Stryszów
| Artykuł | 49°49'35"N 19°37'51"E |
|---|---|
| - błąd | 39 m |
| WD | 49°50'0"N, 19°37'0"E, 49°49'32.48"N, 19°37'3.47"E |
| - błąd | 39 m |
| Odległość | 1348 m |
| wieś | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (31.12.2008) | 2101 |
| Strefa numeracyjna | 33 |
| Kod pocztowy | 34-146[1] |
| Tablice rejestracyjne | KWA |
| SIMC | 0071052 |
Położenie na mapie gminy Stryszów _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Stryszów") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wadowickiego  | |
 49°49′35″N 19°37′51″E/49,826389 19,630833 | |
| Strona internetowa | |
Stryszów – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie wadowickim, siedziba gminy Stryszów[2][3].
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie bielskim.
Położenie
Miejscowość położona jest u stóp góry Chełm w paśmie Beskidu Makowskiego.
Integralne części wsi
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0071247 | Bugaj | przysiółek |
| 0071069 | Dół | część wsi |
| 0071075 | Działy | część wsi |
| 0071081 | Góra | część wsi |
| 0071253 | Kamieniec | przysiółek |
| 0071098 | Kocioł | część wsi |
| 0071106 | Ligoczyzna | część wsi |
| 0071112 | Nad Dworem | część wsi |
| 0071129 | Nad Kółkiem | część wsi |
| 0071135 | Nad Sadzawką | część wsi |
| 0071141 | Pawlikówka | część wsi |
| 0071158 | Podchełm | część wsi |
| 0071164 | Podgrobel | część wsi |
| 0071170 | Potoczek | część wsi |
| 0071187 | Rdzawki | część wsi |
| 0071193 | Rzeczki | część wsi |
| 0071260 | Sztuki | przysiółek |
| 0071201 | Wajdówka | część wsi |
| 0071276 | Wielkie Pole | przysiółek |
| 0071218 | Za Browarem | część wsi |
| 0071224 | Zakarczmie | część wsi |
| 0071282 | Zalesie | przysiółek |
| 0071299 | Zalipie | przysiółek |
| 0071230 | Zarębki | część wsi |
Historia
- 1326 – pierwsza wzmianka o miejscowości.
- przełom XV i XVI w. – utworzono samodzielną parafię oraz wybudowano drewniany kościół św. Mikołaja.
- 1739 – pożar we wsi, podczas którego spłonął kościół i częściowo dwór.
- 1742–1747 – staraniem właściciela wsi Kazimierza Wilkońskiego oraz proboszcza Wojciecha Rzepeckiego powstaje nowa, murowana świątynia w miejscu spalonego kościoła św. Mikołaja[4]
- 1860 – dziedzic Julian Gorczyński przeznaczył 21 złr., 6 sąg drzewa i dom na szkołę i mieszkanie nauczyciela. Proboszcz ks. Andrusikiewicz przyrzekł zakupić potrzebne sprzęty szkolne, a gromady w Stryszowie, Dąbrówce i Zakrzowie zobowiązały się płacić na utrzymanie szkoły 167 złr. i drzewo opałowe zrąbać i zwozić[5].
- 1915 – zmarł w Krakowie właściciel Stryszowa Franciszek Pomian Łubieński; został pochowany w Stryszowie 14 października 1915 roku[6][7].
- 1917 – zmarła żona Franciszka Łubieńskiego Rozalia z Gorczyńskich i została pochowana w Kielcach[8]. Łubieńscy mieli 4 dzieci: Marię Skrochowską, Różę Dobrzańską, Annę i Wojciecha[9].
Zabytki
- Dwór z XVI wieku, wzniesiony prawdopodobnie przez właścicieli dóbr – Suskich. Obecnie muzeum, oddział Zamku Królewskiego na Wawelu – Państwowych Zbiorów Sztuki.
- Kościół parafialny św. Jana Kantego został wybudowany z fundacji właściciela wsi Kazimierza Wikońskiego w 1742 roku na miejscu starszej, drewnianej świątyni pw. św. Mikołaja, która spłonęła w wyniku wielkiego pożaru wsi z 1739 roku[10]. 26 sierpnia 1767 do niedawno wybudowanej świątyni przybyły z Krakowa relikwie św. Jana Kantego[11]. W tym samym roku zamieniono też patrona kościoła ze św. Mikołaja na św. Jana. W 1840 roku kościół został powiększony o wieżę i przedłużone zostało jego prezbiterium. Budowla posiada cechy barokowe, klasycystyczne i neogotyckie. Wewnątrz znajdują się 3 ołtarze: główny z wymiennymi obrazami Serca Jezusa, Trójcy Świętej, Chrystusa Ukrzyżowanego i św. Jana Kantego w koronie i dwa boczne (lewy poświęcony MB Pocieszenia i prawy św. Mikołajowi.) Na uwagę zasługuje także płaskorzeźba ze szkoły Wita Stwosza z 1500 roku umieszczona we wnęce po prawej stronie i organy z 1911 roku powstałe staraniem proboszcza Jana Figwera. Na północnej ścianie kościoła znajduje się także XIX-wieczny fresk przedstawiający procesję błagalno-pokutną. Tematyka malowidła odwołuje się do epidemii cholery i tyfusu, które nawiedzały Stryszów i okoliczne wioski w latach 1846–1849. Wystrój świątyni dopełnia kamienna chrzcielnica pochodząca prawdopodobnie ze starego kościoła św. Mikołaja i ambona z figurą św. Stanisława[12].
- Liczne przydrożne kapliczki stanowiące Szlak Przydrożnej Modlitwy. Do najstarszej z nich należy figura św. Wojciecha na postumencie z 1768 roku. Na uwagę zasługują także dwie kapliczki znajdujące się w centrum wsi: św Rozalii z 1836 i św. Jana Nepomucena z 1814 roku[13].
Galeria
Muzeum Dwór w Stryszowie Oddział Zamku Królewskiego na Wawelu
Zabudowania gospodarcze dworu
Kościół św. Jana Kantego
Kaplica św. Antoniego
Chrystus w ogrodzie Oliwnym, rzeźba z warsztatu Wita Stwosza, w kościele parafialnym
Przypisy
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1212 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b Główny Urząd Statystyczny, eteryt.stat.gov.pl [dostęp 2020-10-16].
- ↑ Julian Zinkow, Wokół Kalwarii Zebrzydowskiej i Lanckorony, 2000.
- ↑ Czas 1860 nr 43 (22 lutego)
- ↑ Nekrolog Czas s.1 nr 529 z 11 października 1915.
- ↑ Wspomnienie pośmiertne Czas 1915 nr 574.
- ↑ 11 września 1917 roku Czas s. 1 nr 423 z 14 września 1917 roku
- ↑ Nekrologia Czas 1917 nr 496 s. 3
- ↑ Julian Zinkow, Wokół Kalwarii Zebrzydowskiej i Lanckorony, 2000.
- ↑ Katarzyna Słabosz – Palacz, Kalendarz SGB 2016, 2016.
- ↑ Marcin Leśniakiewicz, Babia Góra i okolice, 2015.
- ↑ Jan Wacławski, Encyklopedia Stryszowa i Okolic, 2015.
- Siedziba gminy: Stryszów
| Wsie | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
Media użyte na tej stronie
Poland adm location map.svg
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Stryszów2.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Tatry (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Widok na kosciol w Stryszowie.My own work.X/2006 Suwaj Wladyslaw.(catholic church)
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Tatry (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Widok na kosciol w Stryszowie.My own work.X/2006 Suwaj Wladyslaw.(catholic church)
Stryszów 508 gmina Stryszów. Zespół dworski dwór park A 1039 M z4.jpg
Autor: Janusz Krzyżek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Stryszów 508 gmina Stryszów. Muzeum Dwór w Stryszowie Oddział Zamku Królewskiego na Wawelu.
Autor: Janusz Krzyżek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Stryszów 508 gmina Stryszów. Muzeum Dwór w Stryszowie Oddział Zamku Królewskiego na Wawelu.
Stryszów 508 gmina Stryszów. Zabudowania gospodarcze dworu A 1183 M budynek gospodarczy 3.jpg
Autor: Janusz Krzyżek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Stryszów 508 gmina Stryszów. Zabudowania gospodarcze dworu.
Autor: Janusz Krzyżek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Stryszów 508 gmina Stryszów. Zabudowania gospodarcze dworu.
POL gmina Stryszów COA.jpg
Herb gminy Stryszów.
Herb gminy Stryszów.
Stryszów 288 gmina Stryszów. Kościół św. Jana Kantego A 1038 M rzeźba z warsztatu Wita Stwosza.jpg
Autor: Januszk57, Licencja: CC BY-SA 4.0
Stryszów, Kościół św. Jana Kantego w Stryszowie. Chrystus w ogrodzie Oliwnym, rzeźba z warsztatu Wita Stwosza.
Autor: Januszk57, Licencja: CC BY-SA 4.0
Stryszów, Kościół św. Jana Kantego w Stryszowie. Chrystus w ogrodzie Oliwnym, rzeźba z warsztatu Wita Stwosza.
Stryszów 288 gmina Stryszów. Kościół św. Jana Kantego A 1038 M 1.jpg
Autor: Janusz Krzyżek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Stryszów, Kościół św. Jana Kantego w Stryszowie
Autor: Janusz Krzyżek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Stryszów, Kościół św. Jana Kantego w Stryszowie
Stryszów 85 gmina Stryszów. Kaplica św. Antoniego A 1202 M 2.jpg
Autor: Janusz Krzyżek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Stryszów 85 gmina Stryszów. Kaplica św. Antoniego.
Autor: Janusz Krzyżek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Stryszów 85 gmina Stryszów. Kaplica św. Antoniego.