Łysej Polanie)^[7].

Ochrona granicy

W 1960 roku 17 strażnica WOP Łysa Polana III kategorii ochraniała odcinek granicy państwowej o długości 22 400 m włącznie od znaku granicznego nr II/190, wyłącznie do znaku gran. nr II/218.

Wydarzenia

Straż Graniczna:

• 1 lipca 1999 roku na odcinku strażnicy zostało uruchomione przejście graniczne na szlaku turystycznym Rysy-Rysy, w którym odprawę graniczną i celną wykonywała załoga strażnicy.

Strażnice sąsiednie

• 186 strażnica WOP Jurgów ⇔ 188 strażnica WOP Kuźnice – 1946
• Strażnica WOP Jurgów ⇔ Strażnica WOP Zakopane – 1957^[8][9].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• HenrykH. Dominiczak HenrykH., Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985, Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985 .
• JerzyJ. Prochwicz JerzyJ., Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965, Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011, ISBN 978-83-7726-027-2 .
• HalinaH. Łach HalinaH., System ochrony polskiej granicy państwowej, Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013, ISBN 978-83-935593-8-1 .
• Marek Jarosiński. Rys historyczny beskidzko-karpackiego pogranicza polsko-słowackiego. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/2000, 2000. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505. 
• Straż Graniczna od 1991 – Karpacki Oddział Straży Granicznej (pol.). W: Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.pl. [dostęp 2016-12-27].
• Archiwum Straży Granicznej, DWOP, sygn. 217/143 k. 119–123. Wykazy dyslokacyjne WOP 1946 rok.