Strażnica WOP Zasieki

Strażnica WOP Zasieki

Strażnica SG w Zasiekach

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945[a]
Rozformowanie	2 stycznia 2003
Tradycje
Rodowód	25 strażnica WOP
Kontynuacja	GPK SG w Olszynie
Organizacja
Dyslokacja	Zasieki
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza Straż Graniczna
Podległość	5 komenda odcinka 30 batalion OP 91 batalion WOP Lubuska Brygada WOP bg WOP Gubin Lubuska Brygada WOP Łużycka Brygada WOP Lubuski Oddział SG

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Zasieki – nieistniejący obecnie podstawowy pododdział graniczny Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-niemieckiej.

(c) Festung / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0

Granica polsko-niemiecka, znak gran. w rej. Zasiek (wrzesień 2009)

Strażnica Straży Granicznej w Zasiekach – nieistniejąca obecnie graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Niemcami.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Strażnica została sformowana w 1945 roku w strukturze 5 komendy odcinka Tuplice jako 25 strażnica WOP (Zasieki)^[1]. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego^[2]. W 1947 roku została przeformowania na strażnicę I kategorii – 55 wojskowych^[3].

W związku z reorganizacją oddziałów WOP 24 kwietnia 1948 roku, strażnica została włączona w struktury 30 batalionu Ochrony Pogranicza, a 1 stycznia 1951 roku 91 batalionu WOP w Tuplicach^[4]. W 1954 roku wprowadzono nową numerację strażnic, a Strażnica WOP Zasieki otrzymała nr 34 w skali kraju.

W 1955 roku rozformowana została Graniczna Placówka Kontrolna Zasieki (GPK Zasieki), a przejście graniczne Zasieki-Forst (kolejowe) podporządkowano strażnicyi. W związku z tym na strażnicy utworzono etaty starszego kontrolera i 2 kontrolerów ^[5]. W 1956 roku rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica WOP Zasieki I kategorii była 7. w 9 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza. W 1960 roku funkcjonowała jako 15 strażnica WOP Zasieki I kategorii w strukturach 91 batalionu WOP, a 1 stycznia 1964 roku jako Strażnica WOP nr 14 II kategorii^[6]. Natomiast w marcu 1968 roku była jako Strażnica techniczna WOP nr 13 Zasieki typu I w strukturach ww. batalionu.

W 1976 roku Wojska Ochrony Pogranicza przeszły na dwuszczeblowy system zarządzania. Strażnicę podporządkowano bezpośrednio pod sztab Lubuskiej Brygady WOP w Krośnie Odrzańskim^[7]. Strażnicę podporządkowano bezpośrednio pod sztab Lubuskiej Brygady WOP w Krośnie Odrzańskim^[7], a w 1984 roku utworzonego batalionu granicznego WOP Gubin jako Strażnica WOP Zasieki lądowa kategorii I. Po rozformowaniu Lubuskiej Brygady WOP, 1 listopada 1989 roku strażnica została włączona w struktury Łużyckiej Brygady WOP w Lubaniu Śląskim i tak funkcjonowała do 15 maja 1991 roku^[8].

Straż Graniczna:
15 maja 1991 roku po rozwiązaniu Wojsk Ochrony Pogranicza, 16 maja 1991 roku przejęta została przez Lubuskiego Oddziału Straży Granicznej w Krośnie Odrzańskim^[9] i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Zasiekach.

W ramach reorganizacji struktur Straży Granicznej związanej z przygotowaniem Polski do wstąpienia, do Unii Europejskiej i przystąpieniem do Traktatu z Schengen. Podczas restrukturyzacji wprowadzono kompleksową ochronę granicy już na najniższym szczeblu organizacyjnym tj. strażnica i graniczna placówka kontrolna. Wprowadzona całościowa ochrona granicy zniosła podział na graniczne jednostki organizacyjne ochraniające tylko tzw. „zieloną granicę” i prowadzące tylko kontrole ruchu granicznego. W wyniku tego, w roku 2 stycznia 2003 Strażnica SG w Zasiekach została rozformowana i ochraniany odcinek wraz z obsadą etatową przejęła Graniczna Placówka Kontrolna SG w Olszynie kategorii I^[b].

Ochrona granicy

W 1960 roku 15 strażnica WOP Zasieki I kategorii ochraniała odcinek granicy państwowej o długości 7 200 m.

• Od znaku granicznego nr 348, do znaku gran. nr 363.

Wydarzenia

• 13 grudnia 1981–22 lipca 1983 – (Stan Wojenny w Polsce), normę służby granicznej dla żołnierzy podwyższono z 8 do 12 godzin na dobę. Ścisłą kontrolą objęto całą strefę nadgraniczną. W stan gotowości były postawione pododdziały odwodowe^[10].

Strażnice sąsiednie

Dyslokacje

1957

1945

• 24 strażnica WOP Olszyna ⇔ 26 strażnica WOP Janów – 1946
• 24 strażnica WOP Olszyna ⇔ 27 strażnica WOP Późno – 1947
• Strażnica OP Rokita nr 25a ⇔ 27 strażnica OP Strzegów kat. II – 18.01.1950
• 6 strażnica WOP Rokita ⇔ 8 strażnica WOP Strzegów – 1957
• 16 strażnica WOP II kat. Rokita ⇔ 14 strażnica WOP II kat. Strzegów – 1960
• 15 strażnica WOP lądowa II kat. Rokita ⇔ 13 strażnica WOP lądowa II kat. Strzegów – 01.01.1964
• Strażnica techniczna WOP nr 14 Olszyna typ I ⇔ Strażnica techniczna WOP nr 12 Strzegów typ III – 01.07.1967
• Strażnica WOP Olszyna lądowa kat. I ⇔ Strażnica WOP Strzegów lądowa – 1984.

Straż Graniczna:

• Strażnica SG w Olszynie ⇔ Strażnica SG w Strzegowie – 16.05.1991.

Dowódcy/komendanci strażnicy

Komendanci strażnicy SG:

• por. SG/kpt. SG Krzysztof Rządowski (02.04.1991–wiosna 1998)
• por. SG Andrzej Miklaszewski p.o. (wiosna 1998–jesień 1998)
• por. SG Mirosław Makarewicz (jesień 1998–01.01.2003) – do rozformowania.

Wykaz poniżej dowódców strażnicy podano za Józef Ostrowski: Lubuska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1989. Ludzie – wydarzenia.

• kpt. Jan Włodarkiewicz
• kpt. Jan Pałka
• kpt. Jerzy Wrzeszcz
• kpt. Mieczysław Chalecki.

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• HenrykH. Dominiczak HenrykH., Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985, Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985 .
• JerzyJ. Prochwicz JerzyJ., Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965, Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011, ISBN 978-83-7726-027-2 .
• HalinaH. Łach HalinaH., System ochrony polskiej granicy państwowej, Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny WM, 2013, ISBN 978-83-935593-8-1 .
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Józef Ostrowski: Lubuska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1989. Ludzie – wydarzenia. Krosno Odrzańskie: Drukarnia Dem-druk w Lubsku, 2005.
• Praca zbiorowa. Historia Łużyckiej Brygady WOP; ASGran. sygn. 3035/20 k. 53–54
• SławomirS. Żurawlow SławomirS., Pododdziały Ochrony Pogranicza w Jaworzynce, Istebnej i Koniakowie – Rys historyczny 1922–2008, Gliwice: Gminny Ośrodek Kultury w Istebnej, 2011 .
• ASGr.Historia Lubuskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Krosno Odrzańskie 1965
• Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1990 – Lubuska Brygada WOP (pol.). W: Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.strazgraniczna.pl. [dostęp 2021-01-16].
• Historia Łużyckiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza z lat 1945–1991 Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Archiwum Straży Granicznej. Wykazy dyslokacyjne jednostek i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza.
• Archiwum Straży Granicznej, sygn. 217/143 k. 119–123. Wykazy dyslokacyjne WOP 1946 r.