Strażnica WOP Czeremcha

Strażnica w Czeremchsze:

1. podstawowy pododdział graniczny Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-radzieckiej.
2. graniczna jednostka organizacyjna polskiej straży granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Strażnica została sformowana w 1945 roku w strukturze 29 komendy odcinka jako 136 strażnica WOP (Czeremcha)^[2] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego^[3].

Wiosną 1954 roku wprowadzono nową numerację strażnic. Strażnica otrzymała numer 130^[4].

Z dniem 15. 11.1955 roku zlikwidowano sztab batalionu^[a]. Strażnica podporządkowana została bezpośrednio pod sztab brygady. W sztabie brygady wprowadzono stanowiska nieetatowych oficerów kierunkowych odpowiedzialnych za służbę graniczną strażnic ^[5]. W lipcu 1956 roku rozwiązano strażnicę ^[5]. W jej miejsce zorganizowano placówkę graniczną WOP kategorii „B” Czeremcha. Placówka swoim zasięgiem obejmowała część powiatu hajnowskiego^[5]. W 1964 roku w Czeremsze stacjonowała placówka WOP nr 1 22 Białostockiego Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza^[6].

W 1976 roku, w strukturze Podlasko-Mazurskiej Brygady WOP, odtworzono strażnicę w Czeremsze^[7].

Po rozwiązaniu w 1991 roku Wojsk Ochrony Pogranicza, strażnica Czeremcha weszła w podporządkowanie Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej^[8]. W 1995 roku na stan etatowy 24 funkcjonariuszy, stan ewidencyjny wynosił 16 osób^[9].

W 2003 roku strażnica została rozwiązana. Jej zadania przejęła Graniczna Placówka Kontrolna Czeremcha^[1].

Na przełomie lipca i sierpnia 2016 roku rozpoczęła się rozbiórka Strażnicy. Plany dalszego zagospodarowania terenu nie są znane.

Służba graniczna

Faktyczną ochronę granicy strażnica rozpoczęła w czerwcu 1946 roku^[10]. W 1960 roku 1 placówka WOP Czeremcha ochraniała odcinek 41 000 m granicy państwowej od znaku granicznego 1347 do zn. gr. 1431.

Sąsiednie strażnice:

135 strażnica WOP Starzyna ⇔ 137 strażnica WOP Tokary

Dowódcy/komendanci strażnicy

• ppor. Wojtowicz^[4]
• kpt. Henryk Kulnio (dowódca placówki) – (1956-?)^[11]
• kpt. SG Piotrowski Zbigniew (pierwszy komendant strażnicy SG)^[12]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945-1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
• Jan Nikołajuk: Podlaski Oddział Straży Granicznej im. gen. dyw Henryka Minkiewicza w Białymstoku. W: Leszek Elas [patronat]: Straż Graniczna w dwudziestoleciu 1991-2011. Materiały poseminaryjne – Tom I. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2011. ISBN 978-83-909484-4-7.
• Archiwum Straży Granicznej, DWOP sygn.2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.
• ASGr.Historia Białostockiego Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza. Białystok 1960.