Strzelce (województwo kujawsko-pomorskie)

Strzelce

wieś
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	mogileński
Gmina	Mogilno
Liczba ludności (III 2011)	535[1]
Strefa numeracyjna	52
Tablice rejestracyjne	CMG
SIMC	0091758
Położenie na mapie gminy Mogilno Strzelce
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Strzelce
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 Strzelce
Położenie na mapie powiatu mogileńskiego Strzelce
52°40′36″N 18°06′05″E/52,676667 18,101389

Strzelce – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie mogileńskim, w gminie Mogilno. Dawna nazwa: Lubieszewo. W dokumentach występuje również pod innymi nazwami: Strzelcze, Lhtbessowo, Lubessowo, Lubeschewo, Luliessewo.

Podział administracyjny

Wieś duchowna, własność opata benedyktynów w Mogilnie pod koniec XVI wieku leżała w powiecie gnieźnieńskim województwa kaliskiego^[2]. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie bydgoskim.

Demografia

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 535 mieszkańców^[1]. Jest szóstą co do wielkości miejscowością gminy Mogilno.

Historia wsi

Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Strzelcach

Wnętrze kościoła

Strzelce – dwór z XIX wieku

Strzelce – widok na dwór

Strzelce – droga do pobliskiego Ratowa

Pierwsza wzmianka o Lubieszewie (od roku 1580 zmieniono nazwę na Strzelce) pochodzi z drugiej połowy XII w. (rok 1155). W dokumencie królewskim, tzw. falsyfikacie mogileńskim, (błędnie datowanym przez niektóre źródła na rok 1065) zawarty jest akt nadania dla klasztoru benedyktynów w Mogilnie. Na mocy tego dokumentu własnością klasztoru stały się między innymi 23 miejscowości z obszaru Wielkopolski i Kujaw.

Książę Bolesław Szczodry, uwłaszczając benedyktynów mogilnickich, nadał im wieś Lubieszewo z połową jeziora, które wymienia także przywilej ks. Salomei, potwierdzony przez Mieszka Starego w roku 1193. W roku 1215 przysądzono klasztorowi w Strzelnie dziesięcinę z Lubieszewa, do której rościł sobie prawa biskup kujawski. W roku 1249 Kazimierz I kujawski (syn Konrada mazowieckiego) nadał klasztorowi w Strzelnie wieś Bronisław z Jeziorem Lubieszewskim (współczesna nazwa: Jezioro Pakoskie). W roku 1580 w Strzelcach znajdował się młyn, 4 zagrody i 1 rzemieślnik. Po roku 1793 wieś Strzelce została zajęta przez rząd pruski, który utworzył z niej domenę z osadami: Baba Mała i Wielka, Burgrabstwo, Bystrzyca i Chałupska. Pod koniec XIX w. wieś należała do powiatu mogilnickiego i dekanatu żnińskiego. We wsi znajdował się folwark, kościół i szkoła.

Historia parafii w Strzelcach

Pierwszy kościół zbudowany z drewna pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Strzelcach istniał już w XIII w. Był on wielokrotnie odbudowywany, przebudowywany i odnawiany. Obecny kościół pochodzi z pierwszej połowy XVII w. Na przełomie XIX i XX w. parafia liczyła 674 osób. Należały do niej miejscowości: Dębina (Amalienhof), Gadów, Głogówiec, Krzyżanna, Neumanowo, Ratowo i Strzelce.

Dziedzictwo kulturowe, zabytki, turystyka

• Kościół drewniany pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny z pierwszej połowy XVII w.
• Dzwonnica drewniana z XVIII w.
• Cmentarz: parafialny w Strzelcach, założony w XIX w.
• Stanowisko archeologiczne (podczas prac archeologicznych odkryto między innymi ceramikę z zespołów grobowych kultury iwieńskiej)

Znane osoby związane ze Strzelcami

• Jan Wojciechowski – pierwszy kierownik, od 1919 r., polskiej szkoły w Janikowie. Urodził się 27 stycznia 1884 r. w Strzelcach. Pochodził z rodziny chłopskiej, wykształcił się w seminarium nauczycielskim. Należał do wielu organizacji i stowarzyszeń i sportowych. Pełnił w nich wiele funkcji, organizował liczne imprezy środowiskowe, Prawdopodobnie zginął w październiku 1939 r., wywieziony i zamordowany w lasach gniewkowskich. Tam znajduje się jego mogiła. Tablica upamiętniająca śmierć znajduje się na dawnym budynku szkoły przy ul. 1 Maja
• Kazimierz Kaczmarek – ur. w Barcinie, rozstrzelany w Charkowie w 1940 r., kierownik tutejszej szkoły w latach 30. XX wieku

Zobacz też

• Parafia Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Strzelcach

Przypisy

Bibliografia

• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich pod Redakcją Bronisława Chlebowskiego, Władysława Walewskiego, według planu Filipa Sulimierskiego tom XI Warszawa: t. XI – 1900
• Kodeks Dyplomatyczny Wielkopolski obejmujący dokumenta tak już drukowane, jak dotąd nie ogłoszone, sięgające do roku 1400. wydany staraniem Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego. tom I. zawiera numera 1-616 lata 984-1287 Poznań. nakładem Biblioteki Kórnickiej. drukiem J. I. Kraszewskiego (dr. W. Łebiński). 1877
• Historia i opis parafii pw. św. Jana Apostoła w Mogilnie. mogilno.cba.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-19)].
• Szreńsk dawniej – Archeologia. polska.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-10-29)].