Strażnica WOP Piwniczna

Strażnica WOP Piwniczna

Strażnica SG w Piwnicznej-Zdroju

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945[a]
Rozformowanie	2 stycznia 2003
Tradycje
Rodowód	183 strażnica WOP
Kontynuacja	GPK SG w Piwnicznej-Zdroju
Organizacja
Dyslokacja	ul. Nadbrzeżna 29 Piwniczna-Zdrój
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza Straż Graniczna
Podległość	40 komenda odcinka 49 batalion OP 31 batalion WOP 3 Brygada WOP 31 batalion WOP 3 Karpacka Brygada WOP Karpacka Brygada WOP Karpacki Oddział SG

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Piwniczna – obecnie nieistniejący podstawowy pododdział graniczny Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-czechosłowackiej.

Strażnica Straży Granicznej w Piwnicznej-Zdroju – obecnie nieistniejąca graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Czechosłowacją/Republiką Słowacką^[b].

Formowanie i zmiany organizacyjne

Strażnica została sformowana w 1945 roku w strukturze 40 komendy odcinka^[1] jako 183 strażnica WOP (Piwniczna)^[2][3] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego^[4].

W związku z reorganizacją oddziałów WOP, 24 kwietnia 1948 roku Strażnica OP nr 183 Piwniczna została włączona w struktury 49 batalionu Ochrony Pogranicza^[5], a 1 stycznia 1951 roku 31 batalionu WOP w Nowym Sączu.

W 1954 roku wprowadzono nową numerację strażnic, a Strażnica WOP Piwniczna otrzymała nr 186 w skali kraju.

W 1956 roku rozformowano 31 batalion WOP w Nowym Sączu^[6], a 186 strażnica WOP Piwniczna została bezpośrednio podporządkowana pod sztab 3 Brygady WOP, która w kwietniu 1958 roku została przemianowana na 3 Karpacką Brygadę WOP i była już jako Placówka WOP Piwniczna^[7]. W 1959 roku została włączona w struktury ponownie sformowanego 31 batalionu WOP w Nowym Sączu^[8]. W 1960 roku funkcjonowała jako 22 placówka WOP I kategorii Piwniczna w strukturach 31 batalionu WOP, a 1 stycznia 1964 roku jako 16 placówka WOP I kategorii Piwniczna.

Do 15 maja 1991 roku w strażnica funkcjonowała w strukturach organizacyjnych Karpackiej Brygady WOP w Nowym Sączu.

Straż Graniczna:
Po rozwiązaniu w 1991 roku Wojsk Ochrony Pogranicza, 16 maja 1991 roku strażnica weszła w podporządkowanie Karpackiego Oddziału Straży Granicznej^[9] i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Piwnicznej-Zdroju (Strażnica SG w Piwnicznej-Zdroju)^[10].

W 2000 roku rozpoczęła się reorganizacja struktur Straży Granicznej, związana z przygotowaniem Polski do wstąpienia, do Unii Europejskiej i przystąpieniem do Traktatu z Schengen. Podczas restrukturyzacji wprowadzono kompleksową ochronę granicy już na najniższym szczeblu organizacyjnym tj. strażnica i graniczna placówka kontrolna. Wprowadzona całościowa ochrona granicy zniosła podział na graniczne jednostki organizacyjne ochraniające tylko tzw. „zieloną granicę” i prowadzące tylko kontrole ruchu granicznego. W wyniku tego, 2 stycznia 2003 roku nastąpiło zniesie Strażnicy SG w Piwnicznej-Zdroju^[11]. Ochraniany przez strażnicę odcinek granicy wraz z obsadą etatową i obiektem, przejęła Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Piwnicznej-Zdroju^[10].

Ochrona granicy

W 1960 roku 22 strażnica WOP Piwniczna I kategorii ochraniała odcinek granicy państwowej o długości 23 750 m:

• Włącznie znak graniczny nr 32/8, wyłącznie znak gran. nr II/66.

1 stycznia 1964 roku na ochranianym odcinku funkcjonowały dwa przejścia graniczne małego ruchu granicznego w których kontrolę graniczną i celną osób, towarów i środków transportu wykonywała załoga strażnicy:

• Piwowarówka-Piľhov
• Piwniczna-Mníšek nad Popradom (do 1970 roku)^[12].

W ochronie granicy dowódcy strażnicy ściśle współpracowali ze swoimi odpowiednikami tj. naczelnikami placówek OSH (Ochrana Statnich Hranic) CSRS.

Strażnice sąsiednie

• 182 strażnica WOP Żegiestów ⇔ 184 strażnica WOP Szczawnica – 1946
• 185 strażnica WOP Żegiestów ⇔ 187 strażnica WOP Szlachtowa – 1954
• 23 placówka WOP II kat. Muszyna ⇔ 21 placówka WOP II kat. Szlachtowa – 01.01.1960
• 17 placówka WOP II kat. Muszyna ⇔ 15 placówka WOP II kat. Szlachtowa – 01.01.1964

Straż Graniczna:

• Strażnica SG w Muszynie ⇔ Strażnica SG w Szlachtowej – 16.05.1991^[9]
• Strażnica SG w Muszynie ⇔ Strażnica SG w Szczawnicy – 2001^[10].

Dowódcy/komendanci strażnicy

• chor. Antoni Pietrucki (1952)
• mjr Tadeusz Wieciech (1989–15.05.1991)^[13]

Komendanci strażnicy SG:

• mjr SG Tadeusz Wieciech (16.05.1991–1998)^[c][13].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• HenrykH. Dominiczak HenrykH., Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985, Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985 .
• JerzyJ. Prochwicz JerzyJ., Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965, Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011, ISBN 978-83-7726-027-2 .
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• HalinaH. Łach HalinaH., System ochrony polskiej granicy państwowej, Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013, ISBN 978-83-935593-8-1 .
• Marek Jarosiński. Rys historyczny beskidzko–karpackiego pogranicza polsko–słowackiego. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/2000, 2000. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego. ISSN 1429-2505. 
• Archiwum Straży Granicznej Historia Karpackiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Kraków 1962.
• Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1990 – Karpacka Brygada WOP (pol.). W: Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.pl. [dostęp 2017-06-01].
• Straż Graniczna od 1991–Karpacki Oddział Straży Granicznej (pol.). W: Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.pl. [dostęp 2017-06-01].
• Archiwum Straży Granicznej, DWOP, sygn. 217/143 k. 119–123. Wykazy dyslokacyjne WOP 1946 r.