Strażnica WOP Bliszczyce
.jpg) Obiekty byłej strażnicy w Bliszczycach (luty 2019) | |
| Historia | |
| Państwo |  Polska |
|---|---|
| Sformowanie | 1945; 1992[a] |
| Rozformowanie | maj 1989; 1998 |
| Tradycje | |
| Rodowód | 217 strażnica WOP 225 strażnica WOP 15 strażnica WOP Bliszczyce 11 strażnica WOP Bliszczyce 12 strażnica WOP lądowa Bliszczyce Strażnica WOP Lądowa rozwinięta w Bliszczycach |
| Kontynuacja | Strażnica WOP Pilszcz SSG w Pilszczu PSG w Pietrowicach PSG w Opolu |
| Dowódcy | |
| Ostatni | ppor. Stanisław Wojtyła |
| Organizacja | |
| Kryptonim | Sekret 30[b] |
| Dyslokacja | Bliszczyce |
| Formacja | Wojska Ochrony Pogranicza Straż Graniczna |
| Podległość | 47 komenda odcinka 69 batalion OP 44 batalion WOP 43 batalion WOP Górnośląska Brygada WOP batalion graniczny WOP Śląski Oddział SG |
Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Bliszczyce – nieistniejący obecnie pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-czechosłowackiej.
Strażnica Straży Granicznej w Bliszczycach – nieistniejąca obecnie graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Republiką Czeską.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Strażnica została sformowana w 1945 roku w strukturze 47 komendy odcinka Głubczyce jako 217 strażnica WOP (Bliszczyce)[1] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego[2].
W związku z reorganizacją oddziałów WOP 24 kwietnia 1948 roku, 217 strażnica OP Bliszczyce została włączona w struktury 69 batalionu Ochrony Pogranicza[3], a 1 stycznia 1951 roku 44 batalionu WOP w Głubczycach[4].
15 marca 1954 roku wprowadzono nową numerację strażnic[6], a strażnica WOP Bliszczyce otrzymała nr 225 w skali kraju.
W 1956 roku rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica II kategorii Bliszczyce była 15 w 4 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza.
1 stycznia 1960 roku była jako 11 strażnica WOP IV kategorii Bliszczyce.
4 lipca 1961 roku, rozformowano 44 batalion WOP w Głubczycach[7], strażnica została włączona w struktury 43 batalionu WOP w Raciborzu.
1 stycznia 1964 roku była jako 12 strażnica WOP lądowa IV kategorii Bliszczyce.
W 1976 roku w związku z przejściem na dwuszczeblowy system dowodzenia[8], strażnicę podporządkowano bezpośrednio pod sztab Górnośląskiej Brygady WOP w Gliwicach.
13 grudnia 1981 roku po wprowadzeniu stanu wojennego na terytorium kraju, dowódca GB WOP wewnętrznym rozkazem w miejscu stacjonowania poszczególnych batalionów, utworzył tzw. „wysunięte stanowiska dowodzenia” (zalążek przyszłych batalionów granicznych), którym podporządkował strażnice znajdujące się na odcinkach dawnych batalionów granicznych. Brygada wykonywała zadania ochrony granicy i bezpieczeństwa państwa wynikające z dekretu o wprowadzeniu stanu wojennego[9].
W drugiej połowie 1984 roku Strażnica WOP Bliszczyce została włączona w struktury utworzonego batalionu granicznego WOP im. Bohaterów Powstań Śląskich w Raciborzu[8], jako Strażnica WOP Lądowa rozwinięta w Bliszczycach.
Strażnica WOP Bliszczyce funkcjonowała do maja 1989 roku, kiedy to została rozformowania[10]. Następnie obiekt wykorzystywany był do prowadzenia szkoleń z kadrą GB WOP.
- Straż Graniczna:
W 1992 roku zarządzeniem Komendanta Głównego Straży Granicznej, strażnica została utworzona przez Śląski Oddział Straży Granicznej w Raciborzu (ŚlOSG)[11] i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Bliszczycach (Strażnica SG w Bliszczycach).
Po powodzi tysiąclecia w 1997 roku strażnicę przeniesiono na komisariat Policji w Branicach[c] i w 1998 roku została rozformowania. Ochraniany przez strażnicę odcinek granicy, przejęła Strażnica SG w Pilszczu, a obiekt został przekazany gminie.
Ochrona granicy
W 1960 roku 11 strażnica WOP Bliszczyce IV kategorii ochraniała odcinek granicy państwowej o długości 12591 m:
- Włącznie znak graniczny nr IV/85, wyłącznie) znak. gran. nr 93/11.
- Współdziałała w zabezpieczeniu granicy państwowej z:
- Strażnice WOP w: Pilszczu i Krasnym Polu
- Grupa Operacyjno-Rozpoznawcza Zwiadu w Głubczycach
- W okresie zimowym pas śnieżny sprawdzany był minimum: na głównym kierunku dwukrotnie, na pozostałym raz w ciągu doby.
- W ochronie granicy dowódcy strażnicy ściśle współpracowali ze swoimi odpowiednikami tj. naczelnikami placówek OSH (Ochrana Statnich Hranic) CSRS:
- Vávrovice.
- Krnov.
- Straż Graniczna:
Komendant strażnicy współdziałał w zabezpieczeniu granicy państwowej z placówkami po stronie czeskiej cizinecké policie RCPP.
19 lutego 1996 roku na odcinku strażnicy zostało uruchomione przejście graniczne małego ruchu granicznego (mrg), w którym kontrolę graniczną i celną osób, towarów i środków transportu wykonywała załoga strażnicy:
- Branice-Úvalno.
Wydarzenia
- 1956 – koniec czerwca, początek lipca w okresie tzw. „Wypadków poznańskich”, przy linii granicznej i w strefie działania, odnajdywano pakunki zawierające ulotki z tzw. „bibułą”, przytwierdzone do balonów leżących na ziemi[12]. W związku z masowością zjawiska, żołnierze otrzymali zezwolenie na użycie broni, celem zestrzelenia nisko przelatujących balonów (nawet jeśli znajdowały się na terytorium czechosłowackim, ale w zasięgu ognia – to samo czynili pogranicznicy czechosłowaccy)[13].
- 1969 – 24 października w wypadku samochodowym, w trakcie wykonywania zadania służbowego, zginął dowódca strażnicy kpt. Stefan Krzyżostaniak[14].
- 1973 – z inicjatywy z-cy d-cy strażnicy ds. politycznych por. Stanisława Marchwiaka, byłego przewodniczącego GRN Jana Tęgosika i dyrektora miejscowej szkoły Michała Łozińskiego, przy współudziale mieszkańców, młodzieży zrzeszonej w Związku Socjalistycznej Młodzieży Wiejskiej i żołnierzy WOP wybudowano basen o wymiarach 25 × 15 m (Projekt zrodził się jesienią 1971). Oficjalne otwarcie nastąpiło w 29 rocznicę Polski Ludowej[15].
- 13 grudnia 1981–22 lipca 1983 – (stan wojenny w Polsce), normę służby granicznej dla żołnierzy podwyższono z 8 do 12 godzin na dobę. Ścisłą kontrolą objęto całą strefę nadgraniczną. W stan gotowości były postawione pododdziały odwodowe[16].
- Straż Graniczna:
- 1993 – strażnica otrzymała na wyposażenie samochód osobowo-terenowy Land Rover Defender I 110 w zamian za UAZ 469 i motocykle Honda xl 125s w zamian za WSK 125.
- 1997 – lipiec, w wyniku powodzi tysiąclecia strażnica została zalana przez rzekę Opawę, dokumentacja oraz siły i środki ewakuowane były drogą powietrzną w bezpieczne miejsce.
Strażnice sąsiednie
- 216 strażnica WOP Boboluszki ⇔ 218 strażnica WOP Chomiz – 1946
- 216 strażnica OP Boboluszki ⇔ 218 strażnica OP Krasne Pole – 1949
- 224 strażnica WOP Boboluszki ⇔ 226 strażnica WOP Krasne Pole – 1954
- 14 strażnica WOP Boboluszki III kat. ⇔ 16 strażnica WOP Krasne Pole II kat. – 1956
- 12 strażnica WOP Boboluszki IV kat. ⇔ 10 strażnica WOP Krasne Pole IV kat. – 01.01.1960
- 13 strażnica WOP Boboluszki lądowa IV kat. ⇔ 11 strażnica WOP Krasne Pole lądowa IV kat. – 01.01.1964
- Strażnica WOP Boboluszki ⇔ Strażnica WOP Krasne Pole – do 1976
- Strażnica WOP Lądowa rozwinięta kat. I w Pilszczu ⇔ Strażnica WOP Lądowa rozwinięta kat. I w Krasnym Polu – 1984–05.1989
- Straż Graniczna:
- Strażnica SG w Pilszczu ⇔ Strażnica SG w Krasnym Polu – 1992–1988.
Dowódcy/komendanci strażnicy
- por. Józef Mańko (01.01.1949–29.11.1949)[17]
- ppor. Józef Szmat (był w 1952)
- kpt. Stefan Krzyżostaniak (do † 24.10.1969)[14]
- kpt. Jerzy Głuszczyński (był w 1973[15]–był w 1976)[18]
- por. Stanisław Marchwiak[19]
- kpt. Zbigniew Denkiewicz[20] (był w 04.1979–był w 1981)[d]
- chor. Franciszek Pokorczak[21] (był w 1982)
- kpt. Andrzej Zagaj
- ppor. Franciszek Pokorczak
- chor. Andrzej Nowak p.o. (był we 09.1988)
- ppor. Stanisław Wojtyła[21] (09.1988–05.1989) – do rozformowania[e]
- Komendanci strażnicy SG:
Zobacz też
Uwagi
- ↑ Od 1992 roku strażnica Straży Granicznej.
- ↑ Kryptonim strażnicy w latach 80.
- ↑ Położenie strażnicy → 50°03′04″N 17°47′29″E/50,051111 17,791389.
- ↑ kpt. Zbigniew Denkiewicz odszedł na emeryturę.
- ↑ ppor. Stanisław Wojtyła ubył do strażnicy WOP Zwardoń.
- ↑ por. SG Wojciech Skowronek ubył do strażnicy SG w Kietrzu.
Przypisy
- ↑ ASGran., sygn. 217/143 ↓.
- ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 46.
- ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 142–143.
- ↑ Gacek 2005 ↓, s. 11.
- ↑ Prochowicz 2011 ↓.
- ↑ Rozkaz dowódcy WOP z 22.02.1954 roku[5].
- ↑ Zarządzenie MSW nr 0104/61/WW z dnia 4.07.1961 roku.
- ↑ a b Jackiewicz 1998 ↓, s. 145.
- ↑ Żurawlow 2011 ↓, s. 41.
- ↑ Gacek 2005 ↓, s. 22.
- ↑ Zarządzenie nr 021 Komendanta Głównego Straży Granicznej z dnia 07.05.1991 roku, utworzono Śląski Oddział SG.
- ↑ Robert Spałek: Agenci w balonach – mniej znany aspekt „wojny balonowej” (pol.). ipn.gov.pl.
- ↑ Kudasiewicz 2003 ↓, s. 8.
- ↑ a b Gacek 2005 ↓, s. 41.
- ↑ a b Nic nie spadło z nieba. W Bliszczycach przed Świętem Lipcowym. „GRANICA – Pismo Wojsk Ochrony Pogranicza”. 30, s. 7, 1973-07-22. ISSN 0324-928X.
- ↑ Żurawlow 2011 ↓, s. 37.
- ↑ Józef Mańko (pol.). W: Biuletyn Informacji Publicznej IPN [on-line]. katalog.bip.ipn.gov.pl, 2019. [dostęp 2019-12-28].
- ↑ Gacek 2005 ↓, s. 15.
- ↑ Gacek 2005 ↓, s. 69.
- ↑ Gacek 2005 ↓, s. 68.
- ↑ a b Gacek 2005 ↓, s. 71.
Bibliografia
- Stefan Gacek: Górnośląska Brygada WOP. Rys historyczny 1945–1991. Gliwice: Wydawnictwo Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy Wojska Polskiego, 2005.
- Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
- Henryk Dominiczak, Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985, Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
- Sławomir Żurawlow, Pododdziały Ochrony Pogranicza w Jaworzynce, Istebnej i Koniakowie – Rys historyczny 1922–2008, Gliwice: Gminny Ośrodek Kultury w Istebnej, 2011.
- Mirosław Kudasiewicz. Z archiwum odkrywcy – Balonowa propaganda. „Tygodnik Prudnicki”. 19(649), s. 8, 2003-05-07. ISSN 1231-904X.
- Archiwum Straży Granicznej, DWOP, sygn. 217/143 k. 119–123. Wykazy dyslokacyjne WOP 1946 r.
| Oddziały |
| ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ośrodki szkolenia |
| ||||
| Inne |
|
| Placówki |
| ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Strażnice |
| ||||
| Graniczne placówki kontrolne |
| ||||
| G.j.o. przejęte po GBWOP | |||||
| G.j.o. przejęte po BeOSG | |||||
| G.j.o. przejęte od SuOSG | |||||
| PSG przejęte przez Ś–MOSG | |||||
| PSG przejęte po Ś–MOSG |
Media użyte na tej stronie
Autor: Olek Remesz (wiki-pl: Orem, commons: Orem), Licencja: CC BY-SA 2.5
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .
Autor: Czesław Anioł, Licencja: CC BY-SA 3.0
Blisczyce, była Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza (WOP) Bliszczyce, następnie strażnica Straży Granicznej (SG). Obecnie własność prywatna
Symbol Śląskiego Oddziału Straży Granicznej imienia Powstańców Śląskich
Symbol Śląskiego Oddziału Straży Granicznej imienia nadkom. Józefa Bocheńskiego w Raciborzu
.jpg)
por. Stanisław Wojtyła z-ca d-cy strażnicy – Strażnica WOP Kietrz.
Miejscowe dzieci darzą żołnierzy z największa sympatią – Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Bliszczyce.
.jpg)
kpt. Andrzej Zagaj dowódca strażnicy – Strażnica WOP Równe.
Dowódca strażnicy kpt. Jerzy Głuszczyński (z lewej) i rezerwista WOP, szer. Józef Literski w rozmowie z przodującymi żołnierzami st. szer. Marcinem Cajza i szer. Franciszkiem Jodemem – Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Bliszczyce.
.jpg)
chor. Franciszek Pokorczak – Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Krasne Pole.