Strażnica WOP Ożenna

Strażnica WOP Ożenna

Strażnica SG w Ożennej

Budynek byłej strażnicy w Ożennej (kwiecień 2018)
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945[a]
Rozformowanie	2005
Organizacja
Dyslokacja	Ożenna 4
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza Straż Graniczna
Podległość	39 komenda odcinka 265 batalion WOP Bieszczadzki Oddział SG Karpacki Oddział SG

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Ozienna/Ożenna – nieistniejący obecnie podstawowy pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-czechosłowackiej.

Strażnica Straży Granicznej w Ożennej – nieistniejąca obecnie graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej ze Republiką Słowacką.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Strażnica została sformowana w 1945 roku w strukturze 39 komendy odcinka^[1] jako 177 strażnica WOP (Ozienna)^[2] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego^[3].

Wiosną 1947 strażnica WOP wróciła do Ożennej i otrzymała numer 178^[4].

W 1954 roku wprowadzono nową numerację strażnic, a strażnica WOP Ożenna otrzymała nr 178.

Straż Graniczna:
Po rozwiązaniu 15 maja 1991 roku Wojsk Ochrony Pogranicza, 16 maja 1991 roku strażnica weszła w podporządkowanie Bieszczadzkiego Oddziału Straży Granicznej^[5] i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Ożennej.

1 stycznia 2005 roku została włączona w struktury Karpackiego Oddziału Straży Graniczne^[b].

Funkcjonowała do 2005 roku, kiedy to została rozformowania^[6].

Ochrona granicy

W 1960 roku 27 placówka WOP Ożenna II kategorii ochraniała odcinek granicy państwowej o długości 17 500 m :

• Od znaku granicznego nr I/174 (włącznie), do znaku gran. nr I/201 (wyłącznie).

Straż Graniczna::
6 grudnia 1996 roku na odcinku strażnicy zostało uruchomione przejście graniczne małego ruchu granicznego w którym kontrolę graniczną i celną osób, towarów i środków transportu wykonywała załoga strażnicy:

• Ożenna-Nižná Polianka.

1 lipca 1997 roku na szlaku turystycznym w rejonie znaku gran. nr I/197–I/198 zostało uruchomione przejście graniczne, w którym doraźnie kontrolę graniczną i celną osób, towarów i środków transportu wykonywała załoga strażnicy:

• Ożenna-Nižná Polianka.

Zasięg terytorialny

Straż Graniczna:
Z chwilą utworzenia Bieszczadzkiego Oddziału Straży Granicznej w Przemyślu, w maju 1991 roku strażnica SG w Ożennej ochraniała odcinek granicy państwowej z Czechosłowacją

• Od znaku gran. nr I/171 do znaku gran. nr I/202^[7].

Linia rozgraniczenia:

1. Ze strażnicą SG w Barwinku: włącznie znak gran. nr I/171, dalej granicą gmin Dukla oraz Krempna i Nowy Żmigród^[7]
2. Ze strażnicą SG w Gładyszowie: wyłącznie znak gran. nr I/202, dalej granicą gmin Krempna oraz Sękowa^[7].

Wydarzenia

• 13 grudnia 1981–22 lipca 1983 – (Stan Wojenny w Polsce), normę służby granicznej dla żołnierzy podwyższono z 8 do 12 godzin na dobę. Ścisłą kontrolą objęto całą strefę nadgraniczną. W stan gotowości były postawione pododdziały odwodowe^[8].

Strażnice sąsiednie

• 176 strażnica WOP Barwinek ⇔ 178 strażnica WOP Konieczna − 1946
• Strażnica SG w Barwinku ⇔ Strażnica SG w Gładyszowie – 16.05.1991.

Dowódcy/komendanci strażnicy

• ppor. Henryk Juszczyk cz.p.o. ^[9]
• kpt. Jerzy Kukla (był w 1986–był w 06.1988)

Komendanci strażnicy SG:

• ppor. SG Tomasz Kantor (1991–1996)^[10].
• kpt. SG Ireneusz Stachura (1996–2005).

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• HenrykH. Dominiczak HenrykH., Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985, Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985 .
• JerzyJ. Prochwicz JerzyJ., Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965, Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011, ISBN 978-83-7726-027-2 .
• HalinaH. Łach HalinaH., System ochrony polskiej granicy państwowej, Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny WM, 2013, ISBN 978-83-935593-8-1 .
• Piotr Kozłowski: Bieszczadzki Oddział Straży Granicznej im. płk. Jana Tomasza Gorzechowskiego w Przemyślu. W: Leszek Elas [patronat]: Straż Graniczna w dwudziestoleciu 1991-2011. Materiały poseminaryjne - Tom I. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2011. ISBN 978-83-909484-4-7.
• Marek Jarosiński. Rys historyczny beskidzko-karpackiego pogranicza polsko-słowackiego. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/2000, 2000. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505. 
• ASGr.Historia Karpackiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Kraków 1962.
• Archiwum Straży Granicznej, DWOP, sygn. 217/143 k. 119–123. Wykazy dyslokacyjne WOP 1946.
• Książka obsady etatowej Bieszczadzkiej Brygady Wojsk Obrony Pogranicza, 1988–1991. Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• PiotrP. Kozłowski PiotrP., Bieszczadzki Oddział Straży Granicznej w świetle liczb i danych statystycznych (2002–2006), [w:] Biuletyn 1/2008, t. II. Co na granicy, Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2008, s. 77–106, ISSN 1492-2505  (pol.).
• SławomirS. Żurawlow SławomirS., Pododdziały Ochrony Pogranicza w Jaworzynce, Istebnej i Koniakowie – Rys historyczny 1922–2008, Gliwice: Gminny Ośrodek Kultury w Istebnej, 2011 .
• Straż Graniczna od 1991–Karpacki Oddział Straży Granicznej (pol.). W: Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.pl. [dostęp 2019-02-04].