Sułków (województwo opolskie)

Artykuł

50°9′46″N 17°56′50″E

- błąd

39 m

WD

50°9'47"N, 17°57'9"E

- błąd

39 m

Odległość

399 m

Sułków
wieś
Ilustracja
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0

Kościół pw. Nawiedzenia NMP w 2020 r.
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

głubczycki

Gmina

Baborów

Sołectwo

Sułków

Wysokość

236[1] m n.p.m.

Liczba ludności (2009)

227[2]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-120[3]

Tablice rejestracyjne

OGL

SIMC

0491127

Położenie na mapie gminy Baborów
Mapa konturowa gminy Baborów, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Sułków”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Sułków”
Położenie na mapie powiatu głubczyckiego
Mapa konturowa powiatu głubczyckiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Sułków”
Ziemia50°09′46″N 17°56′50″E/50,162778 17,947222

Sułków (staropol.Sulislawicz, do 31 grudnia 2004 - Sulków[4], cz. Sulkov[5], niem. Zülkowitz, Zilchowitz[6], od 1936 do 1945 Zinnatal) – wieś sołecka w południowej Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie głubczyckim, w gminie Baborów, na lewym brzegu rzeki Psiny[7].

W miejscowości znajdują się 3 gniazda bociana białego[8].

Nazwa miejscowości

Nazwa miejscowości pochodzi od staropolskiego imienia założyciela Sulisława[9] składającego się z dwóch członów: Suli- ("obiecywać" albo "lepszy, możniejszy") i -sław ("sława") oznaczających "tego, który cieszy się lepszą sławą od innych". Niemiecki nauczyciel Heinrich Adamy w swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia jako pierwotną zanotowaną nazwę wsi Sulislawicz podając jej znaczenie "Dorf des Sulislaw" - "Wieś Sulisława"[9].

Historia

Historycznie miejscowość leży na tzw. polskich Morawach, czyli na obszarze dawnej diecezji ołomunieckiej. Początkowo należała do morawskiego księstwa opawskiego[10], które terytorium co najmniej od końca XV wieku było już uważane za część Górnego Śląska.

Najstarsze źródła pisane wspominające miejscowość pochodzą z 1340, kiedy to miejscowość villa Sulcau została zakupiona wraz z Baborowem przez Ofkę raciborską[6][11][12].

Po wojnach śląskich znalazła się w granicach Prus i powiatu głubczyckiego. Według danych pochodzących z 1880 roku, wieś funkcjonowała pod polską nazwą Sulkowice oraz należała do parafii św. Mikołaja Biskupa w Dzielowie[6]. Od 1819 roku posiadała kaplicę katolicką oraz szkołę[6], w której, mimo iż mieszkańcy wsi byli etnicznie Polakami[6], uczono się i modlono po morawsku[13] i identyfikowano się jako Morawcy[5]. Dane statystyczne z tego okresu podają, iż powierzchnia wsi wynosiła 8,95 km2, ludność wsi określano na 811 mieszkańców (z czego 799 katolików oraz 12 protestantów)[6]. W 1910 75% mieszkańców posługiwało się polskim dialektem śląskim[5]. Dawniej Sulków stanowił własność zakonnic z Raciborza[6].

Na północ od drogi z Sułkowa do Babic od 1969 roku znajduje się stanowisko archeologiczne. W miejscu znajdowała się najprawdopodobniej osada[12]. Na miejscu odnaleziono 4 niezdobione ułamki naczyń bez śladów obtaczania, a także tyle samo z takimi śladami, wszystkie barwy szarej bądź brunatnej. Wykonane zostały z dwóch rodzajów gliny schudzonej - pierwszy typ z gruboziarnistej, drugi zaś z drobnoziarnistej z domieszką piasku[12]. Część z nich pochodzi z okresu między VI a IX wiekiem, część spomiędzy X a XII wieku[12].

Sytuacja językowa w okolicach Baborowa na początku XX wieku

We wsi funkcjonowała dawniej specyficzna forma śląszczyzny - dialekt sułkowski. Pisał w nim swoje utwory Feliks Steuer, dla którego Sułków był miejscem urodzenia. Do 1905 roku prawie wszyscy mieszkańcy Sułkowa używali wyłącznie języka polskiego[7], specyficzna gwara wsi zawsze jednak pozostawała odrębna od literackiej polszczyzny, głównie za sprawą tego, iż księża z Baborowa używali zamiast polszczyzny języka morawskiego do głoszenia swoich kazań[7].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Osoby urodzone w Sułkowie

  • Wilhelm Frank (1858–1911)
  • Paweł Lex (1869–1937)
  • Feliks Steuer (1889–1950)
  • Irena Czuta-Pakosz

Przypisy

  1. ↑ Maps, Weather, Videos, and Airports for Sulkow, Poland, www.fallingrain.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  2. ↑ Wyszukiwarka miejscowości i kodów pocztowych - Bazy wiedzy WASKO S.A. / HOGA.PL - wersja 1.1, bazy.hoga.pl [dostęp 2017-11-26].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1240 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 października 2004 r. w sprawie ustalenia i zmiany urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz obiektu fizjograficznego (Dz.U. z 2004 r. nr 229, poz. 2312)
  5. ↑ a b c Mariusz Kowalski. Morawianie (Morawcy) w Polsce. „Studia z Geografii Politycznej i Historycznej”. 5, s. 115-131, 2016. 
  6. ↑ a b c d e f g Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, T. XI. Warszawa: nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1880-1914, s. 574.
  7. ↑ a b c Feliks Steuer, Dialekt sułkowski, Kraków 1934
  8. ↑ bociany. [dostęp 2009-09-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-24)].
  9. ↑ a b Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 8, OCLC 456751858 (niem.).
  10. ↑ Mapa księstwa opawskiego
  11. ↑ Magdalena Janus, Iwona Kopaniecka, Monika Prześlakiewicz, Tomasz Duchnowski, Dagmara Duchnowska: Analiza kulturowo-historyczna gminy Baborów. Baborów: Starostwo Powiatowe, 2013, s. 12.
  12. ↑ a b c d Czerska, Barbara. Celtycki ośrodek hutniczy w powiecie Głubczyce. Acta Universitatis Wratislaviensis No. 157. Studia Archeologiczne V. Wrocław, 1972 r. (skan strony dostępny tu)
  13. ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, T. II. Warszawa: nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1880-1914, s. 273.
Gmina Baborów
Miasto
Wsie
Integralne
części wsi

Herb gminy Baborów

Media użyte na tej stronie

Baborów (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of Baborów (gmina),Poland.
Opole Voivodeship location map.svg
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.2778 N
  • S: 49.942 N
  • W: 16.8461 E
  • E: 18.8073 E
Głubczyce County location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Głubczyce County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.34 N
  • S: 49.95 N
  • W: 17.55 E
  • E: 18.11 E
2020-06 Sułków (03) Kościół pw. Nawiedzenia NMP.jpg
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0
Sułków - rzymskokatolicki kościół filialny p.w. Nawiedzenia NMP, 1846-1848 (zbudowany w miejscu spalonej w 1846 kaplicy)
Polskie Morawy.png
Autor: D T G, Licencja: CC BY-SA 4.0
"Polish Moravia"
  • yellow dots - Czech/Moravian speaking settlements in the beginning of the 20th century
  • red dots - Polish speaking settlements in the beginning of the 20th century
  • blue dots - German speaking settlements
  • blue line - Psina River
  • black line in the north - Historical northern moravian border in Poland
  • black line in the south - Historical southern german border in the Czech Republic (1742-1919)
  • yellow line - Moravian church language in the 17th century based on [1], which itself is based on bishopric visitations reports

based on : http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.hdl_11089_21291/c/0_6__115__131_Kowalski.pdf

p. 120