Strażnica WOP Skrbeńsko
.jpg) Budynek byłej Strażnicy WOP Skrbeńsko (wrzesień 2019) | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | przed 1954 |
| Rozformowanie | 12 grudnia 1989 |
| Tradycje | |
| Rodowód | 207a strażnica WOP |
| Kontynuacja | Strażnica WOP Godów |
| Dowódcy | |
| Ostatni | chor. sztab. Adam Nowak |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | ul. Piotrowicka 108 |
| Formacja | |
| Podległość | 42 batalion WOP |
Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Skrbeńsko – zlikwidowany podstawowy pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-czechosłowackiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Strażnica została sformowana przed 1954 rokiem w strukturze 42 batalionu WOP w Cieszynie jako 207a strażnica WOP (Skrbeńsko).
.jpg)
15 marca 1954 roku wprowadzono nową numerację strażnic[a], a strażnica WOP Skrbeńsko otrzymała nr 215 w skali kraju.
W 1956 roku rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica III kategorii Skrbeńsko była 5 w 4 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza w Gliwicach.
31 grudnia 1959 roku była jako 21 strażnica WOP IV kategorii Skrbeńsko i była w strukturach 42 batalionu WOP w Cieszynie.
1 stycznia 1964 roku była jako 22 strażnica WOP lądowa IV kategorii Skrbeńsko. W 1964 roku włączona została w skład 43 batalionu WOP w Raciborzu[b].
W 1976 roku, w związku z przejściem na dwuszczeblowy system dowodzenia[2], strażnicę podporządkowano bezpośrednio pod sztab Górnośląskiej Brygady WOP w Gliwicach.
13 grudnia 1981 roku po wprowadzeniu stanu wojennego na terytorium kraju, dowódca GB WOP wewnętrznym rozkazem w miejscu stacjonowania poszczególnych batalionów, utworzył tzw. „wysunięte stanowiska dowodzenia” (zalążek przyszłych batalionów granicznych), którym podporządkował strażnice znajdujące się na odcinkach dawnych batalionów granicznych. Brygada wykonywała zadania ochrony granicy i bezpieczeństwa państwa wynikające z dekretu o wprowadzeniu stanu wojennego[3].
W 1983 roku strażnica WOP Skrbeńsko włączona została w struktury Jednostki WOP im. Ziemi Cieszyńskiej w Cieszynie[4], a od połowy 1984 roku batalionu granicznego WOP Cieszyn[2].
Strażnica WOP Skrbeńsko funkcjonowała do 12 grudnia 1989 roku, kiedy to została rozformowania[5]. Ochraniany przez strażnicę odcinek granicy państwowej, przejęły strażnice WOP w Zebrzydowicach i Godowie.
Ochrona granicy
Do sierpnia 1974 roku[6], Strażnica WOP Skrbeńsko ochraniała odcinek granicy państwowej:
- Włącznie znak graniczny nr III/348, wyłącznie znak gran. nr III/354.
Od sierpnia 1974, odcinek strażnicy został wydłużony po przejęciu części odcinka granicy państwowej, po rozformowanej Strażnicy WOP Ruptawa[6] tj. od znaku gran. nr III/348 do włącznie znak gran. nr III/339.
W latach 1975–12 grudnia 1989, rozwinięta strażnica lądowa WOP Skrbeńsko II kategorii, ochraniała odcinek granicy państwowej:
- Włącznie znak gran. nr III/339, wyłącznie znak gran. nr III/354.
- W okresie zimowym pas śnieżny sprawdzany był minimum: na głównym kierunku dwukrotnie, na pozostałym raz w ciągu doby.
- Współdziałała w zabezpieczeniu granicy państwowej z:
- Strażnice WOP w: Zebrzydowicach i Godowie
- Grupa Operacyjno-Rozpoznawcza Zwiadu w Wodzisławiu Śląskim.
- W ochronie granicy dowódcy strażnicy ściśle współpracowali ze swoimi odpowiednikami tj. naczelnikami placówek OSH (Ochrana Statnich Hranic) CSRS.
Wydarzenia
- 1956 – koniec czerwca, początek lipca w okresie tzw. „Wypadków poznańskich”, przy linii granicznej i w strefie działania, odnajdywano pakunki zawierające ulotki z tzw. „bibułą”, przytwierdzone do balonów leżących na ziemi[7]. W związku z masowością zjawiska, żołnierze otrzymali zezwolenie na użycie broni, celem zestrzelenia nisko przelatujących balonów (nawet jeśli znajdowały się na terytorium czechosłowackim, ale w zasięgu ognia – to samo czynili pogranicznicy czechosłowaccy)[8].
- 13 grudnia 1981–22 lipca 1983 – (stan wojenny w Polsce), normę służby granicznej dla żołnierzy podwyższono z 8 do 12 godzin na dobę. Ścisłą kontrolą objęto całą strefę nadgraniczną. W stan gotowości były postawione pododdziały odwodowe[9].
Strażnice sąsiednie
- 207 strażnica WOP Marklowice ⇔ 208 strażnica WOP Godów – po 1946
- 214 strażnica WOP Ruptawa ⇔ 216 strażnica WOP Godów – 1954
- 4 strażnica WOP Ruptawa I kategorii ⇔ 6 strażnica WOP Godów I kategorii – po 1956
- 22 strażnica WOP Ruptawa III kategorii ⇔ 20 strażnica WOP Godów III kategorii – 31.12.1959
- 23 strażnica WOP Ruptawa lądowa IV kategorii ⇔ 21 strażnica WOP Godów lądowa III kategorii – 01.01.1964
- Strażnica WOP Ruptawa ⇔ Strażnica WOP Godów – do 1975
- Strażnica WOP Zebrzydowice rozwinięta I kategorii ⇔ Strażnica WOP Godów rozwinięta I kategorii – do 12.12.1989.
Dowódcy strażnicy
- por. Tadeusz Szczerba[10]
- kpt. Mieczysław Dudziec[11]
- por. Marek Bednarz[11]
- mł. chor. Władysław Siwek (był w 1976)[12]
- por. Stanisław Mroszczak[13]
- ppor. Aleksander Bojułka (był w 1984)[14]
- st. sierż./chor. Eugeniusz Punicki[15] (był 15.01.1986–był 30.06.1986)
- chor. sztab. Adam Nowak[15] (01.10.1986–12.12.1989) – do rozformowania
.
.Zobacz też
Uwagi
- ↑ Rozkaz dowódcy WOP z 22.02.1954 roku[1].
- ↑ Zarządzenie dowódcy WOP nr 022/szt. z dnia 31.01.1964 roku.
Przypisy
- ↑ Prochowicz 2011 ↓.
- ↑ a b Jackiewicz 1998 ↓, s. 145.
- ↑ Żurawlow 2011 ↓, s. 41.
- ↑ Gacek 2005 ↓, s. 19.
- ↑ Gacek 2005 ↓, s. 22.
- ↑ a b Dariusz Mazur: Wojsko Ochrony Pogranicza w Jastrzębiu. jaspedia.eu, 2019-03-22. [dostęp 2019-06-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-23)]. (pol.).
- ↑ Robert Spałek: Agenci w balonach – mniej znany aspekt „wojny balonowej”. ipn.gov.pl. (pol.).
- ↑ Kudasiewicz 2003 ↓, s. 8.
- ↑ Żurawlow 2011 ↓, s. 37.
- ↑ Gacek 2005 ↓, s. 70.
- ↑ a b Gacek 2005 ↓, s. 68.
- ↑ Gacek 2005 ↓, s. 15.
- ↑ Gacek 2005 ↓, s. 65.
- ↑ Gacek 2005 ↓, s. 20.
- ↑ a b Gacek 2005 ↓, s. 73.
Bibliografia
- Stefan Gacek: Górnośląska Brygada WOP. Rys historyczny 1945–1991. Gliwice: Wydawnictwo Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy Wojska Polskiego, 2005.
- Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
- Sławomir Żurawlow, Pododdziały Ochrony Pogranicza w Jaworzynce, Istebnej i Koniakowie – Rys historyczny 1922–2008, Gliwice: Gminny Ośrodek Kultury w Istebnej, 2011.
- Mirosław Kudasiewicz. Z archiwum odkrywcy – Balonowa propaganda. „Tygodnik Prudnicki”. 19(649), s. 8, 2003-05-07. ISSN 1231-904X.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
.jpg)
por. Stanisław Mroszczak d-ca strażnicy Wojsk Ochrony Pogranicza Krasne Pole.
Autor: Wlodek k1, Licencja: CC BY-SA 3.0
Skrbeńsko ulica Piotrowicka 108 – dawna Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Skrbeńsko
.jpg)
Autor: Wlodek k1, Licencja: CC BY-SA 3.0
Przejście graniczne Skrbeńsko-Petrovice u Karviné, znak graniczny nr I/152.