Struktura organizacyjna wojska I Rzeczypospolitej pod Wiedniem (1683)

Spotkanie Jana III Sobieskiego z Leopoldem I (mal. Artur Grottger)

Wojsko I Rzeczypospolitej pod Wiedniem (1683) – struktura organizacyjna komputu armii koronnej na wyprawę wiedeńską 1683 w czasie wojny przeciwko wojskom tureckim

Żołnierzy armii litewskiej zatrzymały działania zbrojne na Węgrzech, stąd nie zdążyli dotrzeć na miejsce i nie wzięli udziału w bitwie.

Liczby podane w nawiasach oznaczają: dla jazdy – liczbę koni, a dla piechoty – liczbę porcji.

Chorągwie husarskie

Pożegnanie Jana III Sobieskiego z rodziną przed wyprawą wiedeńską (mal. Wojciech Gerson)

Król Jan III Sobieski z wizytą na Jasnej Górze przed wyruszeniem pod Wiedeń, obraz z Sali Rycerskiej Klasztoru Jasnogórskiego

Bitwa pod Wiedniem, Józef Brandt, 1863

Jan III Sobieski wysyła wiadomość o zwycięstwie papieżowi

Powrót z Wiednia

Bitwa pod Wiedniem, płaskorzeźba na ścianie pałacu w Wilanowie

• chorągiew husarska koronna królewska, pod dowództwem Aleksandra Polanowskiego (159)
• chorągiew husarska koronna królewicza Jakuba Ludwika Sobieskiego, pod dowództwem Mikołaja Złotnickiego (184)
• chorągiew husarska koronna królewicza Aleksandra Sobieskiego, pod dowództwem Zygmunta Zbierzchowskiego (149)
• chorągiew husarska koronna Marcina Zamoyskiego, wojewody lubelskiego (150)
• chorągiew husarska koronna Samuela Prażmowskiego, wojewody płockiego (108)
• chorągiew husarska koronna Stefana Branickiego, starosty brańskiego (144)
• chorągiew husarska koronna Marcina Cieńskiego, chorążego sieradzkiego (71)
• chorągiew husarska koronna Józefa Lubomirskiego, starosty sandomierskiego (124)
• chorągiew husarska koronna Jana Cetnera, starosty szczurowieckiego (100)
• chorągiew husarska koronna Michała Warszyckiego, miecznika koronnego (135)
• chorągiew husarska koronna Jana Andrzeja Morsztyna, podskarbiego wlk. koronnego (131)
• chorągiew husarska koronna Stanisława Jana Jabłonowskiego, pod dowództwem Michała Rzewuskiego (200)
• chorągiew husarska koronna Jana Małachowskiego (biskupa), biskupa krakowskiego, pod dowództwem Stanisława Małachowskiego (118)
• chorągiew husarska koronna Wacława Leszczyńskiego, wojewody podlaskiego (91)
• chorągiew husarska koronna Franciszka Bielińskiego, wojewody malborskiego (118)
• chorągiew husarska koronna Jana Dobrogosta Krasińskiego, referendarza koronnego (128)
• chorągiew husarska koronna Mikołaja Hieronima Sieniawskiego, pod dowództwem Mikołaja Żaboklickiego (200)
• chorągiew husarska koronna Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, marszałka wielkiego koronnego (120)
• chorągiew husarska koronna Stanisława Dąbskiego, biskupa płockiego (97)
• chorągiew husarska koronna Wojciecha Urbańskiego, kasztelana wieluńskiego (112)
• chorągiew husarska koronna Jana Myszkowskiego, kasztelana bełskiego (96)
• chorągiew husarska koronna Andrzeja Potockiego, kasztelana krakowskiego, pod dowództwem Stanisława Potockiego (121)
• chorągiew husarska koronna Feliksa Kazimierza Potockiego, wojewody krakowskiego, pod dowództwem Krzysztofa Skarbka (120)
• chorągiew husarska koronna Rafała Leszczyńskiego, chorążego nadwornego (133)

Chorągwie pancerne

• chorągiew pancerna koronna królewska, pod dowództwem Aleksandra Wronowskiego (190)
• chorągiew pancerna koronna Mikołaja Sapiehy, wojewody bracławskiego (92)
• chorągiew pancerna koronna Marcina Zamoyskiego, wojewody lubelskiego (120)
• chorągiew pancerna koronna Mikołaja Daniłowicza, krajczego koronnego (118)
• chorągiew pancerna koronna Stanisława Druszkiewicza, kasztelana lubaczewskiego (105)
• chorągiew pancerna koronna Andrzeja Rzeczyckiego, starosty rzeczyckiego (105)
• chorągiew pancerna koronna Jana Koniecpolskiego, starosty sieradzkiego (107)
• chorągiew pancerna koronna Józefa Lubomirskiego, starosty sandomierskiego (140)
• chorągiew pancerna koronna Wojciecha Prażmowskiego, chorążego nadwornego koronnego (90)
• chorągiew pancerna koronna Michała Warszyckiego, miecznika koronnego (112)
• chorągiew pancerna koronna Stanisława Jana Jabłonowskiego, pod dowództwem Romana Linkiewicza (192)
• chorągiew pancerna koronna Józefa Szumlańskiego, biskupa lwowskiego (88)
• chorągiew pancerna koronna Józefa Słuszki, marszałka nadwornego litewskiego (98)
• chorągiew pancerna koronna Michała Rzewuskiego, starosty chełmskiego (119)
• chorągiew pancerna koronna Franciszka Dzieduszyckiego, kasztelana kijowskiego (90)
• chorągiew pancerna koronna Stefana Czarnieckiego, pisarza polnego koronnego (121)
• chorągiew pancerna koronna Aleksandra Chodorowskiego, podkomorzego lwowskiego (95)
• chorągiew pancerna koronna Andrzeja Sierakowskiego, stolnika bełskiego (118)
• chorągiew pancerna koronna Stefana Ledóchowskiego, kasztelanica wołyńskiego (91)
• chorągiew pancerna koronna Stefana Grodzińskiego, podstolego koronnego (60)
• chorągiew pancerna koronna Jana Stadnickiego, kasztelana przemyskiego (104)
• chorągiew pancerna koronna Mikołaja Hieronima Sieniawskiego, hetmana polnego koronnego (200)
• chorągiew pancerna koronna Michała Czartoryskiego, wojewody sandomierskiego (121)
• chorągiew pancerna koronna Stanisława Łużeckiego, kasztelana podlaskiego (131)
• chorągiew pancerna koronna Adama Sieniawskiego, starosty rohatyńskiego (134)
• chorągiew pancerna koronna Franciszka Makowieckiego, starosty trembowelskiego (100)
• chorągiew pancerna koronna Franciszka Korycińskiego, kasztelana bracławskiego (120)
• chorągiew pancerna koronna Melchiora Grudzińskiego, kasztelana sieradzkiego (118)
• chorągiew pancerna koronna Stanisława Opalińskiego, starosty nowomiejskiego (108)
• chorągiew pancerna koronna Jana Bogusza, podstolego nowogródzkiego (117)
• chorągiew pancerna koronna Stanisława Cetnera, chorążego czernihowskiego (81)
• chorągiew pancerna koronna Andrzeja Potockiego, kasztelana krakowskiego, pod dowództwem Franciszka Poniatowskiego (111)
• chorągiew pancerna koronna Andrzeja Modrzewskiego, podskarbiego nadwornego koronnego (119)
• chorągiew pancerna koronna Stanisława Potockiego, starosty halickiego (86)
• chorągiew pancerna koronna Wiktoryna Bykoskiego, cześnika wyszogrodzkiego (81)
• chorągiew pancerna koronna Nikodema Żaboklickiego, chorążego bracławskiego (111)
• chorągiew pancerna koronna Szczęsnego Potockiego, wojewody krakowskiego, pod dowództwem Michała Liniewskiego (107)
• chorągiew pancerna koronna Michała Wasilkowskiego, cześnika podolskiego (92)
• chorągiew pancerna koronna Hieronima Lanckorońskiego, podkomorzego podolskiego (99)
• chorągiew pancerna koronna Konstantego Krzysztofa Wiśniowieckiego, wojewody bełskiego (145)
• chorągiew pancerna koronna Stanisława Witwickiego, biskupa łuckiego (90)
• chorągiew pancerna koronna Jerzego Mniszcha, starosty sanockiego (117)
• chorągiew pancerna koronna Jana Giżyckiego, chorążego owruckiego (100)
• chorągiew pancerna koronna Adama Radlińskiego, łowczego łukowskiego (73)
• chorągiew pancerna koronna Stefana Bidzińskiego, strażnika wielkiego koronnego (134)
• chorągiew pancerna koronna Stanisława Łazińskiego, skarbnika halickiego (91)
• chorągiew pancerna koronna Marcina Ubysza, podstolego kijowskiego (100)
• chorągiew pancerna koronna Stanisława Tarły, kasztelanica zawichojskiego (96)
• chorągiew pancerna koronna Hieronima Augustyna Lubomirskiego, marszałka nadwornego koronnego, pod dowództwem Stanisława Świeżawskiego (123)
• chorągiew pancerna koronna Władysława Morstina, starosty kowalskiego (81)
• chorągiew pancerna koronna Felicjana Białogłowskiego (98)
• chorągiew pancerna koronna druga Hieronima Augustyna Lubomirskiego, marszałka nadwornego koronnego (68)
• chorągiew pancerna koronna Jakuba Rokitnickiego, chorążego i starosty dobrzyńskiego (65)
• chorągiew pancerna koronna Wojciecha Łubieńskiego, sędziego wojskowego (100)
• chorągiew pancerna koronna Michała Zbrożka, strażnika polnego koronnego, pod dowództwem Rajeckiego (128)
• chorągiew pancerna koronna Jerzego Skarżyńskiego, podstolego podolskiego (100)
• chorągiew pancerna koronna Tomasza Karczewskiego, oboźnego wojskowego (114)
• chorągiew pancerna koronna Andrzeja Dymideckiego (91)
• chorągiew pancerna koronna Atanazego Miączyńskiego, pod dowództwem Andrzeja Gęsickiego (136)
• chorągiew pancerna koronna Andrzeja Miączyńskiego, cześnika płockiego (78)
• chorągiew pancerna koronna Stanisława Miączyńskiego, cześnika mielnickiego (72)
• chorągiew pancerna koronna Dymitra Żabokrzyckiego, podczaszego kijowskiego (100)
• chorągiew pancerna koronna Wojciecha Stępkowskiego (85)

Chorągwie lekkiej jazdy

Józef Brandt, Towarzysz pancerny.

Rajtar (mal. Piotr Michałowski)

• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Stanisława Jana Jabłonowskiego (147)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Mikołaja Hieronima Sieniawskiego (140)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Andrzeja Potockiego (70)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Szczęsnego Potockiego (69)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Stefana Bidzińskiego (92)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Franciszka Dzieduszyckiego (70)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Michała Zbrożka (90)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Tomasza Karczewskiego (68)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Andrzeja Dobraczyńskiego (69)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Stanisława Lubomirskiego (63)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Aleksandra Zaborowskiego (68)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Damiana Ruszczyca (66)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Mikołaja Zbrożka (96)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Pawła Drozdowskiego (98)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Jerzego Frąckiewicza (80)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Mikołaja Daniłowicza (97)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Wardyńskiego (70)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Modzelowskiego (77)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Andrzeja Jeżowskiego (97)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Andrzeja Sierakowskiego (70)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Szymona Zawiszy (100)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Samuela Krzeczowskiego (60)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Marcina Bogusza (90)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Balcera Wilgi (48)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Tomasza Gdeszyńskiego (60)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Wojciecha Mąkolskiego (60)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Michała Komara (67)
• chorągiew lekkiej jazdy koronnej Stefana Bidzińskiego (79)

Szwadrony arkebuzerskie

• szwadron arkebuzerski koronny gwardii królewskiej (293)
• szwadron arkebuzerski koronny Stanisława Jana Jabłonowskiego (100)
• szwadron arkebuzerski koronny Mikołaja Hieronima Sieniawskiego (197)

Regimenty dragońskie

• regiment dragoński koronny gwardii J.K.M., pod dowództwem Franciszka Gałeckiego (600)
• regiment dragoński koronny gwardii J.K.M., pod dowództwem Ludwika de Maligny (355)
• regiment dragoński koronny Stanisława Lanckorońskiego, pod dowództwem Jerzego Taube (568)
• regiment dragoński koronny Mikołaja Sieniawskiego, pod dowództwem Fryderyka Strema (595)
• regiment dragoński koronny Stefana Bidzińskiego, pod dowództwem Jana Koszkiela (600)
• regiment dragoński koronny Marcjana Chełmskiego (302)
• regiment dragoński koronny Stefana Czarnieckiego (185)
• regiment dragoński koronny Andrzeja Modrzewskiego (200)
• regiment dragoński koronny Atanazego Miączyńskiego (92)
• regiment dragoński koronny Marcina Kątskiego (90)

Chorągwie piechoty polsko-węgierskiej

• chorągiew piechoty polsko-węgierskiej Stanisława Jana Jabłonowskiego (200)
• chorągiew piechoty polsko-węgierskiej Mikołaja Hieronima Sieniawskiego (120)
• chorągiew piechoty polsko-węgierskiej na zamku w Krakowie (97)
• chorągiew piechoty polsko-węgierskiej na zamku w Lubowli (96)

Piechota cudzoziemska

• regiment piechoty cudzoziemskiej gwardii J.K.M., pod dowództwem Ernesta Denhoffa (597)
• regiment piechoty cudzoziemskiej królowej Marii Kazimiery, pod dowództwem Stanisława Morstina (380)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Stanisława Jana Jabłonowskiego, pod dowództwem Jakuba Berensa (580)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Mikołaja Hieronima Sieniawskiego, pod dowództwem Aswersusa Wrzospolskiego (453)
• regiment piechoty cudzoziemskiej królewicza Jakuba Sobieskiego, pod dowództwem Ottona Seswegena (545)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Andrzeja Potockiego, pod dowództwem Jana Cetnera (380)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Macieja Kątskiego, pod dowództwem Henryka Henrykowskiego (590)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Hieronima Lubomirskiego (343)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Jana Wielopolskiego, pod dowództwem Eliasza Krauze (390)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Jana Gnińskiego, pod dowództwem Teodora Franka (311)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Władysława Denhoffa, pod dowództwem Ottona Falkersamba (399)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Wacława Leszczyńskiego, pod dowództwem Tobiasza Knobelsdorffa (308)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Marcina Zamoyskiego, pod dowództwem Wilhelma Dobszyca (340)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Ludwika de Maligny, pod dowództwem Aleksandra Kożuchowskiego ^[1] (321)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Fryderyka Grobena, pod dowództwem Jerzego Guttry (380)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Jana Dennenmarka, pod dowództwem Salomona von Sackena (346)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Eliasza Łąckiego, pod dowództwem Franciszka Lanckorońskiego (290)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Wacława Szczuki, pod dowództwem Weretycza (276)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Jana Krasińskiego, pod dowództwem Tryburcego Żurawskiego (300)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Kazimierza Zamoyskiego, pod dowództwem Aleksandra Domaradzkiego (254)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Jana Butlera (179)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Konstantego Wiśniowieckiego (267)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Ernesta Rappa (380)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Stanisława Lubomirskiego, pod dowództwem Madeyskiego (280)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Aleksandra Cetnera, pod dowództwem Kurtza (237)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Józefa Lubomirskiego, pod dowództwem Jana Nenchy (280)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Rafała Leszczyńskiego (202)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Michała Warszyckiego, pod dowództwem Rajeckiego (175)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Jana Berensa (180)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Wacława Dobszyca (346)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Jana Karola von Ludwigshausen Wolffa (180)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Szczęsnego Potockiego (274)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Jerzego Wielhorskiego (180)
• regiment piechoty cudzoziemskiej Stanisława Karola Łużeckiego, pod dowództwem Łastowieckiego (155)
• kompania piechoty cudzoziemskiej Franciszka Denhoffa (100)
• kompania piechoty cudzoziemskiej na załodze w Berdyczowie (80)

Przypisy

Bibliografia

• JerzyJ. Besala JerzyJ., Wielcy Hetmani Rzeczypospolitej, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1983, ISBN 83-03-00160-4, OCLC 830237194 .
• Paweł Jasienica, Rzeczpospolita Obojga Narodów. Srebrny Wiek, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1985, ISBN 83-06-01093-0.
• Jan Wimmer, Wiedeń 1683. Dzieje kampanii i bitwy, Wojskowy Instytut Historyczny, Warszawa 1983 (monografia).