Strażnica WOP Bliszczyce
.jpg) Obiekty byłej strażnicy w Bliszczycach (luty 2019) | |
| Historia | |
| Państwo |  Polska |
|---|---|
| Sformowanie | 1945; 1992[a] |
| Rozformowanie | maj 1989; 1998 |
| Tradycje | |
| Rodowód | 217 strażnica WOP 225 strażnica WOP 15 strażnica WOP Bliszczyce 11 strażnica WOP Bliszczyce 12 strażnica WOP lądowa Bliszczyce Strażnica WOP Lądowa rozwinięta w Bliszczycach |
| Kontynuacja | Strażnica WOP Pilszcz SSG w Pilszczu PSG w Pietrowicach PSG w Opolu |
| Dowódcy | |
| Ostatni | ppor. Stanisław Wojtyła |
| Organizacja | |
| Kryptonim | Sekret 30[b] |
| Dyslokacja | Bliszczyce |
| Formacja | Wojska Ochrony Pogranicza Straż Graniczna |
| Podległość | 47 komenda odcinka 69 batalion OP 44 batalion WOP 43 batalion WOP Górnośląska Brygada WOP batalion graniczny WOP Śląski Oddział SG |
Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Bliszczyce – nieistniejący obecnie pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-czechosłowackiej.
Strażnica Straży Granicznej w Bliszczycach – nieistniejąca obecnie graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Republiką Czeską.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Strażnica została sformowana w 1945 roku w strukturze 47 komendy odcinka Głubczyce jako 217 strażnica WOP (Bliszczyce)[1] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego[2].
W związku z reorganizacją oddziałów WOP 24 kwietnia 1948 roku, 217 strażnica OP Bliszczyce została włączona w struktury 69 batalionu Ochrony Pogranicza[3], a 1 stycznia 1951 roku 44 batalionu WOP w Głubczycach[4].
15 marca 1954 roku wprowadzono nową numerację strażnic[6], a strażnica WOP Bliszczyce otrzymała nr 225 w skali kraju.
W 1956 roku rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica II kategorii Bliszczyce była 15 w 4 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza.
1 stycznia 1960 roku była jako 11 strażnica WOP IV kategorii Bliszczyce.
4 lipca 1961 roku, rozformowano 44 batalion WOP w Głubczycach[7], strażnica została włączona w struktury 43 batalionu WOP w Raciborzu.
1 stycznia 1964 roku była jako 12 strażnica WOP lądowa IV kategorii Bliszczyce.
W 1976 roku w związku z przejściem na dwuszczeblowy system dowodzenia[8], strażnicę podporządkowano bezpośrednio pod sztab Górnośląskiej Brygady WOP w Gliwicach.
13 grudnia 1981 roku po wprowadzeniu stanu wojennego na terytorium kraju, dowódca GB WOP wewnętrznym rozkazem w miejscu stacjonowania poszczególnych batalionów, utworzył tzw. „wysunięte stanowiska dowodzenia” (zalążek przyszłych batalionów granicznych), którym podporządkował strażnice znajdujące się na odcinkach dawnych batalionów granicznych. Brygada wykonywała zadania ochrony granicy i bezpieczeństwa państwa wynikające z dekretu o wprowadzeniu stanu wojennego[9].
W drugiej połowie 1984 roku Strażnica WOP Bliszczyce została włączona w struktury utworzonego batalionu granicznego WOP im. Bohaterów Powstań Śląskich w Raciborzu[8], jako Strażnica WOP Lądowa rozwinięta w Bliszczycach.
Strażnica WOP Bliszczyce funkcjonowała do maja 1989 roku, kiedy to została rozformowania[10]. Następnie obiekt wykorzystywany był do prowadzenia szkoleń z kadrą GB WOP.
- Straż Graniczna:
W 1992 roku zarządzeniem Komendanta Głównego Straży Granicznej, strażnica została utworzona przez Śląski Oddział Straży Granicznej w Raciborzu (ŚlOSG)[11] i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Bliszczycach (Strażnica SG w Bliszczycach).
Po powodzi tysiąclecia w 1997 roku strażnicę przeniesiono na komisariat Policji w Branicach[c] i w 1998 roku została rozformowania. Ochraniany przez strażnicę odcinek granicy, przejęła Strażnica SG w Pilszczu, a obiekt został przekazany gminie.
Ochrona granicy
W 1960 roku 11 strażnica WOP Bliszczyce IV kategorii ochraniała odcinek granicy państwowej o długości 12591 m:
- Włącznie znak graniczny nr IV/85, wyłącznie) znak. gran. nr 93/11.
- Współdziałała w zabezpieczeniu granicy państwowej z:
- Strażnice WOP w: Pilszczu i Krasnym Polu
- Grupa Operacyjno-Rozpoznawcza Zwiadu w Głubczycach
- W okresie zimowym pas śnieżny sprawdzany był minimum: na głównym kierunku dwukrotnie, na pozostałym raz w ciągu doby.
- W ochronie granicy dowódcy strażnicy ściśle współpracowali ze swoimi odpowiednikami tj. naczelnikami placówek OSH (Ochrana Statnich Hranic) CSRS:
- Vávrovice.
- Krnov.
- Straż Graniczna:
Komendant strażnicy współdziałał w zabezpieczeniu granicy państwowej z placówkami po stronie czeskiej cizinecké policie RCPP.
19 lutego 1996 roku na odcinku strażnicy zostało uruchomione przejście graniczne małego ruchu granicznego (mrg), w którym kontrolę graniczną i celną osób, towarów i środków transportu wykonywała załoga strażnicy:
- Branice-Úvalno.
Wydarzenia
- 1956 – koniec czerwca, początek lipca w okresie tzw. „Wypadków poznańskich”, przy linii granicznej i w strefie działania, odnajdywano pakunki zawierające ulotki z tzw. „bibułą”, przytwierdzone do balonów leżących na ziemi[12]. W związku z masowością zjawiska, żołnierze otrzymali zezwolenie na użycie broni, celem zestrzelenia nisko przelatujących balonów (nawet jeśli znajdowały się na terytorium czechosłowackim, ale w zasięgu ognia – to samo czynili pogranicznicy czechosłowaccy)[13].
- 1969 – 24 października w wypadku samochodowym, w trakcie wykonywania zadania służbowego, zginął dowódca strażnicy kpt. Stefan Krzyżostaniak[14].
- 1973 – z inicjatywy z-cy d-cy strażnicy ds. politycznych por. Stanisława Marchwiaka, byłego przewodniczącego GRN Jana Tęgosika i dyrektora miejscowej szkoły Michała Łozińskiego, przy współudziale mieszkańców, młodzieży zrzeszonej w Związku Socjalistycznej Młodzieży Wiejskiej i żołnierzy WOP wybudowano basen o wymiarach 25 × 15 m (Projekt zrodził się jesienią 1971). Oficjalne otwarcie nastąpiło w 29 rocznicę Polski Ludowej[15].
- 13 grudnia 1981–22 lipca 1983 – (stan wojenny w Polsce), normę służby granicznej dla żołnierzy podwyższono z 8 do 12 godzin na dobę. Ścisłą kontrolą objęto całą strefę nadgraniczną. W stan gotowości były postawione pododdziały odwodowe[16].
- Straż Graniczna:
- 1993 – strażnica otrzymała na wyposażenie samochód osobowo-terenowy Land Rover Defender I 110 w zamian za UAZ 469 i motocykle Honda xl 125s w zamian za WSK 125.
- 1997 – lipiec, w wyniku powodzi tysiąclecia strażnica została zalana przez rzekę Opawę, dokumentacja oraz siły i środki ewakuowane były drogą powietrzną w bezpieczne miejsce.
Strażnice sąsiednie
- 216 strażnica WOP Boboluszki ⇔ 218 strażnica WOP Chomiz – 1946
- 216 strażnica OP Boboluszki ⇔ 218 strażnica OP Krasne Pole – 1949
- 224 strażnica WOP Boboluszki ⇔ 226 strażnica WOP Krasne Pole – 1954
- 14 strażnica WOP Boboluszki III kat. ⇔ 16 strażnica WOP Krasne Pole II kat. – 1956
- 12 strażnica WOP Boboluszki IV kat. ⇔ 10 strażnica WOP Krasne Pole IV kat. – 01.01.1960
- 13 strażnica WOP Boboluszki lądowa IV kat. ⇔ 11 strażnica WOP Krasne Pole lądowa IV kat. – 01.01.1964
- Strażnica WOP Boboluszki ⇔ Strażnica WOP Krasne Pole – do 1976
- Strażnica WOP Lądowa rozwinięta kat. I w Pilszczu ⇔ Strażnica WOP Lądowa rozwinięta kat. I w Krasnym Polu – 1984–05.1989
- Straż Graniczna:
- Strażnica SG w Pilszczu ⇔ Strażnica SG w Krasnym Polu – 1992–1988.
Dowódcy/komendanci strażnicy
- por. Józef Mańko (01.01.1949–29.11.1949)[17]
- ppor. Józef Szmat (był w 1952)
- kpt. Stefan Krzyżostaniak (do † 24.10.1969)[14]
- kpt. Jerzy Głuszczyński (był w 1973[15]–był w 1976)[18]
- por. Stanisław Marchwiak[19]
- kpt. Zbigniew Denkiewicz[20] (był w 04.1979–był w 1981)[d]
- chor. Franciszek Pokorczak[21] (był w 1982)
- kpt. Andrzej Zagaj
- ppor. Franciszek Pokorczak
- chor. Andrzej Nowak p.o. (był we 09.1988)
- ppor. Stanisław Wojtyła[21] (09.1988–05.1989) – do rozformowania[e]
- Komendanci strażnicy SG:
Zobacz też
Uwagi
- ↑ Od 1992 roku strażnica Straży Granicznej.
- ↑ Kryptonim strażnicy w latach 80.
- ↑ Położenie strażnicy → 50°03′04″N 17°47′29″E/50,051111 17,791389.
- ↑ kpt. Zbigniew Denkiewicz odszedł na emeryturę.
- ↑ ppor. Stanisław Wojtyła ubył do strażnicy WOP Zwardoń.
- ↑ por. SG Wojciech Skowronek ubył do strażnicy SG w Kietrzu.
Przypisy
- ↑ ASGran., sygn. 217/143 ↓.
- ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 46.
- ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 142–143.
- ↑ Gacek 2005 ↓, s. 11.
- ↑ Prochowicz 2011 ↓.
- ↑ Rozkaz dowódcy WOP z 22.02.1954 roku[5].
- ↑ Zarządzenie MSW nr 0104/61/WW z dnia 4.07.1961 roku.
- ↑ a b Jackiewicz 1998 ↓, s. 145.
- ↑ Żurawlow 2011 ↓, s. 41.
- ↑ Gacek 2005 ↓, s. 22.
- ↑ Zarządzenie nr 021 Komendanta Głównego Straży Granicznej z dnia 07.05.1991 roku, utworzono Śląski Oddział SG.
- ↑ Robert Spałek: Agenci w balonach – mniej znany aspekt „wojny balonowej” (pol.). ipn.gov.pl.
- ↑ Kudasiewicz 2003 ↓, s. 8.
- ↑ a b Gacek 2005 ↓, s. 41.
- ↑ a b Nic nie spadło z nieba. W Bliszczycach przed Świętem Lipcowym. „GRANICA – Pismo Wojsk Ochrony Pogranicza”. 30, s. 7, 1973-07-22. ISSN 0324-928X.
- ↑ Żurawlow 2011 ↓, s. 37.
- ↑ Józef Mańko (pol.). W: Biuletyn Informacji Publicznej IPN [on-line]. katalog.bip.ipn.gov.pl, 2019. [dostęp 2019-12-28].
- ↑ Gacek 2005 ↓, s. 15.
- ↑ Gacek 2005 ↓, s. 69.
- ↑ Gacek 2005 ↓, s. 68.
- ↑ a b Gacek 2005 ↓, s. 71.
Bibliografia
- Stefan Gacek: Górnośląska Brygada WOP. Rys historyczny 1945–1991. Gliwice: Wydawnictwo Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy Wojska Polskiego, 2005.
- Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
- Henryk Dominiczak, Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985, Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
- Sławomir Żurawlow, Pododdziały Ochrony Pogranicza w Jaworzynce, Istebnej i Koniakowie – Rys historyczny 1922–2008, Gliwice: Gminny Ośrodek Kultury w Istebnej, 2011.
- Mirosław Kudasiewicz. Z archiwum odkrywcy – Balonowa propaganda. „Tygodnik Prudnicki”. 19(649), s. 8, 2003-05-07. ISSN 1231-904X.
- Archiwum Straży Granicznej, DWOP, sygn. 217/143 k. 119–123. Wykazy dyslokacyjne WOP 1946 r.
| Oddziały |
| ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ośrodki szkolenia |
| ||||
| Inne |
|
| Placówki |
| ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Strażnice |
| ||||
| Graniczne placówki kontrolne |
| ||||
| G.j.o. przejęte po GBWOP | |||||
| G.j.o. przejęte po BeOSG | |||||
| G.j.o. przejęte od SuOSG | |||||
| PSG przejęte przez Ś–MOSG | |||||
| PSG przejęte po Ś–MOSG |
Media użyte na tej stronie
Autor: Olek Remesz (wiki-pl: Orem, commons: Orem), Licencja: CC BY-SA 2.5
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .
Symbol Śląskiego Oddziału Straży Granicznej imienia nadkom. Józefa Bocheńskiego w Raciborzu
Symbol Śląskiego Oddziału Straży Granicznej imienia Powstańców Śląskich
Autor: Czesław Anioł, Licencja: CC BY-SA 3.0
Blisczyce, była Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza (WOP) Bliszczyce, następnie strażnica Straży Granicznej (SG). Obecnie własność prywatna
.jpg)
por. Stanisław Wojtyła z-ca d-cy strażnicy – Strażnica WOP Kietrz.
Miejscowe dzieci darzą żołnierzy z największa sympatią – Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Bliszczyce.
.jpg)
kpt. Andrzej Zagaj dowódca strażnicy – Strażnica WOP Równe.
Dowódca strażnicy kpt. Jerzy Głuszczyński (z lewej) i rezerwista WOP, szer. Józef Literski w rozmowie z przodującymi żołnierzami st. szer. Marcinem Cajza i szer. Franciszkiem Jodemem – Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Bliszczyce.
.jpg)
chor. Franciszek Pokorczak – Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Krasne Pole.