Strażnica WOP Przyrzecze

Strażnica WOP
Busch Flf./Przyrzecze

Strażnica WOP Odra

Były budynek strażnicy (wrzesień 2015)
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945
Organizacja
Dyslokacja	Przyrzecze
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza
Podległość	8 komenda odcinka 9 komenda odcinka 34 batalion OP 93 batalion WOP

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Busch Flf./Przyrzecze/Odra – nieistniejący obecnie podstawowy pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną^[a] na granicy z Niemiecką Republiką Demokratyczną.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Strażnica została sformowana w 1945 roku w strukturze 8 komendy odcinka Cybinka jako 39 strażnica WOP^[1] (Busch Flf.). Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego^[2].

Rozkazem Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego nr 077/Org. z 13 lutego 1947 roku rozformowano 8 komendę odcinka Cybinka, a 39 strażnica WOP Przyrzecze kat. IV z siedzibą przy ul. Odrzańska 8 weszła w struktury 9 komendy odcinka Słubice. W związku z reorganizacją oddziałów WOP, 24 kwietnia 1948 roku strażnica została włączona w struktury 34 batalionu Ochrony Pogranicza (W 1950 roku dowódca batalionu proponował przeniesienie strażnicy z Przyrzecza do folwarku), a 1 stycznia 1951 roku 93 batalionu WOP.

W 1954 roku wprowadzono nową numerację strażnic, a Strażnica WOP Przyrzecze otrzymała nr 41 w skali kraju.

W 1956 roku rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica WOP Przyrzecze III kategorii była 14. w 9 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza. 1 stycznia 1960 roku występowała już jako 8 strażnica WOP IV kategorii Odra w strukturach 93 batalionu WOP, a 1 stycznia 1964 roku jako 7 strażnica WOP lądowa IV kategorii Odra ww. batalionu^[3]. W marcu 1968 roku będąca w strukturach batalionu rzecznego WOP Słubice, była jako Strażnica WOP rzeczna nr 7 Odra.

W 1975 roku Strażnica WOP Odra była strażnicą ćwiczebną.

Ochrona granicy

W 1960 roku 8 strażnica WOP Odra IV kategorii ochraniała odcinek granicy państwowej o długości 8 500 m:

• Od znaku granicznego nr 447 do znaku gran. nr 458.

Strażnice sąsiednie

• 38 strażnica WOP Grzmiąca ⇔ 40 strażnica WOP Urad – 1946
• 36 strażnica WOP Rabczyn kat. II ⇔ 40 strażnica WOP Urad kat. IV – 1948
• 13 strażnica WOP Rąpice ⇔ 15 strażnica WOP Urad – 1957
• 9 strażnica WOP II kategorii Rąpice ⇔ 7 strażnica WOP III kategorii Urad – 01.01.1960
• 8 strażnica WOP lądowa II kategorii Rąpice ⇔ 6 strażnica WOP lądowa III kategorii Urad – 01.01.1964
• strażnica WOP rzeczna nr 8 Rąpice ⇔ strażnica WOP rzeczna nr 6 Urad – 03.1968.

Dowódcy strażnicy

• ppor. Ignacy Zyta (od 1945)
• ppor. Wojciech Mróz (do 1947)^[b]
• por. Jan Zawadzki (był w 1948)
• nn
• chor. Tadeusz Wałch (był w 1950–1951)
• por. Stanisław Milcz (1951–1952)
• chor. Władysław Fabiszewski (1952–1952)
• por. Protazy Czech (1952–1965)
• kpt. Wojciech Materka^[4][5] (od 1965)
• kpt. Witold Dąbrowski (do 05.10.1972).

Wykaz dowódców strażnicy poniżej podano za Józef Ostrowski: Lubuska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1989. Ludzie – wydarzenia. s. 4.

• ppor. Ignacy Zyta
• ppor. Teodor Papis
• ppor. Mróz
• por. Jan Zawadzki.

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• HenrykH. Dominiczak HenrykH., Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985, Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985 .
• JerzyJ. Prochwicz JerzyJ., Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965, Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011, ISBN 978-83-7726-027-2 .
• Józef Ostrowski: Lubuska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1989. Ludzie – wydarzenia. Krosno Odrzańskie: Drukarnia Dem-druk w Lubsku, 2005.
• ASGr.Historia Lubuskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Krosno Odrzańskie 1965.
• Regulamin Służby Granicznej Część I – Zasady Ogólne, t. WOP 1/67, Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej Szefostwo Wojsk Ochrony Pogranicza, 1968, s. 24 .
• Archiwum Straży Granicznej, sygn. 217/143 k. 119–123. Wykazy dyslokacyjne WOP 1946 r.
• Archiwum Straży Granicznej, Wykazy dyslokacyjne jednostek i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza.