Strażnica WOP Bielawa Dolna

Strażnica WOP
Penzig/Bielawa Dolna

Strażnica SG w Bielawie Dolnej

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945[a]
Rozformowanie	po 16 maja 1991
Organizacja
Kryptonim	Ciupaga 2[b]
Dyslokacja	Bielawa Dolna 92[1]
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza Straż Graniczna
Podległość	4 komenda odcinka 18 batalion OP 84 batalion WOP Łużycki Oddział SG

Most kolejowy na Nysie Łużyckiej, przejście graniczne Węgliniec-Horka. To obecnie najbardziej wysunięty na wschód most w Niemczech (czerwiec 2010)

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Penzig/Bielawa Dolna – nieistniejący obecnie podstawowy pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną^[c] na granicy z Niemiecką Republiką Demokratyczną i Republiką Federalną Niemiec^[d].

Strażnica Straży Granicznej w Bielawie Dolnej – nieistniejąca obecnie graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Republiką Federalną Niemiec.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Strażnica została sformowana w 1945 roku w strukturze 4 komendy odcinka Zgorzelec jako 19 strażnica WOP^[2] (Penzig)^[3] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego^[4].

10 listopada 1946 roku przeniesiono strażnicę do kolonii Bielwa Dolna^[5]. W 1947 roku została przeformowana została na strażnicę I kategorii^[6] – 55 wojskowych^[7].

W związku z reorganizacją oddziałów WOP, 24 kwietnia 1948 roku 19 strażnica OP Bielawa Dolna została włączona w struktury 18 batalionu Ochrony Pogranicza, a 1 stycznia 1951 roku 84 batalionu WOP w Zgorzelcu.

W 1956 roku rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica I kategorii Bielawa Dolna była 25 w 8 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza^[3].

W 1960 roku, po kolejnej zmianie numeracji, strażnica posiadała numer 3 i zakwalifikowana była do kategorii II w 8 Łużyckiej Brygadzie WOP^[3].

D-ca strażnicy ppor. Gocał z załogą (lato 1981)

W 1964 roku strażnica WOP nr 2 Bielawa Dolna uzyskała status strażnicy lądowej i zaliczona została do II kategorii^[3].

Straż Graniczna:

Po rozwiązaniu Wojsk Ochrony Pogranicza, 16 maja 1991 roku strażnica w Bielawie Dolnej weszła w podporządkowanie Łużyckiego Oddziału Straży Granicznej^[8] i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Bielawie Dolnej (Strażnica SG w Bielawie Dolnej).

Ochrona granicy

W 1968 roku zainstalowano i włączono do eksploatacji urządzenia podczerwieni typu US-1861 na prawym odcinku strażnicy Bielawa^[e].

Strażnice sąsiednie

• 18 strażnica WOP Penzig ⇔ 20 strażnica WOP Sobolice – 1946
• 18a strażnica OP Pieńsk ⇔ 20 strażnica OP Sobolice – do 04.09.1949
• 18a strażnica OP Pieńsk ⇔ 20a strażnica OP Toporów – 05.09 1949
• 24 strażnica WOP Pieńsk I kat. ⇔ 26 strażnica WOP Toporów I kat. – 1956
• 4 strażnica WOP Pieńsk II kat. ⇔ 2 strażnica WOP Toporów II kat. – 01.01.1960
• 3 strażnica WOP Pieńsk lądowa II kat. ⇔ 1 strażnica WOP Toporów lądowa II kat. – 01.01.1964

Straż Graniczna:

• Strażnica SG w Pieńsku ⇔ Strażnica SG w Sobolicach – 16.05.1991.

Komendanci/dowódcy strażnicy

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• HenrykH. Dominiczak HenrykH., Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985, Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985 .
• JerzyJ. Prochwicz JerzyJ., Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965, Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011, ISBN 978-83-7726-027-2 .
• HalinaH. Łach HalinaH., System ochrony polskiej granicy państwowej, Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013, ISBN 978-83-935593-8-1 .
• Grzegorz Zaręba. Przyczyny reorganizacji WOP w latach 1946–1948. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 3/2008, 2008. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505. 
• Archiwum Straży Granicznej, Historia Łużyckiej Brygady WOP 1945–1991
• Archiwum Straży Granicznej. Rozkazy personalne dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza.
• Archiwum Straży Granicznej. Wykazy dyslokacyjne jednostek i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza.
• Regulamin Służby Granicznej Część I – Zasady Ogólne. Rozdział V, Obowiązki żołnierza WOP, punkt 70, t. WOP 1/67, Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej Szefostwo Wojsk Ochrony Pogranicza, 20 sierpnia 1967, s. 24 .