Stulisz lekarski

Stulisz lekarski
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządróżopodobne
Rządkapustowce
Rodzinakapustowate
Rodzajstulisz
Gatunekstulisz lekarski
Nazwa systematyczna
Sisymbrium officinale (L.) Scop.
Synonimy
  • Erysimum officinale L.[3]
(c) James Lindsey at Ecology of Commanster, CC BY-SA 3.0
Kwiaty

Stulisz lekarski (Sisymbrium officinale (L.) Scop.) – gatunek rośliny należący do rodziny kapustowatych (Brassicaceae).

Rozmieszczenie geograficzne

Występuje w stanie dzikim w Europie, Afryce Północnej i Azji[3]. Jako gatunek zawleczony rozprzestrzenił się także na Azorach i w niektórych innych rejonach[3]. W Polsce roślina pospolita na całym obszarze. Archeofit.

Morfologia

Łodyga
Sztywna, przeważnie owłosiona, 30-60 cm wysokości, poziomo rozgałęziona.
Liście
Pierzastodzielne – najniższe pary odcinków zbliżają się do łodygi. Odcinki nierówno zazębione, największy jest odcinek końcowy. Górne liście niepodzielone.
Kwiaty
Bladożółte, drobne, zgrupowane w krótki, groniasty kwiatostan, który później się wydłuża. 4 owalne, wydłużone i owłosione działki kielicha, 4 łopatkowate płatki korony silnie rozchylone na boki, pojedynczy słupek, o wydłużonej zalążni przechodzącej bezpośrednio w tarczowate znamię, kilka pręcików wystających nieco powyżej znamienia słupka. Kwitnie od maja do października, jest owadopylny lub samopylny.
Owoc
Czworokątna i wzniesiona łuszczyna na krótkiej, zrośniętej z nią szypułce. Ma długość do 20 mm, zwęża się ku szczytowi, jest 3-nerwowa, bez dzióbka i przytulona do osi kwiatostanu.

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna. Siedlisko: przydroża, wysypiska, ugory, pola, nasypy kolejowe, mury. Gleby bogate w azot. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Sisymbrion, Ass. Sisymbrietum sophiae[4]. Roślina trująca: Roślina zawiera glikozyd siarkocyjanianowy i w większych ilościach jest lekko trująca, nie tylko dla ludzi, ale również zwierząt domowych. Nasiona zawierają ok. 30% oleju, są jednak podobnie, jak cała roślina trujące[5].

Zastosowanie

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-11-10] (ang.).
  3. ↑ a b c Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-11-11].
  4. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  5. ↑ Jakub Mowszowicz: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986. ISBN 83-02-00607-6.

Bibliografia

  • Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
  • Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  • Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

Media użyte na tej stronie

Sisymbrium.officinale.-.lindsey.jpg
(c) James Lindsey at Ecology of Commanster, CC BY-SA 3.0
Hedge mustard, from Commanster, Belgian High Ardennes.
Sisymbrium officinale Sturm4.jpg

Sisymbrium officinale var. officinale, syn. Crucifera sisymbrium E.H.L.Krause

Original Description
Wegsenf, Crucifera sisymbrium