Stromiec
| Artykuł | 51°38′47″N 21°05′28″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 51°37'59.9"N, 21°4'59.9"E |
| - błąd | 14 m |
| Odległość | 1636 m |
| wieś | |
 Kościół św. Jana Chrzciciela w Stromcu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna | 48 |
| Kod pocztowy | 26-804[3] |
| Tablice rejestracyjne | WBR |
| SIMC | 0639044 |
Położenie na mapie gminy Stromiec _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Stromiec") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu białobrzeskiego  | |
 51°38′47″N 21°05′28″E/51,646389 21,091111 | |
| Strona internetowa | |
Stromiec – wieś w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie białobrzeskim, w gminy Stromiec[4][5]. Siedziba gminy Stromiec. Wieś zamieszkana jest przez 909 mieszkańców (2006).
Znajduje się na Mazowszu na terenie historycznego Zapilicza.
Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Jana Chrzciciela[6].
Części wsi
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0639050 | Folwarki | część wsi |
| 0639067 | Stromiec Poduchowny | część wsi |
| 0639073 | Ugajnik | część wsi |
Historia
Osada na terenie historycznego Zapilicza istniała już w XII wieku, założona przez osadników z Mazowsza na wyrębach i karczowiskach. Parafia założona w 1242 przez Konrada Mazowieckiego, potwierdzona w 1511 przez Zygmunta Starego. Duże obszary Puszczy Stromeckiej jako królewszczyzny oddawane były pod zastaw lub w dzierżawę.
Okres rozkwitu miejscowości to XVI wieku i 1 połowa XVII wieku, gdy powstały tu pale i bindugi, skąd spławiano płody rolne i leśne ku Wiśle szlakiem „pływanek pilickich”. Pod koniec XVI wieku dzierżawcą dóbr był Marcin Falęcki, później Krzysztof Terek.
W czasie wojen szwedzkich osada leśna została zniszczona, a w miejscowym dworze stanął król szwedzki Karol X Gustaw. Pod koniec XVII wieku osadę przejął Feliks Boski, który ją odbudował, uruchomił młyn, tartak i organizował cotygodniowe targi. Królowie Zygmunt II August i Jan III Sobieski nadali mieszkańcom osady przywileje na korzystanie z zasobów leśnych. Feliks Boski został starostą niegrodowym, podobnie jak wcześniej Pułascy i Górscy.
W okresie powstania styczniowego działały w okolicznej puszczy liczne oddziały partyzanckie, z okolicznej wsi Niedabyl pochodził Dionizy Czachowski – jeden z bohaterów tego powstania. W 1918 w Stromcu ustanowiono siedzibę gminy Stromiec. Miejscowość specjalizowała się w rzemiośle – głównie w garbarstwie, produkcji obuwia i krawiectwie.
W czasie wojny obronnej w 1939 w Puszczy walczyły oddziały 13 DP z Armii „Prusy”, ponosząc ciężkie straty w trakcie odwrotu ku Wiśle. W okresie okupacji hitlerowskiej działał tu Podobwód III AK „Bory” majora Józefa Wychowskiego „Wiesława”. 15 lutego 1943 partyzanci GL zajęli budynek gminy i zniszczyli dokumenty. W okresie II wojny światowej zginęło 138 mieszkańców gminy, co upamiętnia obelisk na skwerze (1988).
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Stromiec. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.
Ważniejsze obiekty
We wsi istnieje kościół św. Jana Chrzciciela wzniesiony w stylu neogotyckim w latach 1900–1905 przez Rudolfa Majera, w miejscu zniszczonych poprzednich świątyń drewnianych z lat 1242, 1521 i 1596 (zniszczona w 1655, odbudowana w 1688). Parafia w Stromcu wchodzi obecnie w skład dekanatu jedlińskiego w diecezji radomskiej Kościoła katolickiego.
Działa tu szkoła podstawowa, jedna z pięciu w gminie Stromiec. Działalność profilaktyczno-leczniczą prowadzi Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej z siedzibą w Stromcu, ma tu swoje siedziby też Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Urząd Pocztowy, Gminna Biblioteka Publiczna z kawiarenką internetową, Stowarzyszenie „Stromiecczyzna”, posterunek Policji i Ochotnicza Straż Pożarna. Urząd Gminy mieści się w budynku oddanym do użytku w 1992 r. w 750 rocznicę powstania osady Stromiec[7].
Zobacz też
- Stromiecka Wola
- Cmentarz żydowski w Stromcu
Przypisy
- ↑ Wieś Stromiec w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2017-12-17] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-12-16].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1210 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT.
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Stromiec. zapilicze.pl. [dostęp 2010-02-27].
Bibliografia
- Czesław Tadeusz Zwolski: Radom i region radomski: turystyka – krajoznawstwo – kultura. Radom: Wydawnictwo Regionalne „Radomka”, 2003, s. 255–256. ISBN 83-918093-0-7.
Linki zewnętrzne
- Stromiec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 405.
- Stromiec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 625.
- Strona Biblioteki w Stromcu
- Urząd Gminy Stromiec
- Strona parafii w Stromcu
- Siedziba gminy: Stromiec
| Wsie |
|
|---|---|
| Kolonia |
|
| Osada | |
| Osada leśna | |
| Integralne części wsi |
|
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.55N
- S: 50.95 N
- W: 19.15 E
- E: 23.25 E
Autor:
Mapa powiatu białobrzeskiego, Polska
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Autor:
Mapa gminy Stromiec, Polska
Autor: Rafał Terkner, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Stromiec, ul. Białobrzeska - kościół parafialny p.w. św. Jana Chrzciciela, 1900-1905 (zabytek nr 285/A)