Strelicja królewska

Strelicja królewska
Ilustracja
Kwiatostan strelicji królewskiej
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządliliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rządimbirowce
Rodzinastrelicjowate
Rodzajstrelicja
Gatunekstrelicja królewska
Nazwa systematyczna
Strelitzia reginae Aiton
Hort. kew. 1:285, t. 2. 1789
Synonimy
  • Strelitzia parvifolia W. T. Aiton

Strelicja królewska (Strelitzia reginae Ait.) – gatunek dużej, ozdobnej rośliny z rodziny strelicjowatych, o oryginalnej, grzbiecistej budowie i kontrastowych kolorach kwiatów: pomarańczowym i niebieskim, przypominających ubarwienie ptaków rajskich, stąd wzięła się jej angielska nazwa – Bird of Paradise. Pochodzi z Południowej Afryki, gdzie występuje nad brzegami rzek i na obszarach przybrzeżnych. Strelicja swą botaniczną nazwę otrzymała na cześć Charlotty Mecklenburg-Strelitz, żony króla Wielkiej Brytanii Jerzego III.

Morfologia

Łodyga
W postaci krótkiego, w większości podziemnego kłącza.
Liście
Wiecznie zielone, mocne, długości 1,5–2 m. Blaszki liściowe dorosłej rośliny osiągają do 70 cm długości i 30 cm szerokości, a same ogonki liściowe do 1 m i średnicy 1 cm[3].
Kwiaty
Okwiat o intensywnej, pomarańczowej barwie z ciemnoniebieskimi słupkami.
Owoce
Skórzaste, suche, pękające, z pomarańczowymi wypustkami i licznymi nasionami w środku.
Kwiatostan
Tzipor-gan-eden001.jpg
Pokrój
Strelitzia reginae5.jpg
Nasiona
Paradiesvogelblumensamen.jpg

Biologia

Bylina. Kwitnie od lutego do końca wiosny, w sprzyjających warunkach od września do końca kwietnia. Jej kwiaty wydzielają nektar, którym żywią się ptaki nektarniki, np. cukrzyki afrykańskie, dokonując jednocześnie aktu zapylania.

Zastosowanie

W krajach o ciepłym klimacie (np. Wyspy Kanaryjskie) używa się jej do dekoracji nie tylko ogrodów, ale również poboczy dróg i skwerów. Jako roślina doniczkowa najczęściej sprzedawana jest jej odmiana 'Humilis', osiągająca najwyżej metr wysokości. 'Mandelas Gold' ma dwubarwne, żółtopomarańczowe i purpurowoniebieskie kwiatostany.

Uprawa

W klimacie umiarkowanym roślinę tę można uprawiać tylko w doniczkach jako roślinę pokojową. Najlepszy termin siewu – od lutego do października. W czasie wegetacji wymaga systematycznego dokarmiania. Latem może stać w ogrodzie w miejscu zacisznym i słonecznym. Zimą najkorzystniejsza temperatura to około 10 °C i maksymalna ilość światła.

Obecność w kulturze

Filatelistyka

Poczta Polska wyemitowała 15 maja 1968 r. znaczek pocztowy przedstawiający sterlicję królewską o nominale 30 gr, w serii Kwiaty. Druk w technice offsetowej na papierze kredowym. Autorem projektu znaczka był Tadeusz Michaluk. Znaczek pozostawał w obiegu do 31 grudnia 1994 r.[4]

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-17] (ang.).
  3. Moritz Bürki, Marianne Fuchs: Leksykon roślin doniczkowych i balkonowych. Warszawa: Świat Książki, 2010, s. 297. ISBN 978-83-247-1838-2.
  4. Marek Jedziniak: Kwiaty (pol.). www.kzp.pl. [dostęp 2018-07-05].

Bibliografia

  • Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.

Media użyte na tej stronie

Paradiesvogelblumensamen.jpg
Autor: Fotograf/Zeichner: Sebastian Stabinger, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Samen der Paradiesvogelblume, Strelitzia reginae, Samendurchmesser ca. 7mm
Strelitzia reginae5.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Sjdsc~commonswiki (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Strelitzia reginae, in São José dos Campos, Brasil.
Kwiat strelicji królewskiej.jpg
Strelicja królewskia - kwiat