Strofa czternastowersowa
Strofa czternastowersowa – forma stroficzna składająca się z czternastu linijek, połączonych różnymi układami rymów.
Strofy czternastowersowe występują w poezji europejskiej rzadko, podobnie jak wszystkie formy dłuższe od decymy.
Najbardziej znaną strofą czternastowersową jest strofa onieginowska, rymowana ababccddeffegg[1].
- Мы все учились понемногу,
- Чему-нибудь и как-нибудь;
- Так воспитаньем, слава Богу,
- У нас немудрено блеснуть.
- Онегин был, по мненью многих
- (Судей решительных и строгих),
- Ученый малый, но педант.
- Имел он счастливый талант
- Без принужденья в разговоре
- Коснуться до всего слегка,
- С ученым видом знатока
- Хранить молчанье в важном споре
- И возбуждать улыбку дам
- Огнем нежданных эпиграмм.
- (Евгений Онегин)
- Чему-нибудь и как-нибудь;
Czeski poeta Vladimír Holan zastosował strofę czternastowersową w poemacie epickim Cesta mraku[2]. Strofa Holana, pisana czterostopowym jambem nawiązuje do strofy onieginowskiej, choć rymuje się w inny sposób.
Strofę czternastowersową wykorzystał w jednej ze swoich kancon Francesco Petrarca.
- Ne la stagion che ’l ciel rapido inchina
- verso occidente, et che ’l dí nostro vola
- a gente che di là forse l’aspetta,
- veggendosi in lontan paese sola,
- la stancha vecchiarella pellegrina
- raddoppia i passi, et piú et piú s’affretta;
- et poi cosí soletta
- al fin di sua giornata
- talora è consolata
- d’alcun breve riposo, ov’ella oblia
- la noia e ’l mal de la passata via.
- Ma, lasso, ogni dolor che ’l dí m’adduce
- cresce qualor s’invia
- per partirsi da noi l’eterna luce.
- verso occidente, et che ’l dí nostro vola
Natomiast Guido Cavalcanti zastosował strofę czternastowersową w swojej pieśni Io non pensava che lo cor giammai:
- Io non pensava che lo cor giammai
- avesse di sospir’ tormento tanto,
- che dell’anima mia nascesse pianto
- mostrando per lo viso agli occhi morte.
- Non sentìo pace né riposo alquanto
- poscia ch’Amore e madonna trovai,
- lo qual mi disse: «Tu non camperai,
- ché troppo è lo valor di costei forte».
- La mia virtù si partìo sconsolata
- poi che lassò lo core
- a la battaglia ove madonna è stata:
- la qual degli occhi suoi venne a ferire
- in tal guisa, ch’Amore
- ruppe tutti miei spiriti a fuggire.
- avesse di sospir’ tormento tanto,
Cavalcanti użył stancy czternastolinijkowej również w jednym ze swoich najsławniejszych utworów, kanconie Donna me prega.
Przypisy
- ↑ Michał Głowiński, Teresa Kostkiewiczowa, Aleksandra Okopień-Sławińska, Janusz Sławiński, Słownik terminow literackich, Wrocław 2002.
- ↑ Jiří Holý, K jednomu kontextu Holanovy básně Cesta mraku, http://www.ucl.cas.cz/edicee/data/sborniky/kongres/tretiII/13.pdf.