Stronnictwo Chrześcijańsko-Demokratyczne

Stronnictwo Chrześcijańsko-Demokratyczne (SChD) – partia polityczna działająca w latach 1916–1918 na terenie Królestwa Polskiego.

Stronnictwo Chrześcijańsko-Demokratyczne powstało z początkiem 1916 na bazie działającego od 1905 Stowarzyszenia Robotników Chrześcijańskich[1], z inicjatywy duchowieństwa. Skupiało rzemieślników i drobnych kupców, i było powiązane ze sferami przemysłowymi. Programowo odwoływało się do encykliki Rerum novarum papieża Leona XIII oraz przeciwstawiało socjalistycznej teorii walki klas hasła solidaryzmu społecznego. Powstałe z inicjatywy członków Stowarzyszenia Stronnictwo Chrześcijańsko-Demokratyczne było partią konserwatywną, klerykalną i antysemicką – zbliżoną politycznie do Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego i z nim współpracującą. Podczas I wojny światowej prowadziło politykę pasywistyczną, po akcie 5 listopada 1916 weszło w skład Międzypartyjnego Koła Politycznego[2]. Głównymi działaczami partii byli Stanisław Nowodworski, Szczepan Jeleński, Ludomił Czerniewski, ks. Marceli Godlewski i Leon Śliwiński[3]. Organami prasowymi były pisma: „Polak-Katolik”, „Pracownik Polski”, „Posiew”, „Robotnik”, „Brzask”. Posiadało także wpływ na tygodniki adresowane dla wsi – „Gazetę Niedzielną” i „Gazetę Świąteczną”[2].

7–8 września 1919 na zjeździe zjednoczeniowym polskich partii chadeckich z byłych trzech zaborów Stronnictwo weszło w skład Polskiego Stronnictwa Chrześcijańsko Demokratycznego[4].

Przypisy

  1. ↑ Dominika Sozańska, Chrześcijańska demokracja w Polsce, Kraków 2011, s. 10
  2. ↑ a b Jerzy Holzer, Jan Molenda, Polska w pierwszej wojnie światowej, Warszawa 1967, s. 385
  3. ↑ Stronnictwo Chrześcijańsko-Demokratyczne, „Ojczyzna i Postęp”, nr 102 z 22 lutego 1918, s. 16
  4. ↑ Jerzy Holzer, Mozaika polityczna drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1974, s. 131