Strelicja

Strelicja

Strelicja królewska
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

imbirowce

Rodzina

strelicjowate

Rodzaj

strelicja

Nazwa systematyczna
Strelitzia W. Aiton
Hort. Kew. 1: 285. 7 Aug-1 Oct 1789[3]
Typ nomenklatoryczny

S. reginae W. Aiton[3]

Strelitzia juncea
Strelitzia nicolai

Strelicja (Strelitzia) – rodzaj roślin rodziny strelicjowatych. Obejmuje 5 gatunków występujących naturalnie w południowej Afryce (Mozambik, Zimbabwe, Południowa Afryka, Botswana, Eswatini). Jako rośliny introdukowane rosną w stanie dzikim w Meksyku oraz na wyspach Juan Fernández[4]. Rozpowszechniony w uprawie (w klimacie umiarkowanym jako roślina szklarniowa uprawiana na kwiat cięty) jest jeden gatunek – strelicja królewska S. reginae[5]. Kwiaty przystosowane są do zapylania przez ptaki[6]. Naukowa nazwa rodzajowa upamiętnia brytyjską królową Zofię Charlottę z Meklemburgii-Strelitz (1744–1818)[7].

Morfologia

Pokrój
Rośliny zróżnicowane pod względem wielkości – osiągają od ok. 1 do 10 m wysokości (S. nicolai)[6].
Liście
Dwurzędowe, z pochwą liściową, ogonkiem (czasem go brak) i blaszką liściową (brak jej u S. juncea)[4].
Kwiaty
Efektowne, grzbieciste kwiaty wyrastają między odstającymi osłonami i wsparte są łódkowatą podsadką (pochwą kwiatową). Trzy zewnętrzne listki okwiatu są wąskolancetowate i zaostrzone. Z wewnętrznych płatków środkowy jest krótki i łódkowaty, a boczne są zredukowane, przylegają do siebie tworząc strzałkowaty organ ukrywający pięć pręcików i słupek[6].
Owoce
Trójkomorowe torebki[4].

Systematyka

Jeden z trzech rodzajów z rodziny

Wykaz gatunków[8][9]
  • Strelitzia alba (L.f.) Skeels – strelicja okazała
  • Strelitzia caudata R.A.Dyer
  • Strelitzia juncea (Ker Gawl.) Link
  • Strelitzia nicolai Regel & K.Koch – strelicja Mikołaja
  • Strelitzia reginae Banks – strelicja królewska

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-05-04] (ang.).
  3. ↑ a b Strelitzia. W: Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2016-05-04].
  4. ↑ a b c Strelitzia Banks. aMonocot. [dostęp 2016-05-04].
  5. ↑ Bolesław Chlebowski, Kazimierz Mynett: Kwiaciarstwo. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1990, s. 241. ISBN 83-09-01362-0.
  6. ↑ a b c Wielka encyklopedia przyrody. Rośliny kwiatowe. 2. Warszawa: Muza S.A., 1998, s. 435. ISBN 83-70797792.
  7. ↑ Strelitzia reginae. W: plantzafrica.com [on-line]. S A National Biodiversity Institute. [dostęp 2016-05-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-18)].
  8. ↑ Strelitzia. W: The Plant List. Version 1.1 [on-line]. tpl. [dostęp 2016-05-04].
  9. ↑ Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 119.

Media użyte na tej stronie

Strelitzia nicolai-IMG 8743.JPG
Autor: C T Johansson, Licencja: CC BY-SA 4.0
Strelitzia nicolai i parken Terra Nostra, Furnas, Azorerna.
Strelitzia reginae7.jpg
(c) I, KENPEI, CC-BY-SA-3.0
Strelitzia reginae
Strelitzia parvifolia kz2.JPG
Autor: Krzysztof Ziarnek, Kenraiz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Strelitzia juncea in Jardín Botánico Canario Viera y Clavijo