Stronie Śląskie

Stronie Śląskie
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Widok na miasto, w dali widoczny Masyw Śnieżnika
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

kłodzki

Gmina

Stronie Śląskie

Data założenia

1344

Prawa miejskie

1967

Burmistrz

Dariusz Chromiec

Powierzchnia

2,38[1] km²

Wysokość

500–610 m n.p.m.

Populacja (2022)
• liczba ludności
• gęstość


5089[1]
2138[1] os./km²

Strefa numeracyjna

+48 74

Kod pocztowy

57-550

Tablice rejestracyjne

DKL

Położenie na mapie gminy Stronie Śląskie
Mapa konturowa gminy Stronie Śląskie, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Stronie Śląskie”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Stronie Śląskie”
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego
Mapa konturowa powiatu kłodzkiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Stronie Śląskie”
Ziemia50°17′44″N 16°52′39″E/50,295556 16,877500
TERC (TERYT)

0208134

SIMC

0984545[2]

Urząd miejski
ul. Kościuszki 55
57-550 Stronie Śląskie
Strona internetowa
Kościół Zmartwychwstania Pańskiego
Pałac królewny Marianny Orańskiej, obecnie siedziba Urzędu Miasta i Gminy
Pensjonat „Villa Elise”
Kaplica św. Onufrego
Budynek dworca kolejowego, obecnie ośrodek kultury
Muzeum Minerałów

Stronie Śląskie (niem. Seitenberg) – miasto w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Stronie Śląskie.

Położone na ziemi kłodzkiej. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa wałbrzyskiego. Miasto było znanym ośrodkiem przemysłu szklarskiego dzięki Hucie Szkła Kryształowego „Violetta”, założonej w 1864 i postawionej w stan upadłości w 2008 r. Zajmujące większą część gminy lasy bogate są w unikatową florę i faunę. Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. miasto liczyło 5679 mieszkańców[3].

Geografia

Stronie Śląskie to niewielkie uprzemysłowione miasto w szerokiej i rozgałęzionej dolinie rzek: Białej Lądeckiej, Morawki i Siennej Wody. Cztery pasma górskie wydzielają dolinę, w której leży Stronie Śląskie: od północy Góry Złote, od południowego wschodu Góry Bialskie, od południa Masyw Śnieżnika zaś od zachodu góry Krowiarki.

Historia

Miejscowość nosiła nazwę Seitenberg i była niewielką osadą pasterską położoną obok znacznie większego Schreckendorf – dzisiejszego Strachocina, pierwszy raz została wymieniona w dokumencie z 1264. Od 1684 stanowiła własność hr. Althana z Międzylesia. Wieś znana była wówczas z niewielkiego pałacyku królewny Marianny Orańskiej, która kupiła wieś w 1838 oraz uruchomionej w 1864 manufakturowej huty ręcznie zdobionego szkła Oranienhütte[4]. Rozwój przemysłu umożliwiło wybudowanie w 1897 r. linii kolejowej do Kłodzka.

W maju 1945 Seitenberg zajęty został przez wojska radzieckie. Miejscowość przyłączono następnie do Polski, wysiedlając jej dotychczasowych mieszkańców do Niemiec. Wobec braku historycznej nazwy słowiańskiej, Polacy początkowo nazywali miejscowość Żybocin, jednak w 1946 r. wprowadzono urzędowo obecną nazwę, nawiązującą znaczeniowo do formy niemieckiej (Seitenberg = „stronna góra”)[5]. Wieś zyskała na znaczeniu na przełomie lat 40. i 50. XX wieku. Rozrosła się dzięki odkrytym w okolicy złożom fluorytu i rud uranu. Mimo że wydobywania rud uranowych zaprzestano dość szybko, a nieopłacalne kopalnie zasypano, to po inwestycji pozostało spore osiedle mieszkaniowe Morawka.

Dalszy rozwój zapewniła Stroniu znaczna rozbudowa huty szkła oraz rozpoczęcie wydobycia marmurów na skalę przemysłową, a także powstanie zakładu chorób nerwowych. Dzięki temu w 1967 r. Miasto Stronie Śląskie utworzono z części wsi Stronie Śląskie, Strachocin oraz Goszów, pozostawiając oddalone od centrum części wsi z ich dotychczasowymi nazwami. Huta Szkła Kryształowego „Violetta” (spółka akcyjna) była głównym pracodawcą miasteczka, obok zlokalizowanego tu wojewódzkiego szpitala psychiatrycznego.

Obecnie gmina stawia na turystykę – leży w pięknym krajobrazowo regionie, jest najbardziej lesista w Polsce, na jej terenie jest sporo ciekawych miejsc. Przemysł powoli zanika na korzyść rekreacji i sportu. Główną atrakcję stanowi tu odkryta w latach 60. XX w. Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie. Od kilku lat okolica przyciąga turystów dobrymi warunkami narciarskimi, m.in. dzięki kompleksowi wyciągów na Czarnej Górze. Turystyce sprzyja także malowniczość górskich pejzaży, bliskość szczytu Śnieżnika.

Demografia

Piramida wieku mieszkańców Stronia Śląskiego w 2014 roku[6].
Piramida wieku Stronie Slaskie.png

Przyroda

Cała gmina leży na terenie Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego i jego otuliny. Park utworzono w 1981 r. dla ochrony górskiego krajobrazu. Na terenie gminy utworzone są cztery rezerwaty:

Atrakcje turystyczne w okolicy

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[7]:

inne zabytki:

Inne

Czarna Góra w Siennej, blisko 10 kilometrów tras narciarskich (4 trasy z homologacją FIS), 3 koleje krzesełkowe, 7 talerzyków oraz 3 taśmy bieżne dla początkujących, poza tym znajdziemy liczne atrakcje nie tylko w sezonie zimowym tj: kolej krzesełkowa czynna cały rok, najdłuższa w Polsce zjeżdżalnia grawitacyjna ok. 900 metrów czynna cały rok, wieża widokowa na szczycie Czarnej Góry oraz trasy do uprawiania ekstremalnego kolarstwa górskiego np. Downhill, Freer

stacja narciarska Kamienica, kameralna stacja narciarska z 1 koleją krzesełkową oraz 3 wyciągami talerzykowymi,

stoki narciarskie w Bielicach, Nowej Morawie i Starym Gierałtowie,

Sieć drogowa i komunikacyjna

Głównym węzłem komunikacyjnym okolicy jest miasto powiatowe Kłodzko, od którego prowadzą do Stronia dobrze utrzymane asfaltowe szosy. Do miasteczka można dojechać od północy z Kłodzka, Lądka-Zdroju i Złotego Stoku. Od zachodu prowadzi droga z Bystrzycy Kłodzkiej i Międzylesia. Ze Stronia można wygodnie dojechać do wszystkich okolicznych wsi asfaltowymi drogami.

Miasto jest skomunikowane autobusami z Lądkiem-Zdrojem, Kłodzkiem, Bystrzycą Kłodzką, Nową Rudą, Świdnicą, Wałbrzychem, Wrocławiem i Kudową-Zdrojem. Stronie jest ostatnią stacją linii prowadzącej z Kłodzka przez Lądek-Zdrój. W gminie funkcjonują dwa turystyczne przejścia małego ruchu granicznego dla pieszych i rowerzystów na szczycie Śnieżnika oraz dla ruchu samochodowego na przełęczy Płoszczyna powyżej wsi Nowa Morawa.

Kursy pasażerskie na linii kolejowej z Kłodzka są czasowo zawieszone (2006.07.17).

5 września 2022 roku została uruchomiona przez Koleje Dolnośląskie Kolejowa Komunikacja Autobusowa wzdłuż linii nr 322. W Stroniu Śląskim znajdują się dwa przystanki: Stronie Śląskie Dworzec Kolejowy oraz Stronie Śląskie Morawka.

Wspólnoty wyznaniowe

Współpraca międzynarodowa

Miasta i gminy partnerskie[9]:

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2022 roku, Główny Urząd Statystyczny, 7 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-08].
  2. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. Dziennik Ustaw 2013 poz.200. [dostęp 2014-01-05].
  3. Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-15].
  4. Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk – przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1977 s. 140
  5. Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. (M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85).
  6. Stronie Śląskie w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-06] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  7. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 83. [dostęp 2012-08-29].
  8. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-08].
  9. Miasta partnerskie. Urząd Miejski w Stroniu Śląskim. [dostęp 2014-01-16].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
POL Stronie Śląskie COA.svg
Herb gminy miasta Stronie Śląskie
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
POL województwo dolnośląskie COA.svg
Herb województwa dolnośląskiego (od 2009)
POL powiat kłodzki COA.svg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to WarX (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5

Author

  • real name: Artur Jan Fijałkowski
  • pl.wiki: WarX
  • commons: WarX
  • mail: [1]
  • jabber: WarX@jabber.org
  • irc: [2]
2016 Biurowiec huty szkła w Stroniu Śląskim.jpg
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Biurowiec huty szkła w Stroniu Śląskim
Piramida wieku Stronie Slaskie.png
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców Stronia Śląskiego, 2014
Powiat kłodzki location map.jpg
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of powiat kłodzki, Poland.
2017 Pałacyk Marianny Orańskiej w Stroniu Śląskim 1.jpg
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pałacyk Marianny Orańskiej w Stroniu Śląskim
POL Stronie Śląskie flag.svg
Flaga gminy miasta Stronie Śląskie
Stronie Slaskie - summer 2006 (PL).jpg
Autor: Grzegorz Wysocki, Licencja: CC BY-SA 2.5
Stronie Śląskie – miasto na Dolnym Śląsku i Masyw Śnieżnika
2015 Villa Elise w Stroniu Śląskim 01.JPG
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Villa Elise w Stroniu Śląskim