Subkultura

Subkultura (z łac. m.in.: sub „pod”; „w obrębie” + kultura) – zespół zjawisk kulturowych, częściowo autonomiczny wobec kultury dominującej, jednakże nigdy niezrywający całkowicie związków z tą kulturą.

Relacje subkultury z kulturą dominującą (obecnie najczęściej popularną) oraz z innymi subkulturami (np. z subkulturami w obrębie tzw. kultury wysokiej, kultury niskiej, itd.) są zwykle skomplikowane, bowiem część dominujących treści kulturowych subkultury – siłą rzeczy – z kulturą dominującą i z innymi subkulturami podzielają, część po swojemu przetwarzają, a część aktywnie odrzucają (kontestując, buntując się przeciwko nim) lub pomijają (traktując je obojętnie lub neutralnie). Z punktu widzenia nauk o kulturze błędem jest często potocznie występujące utożsamianie subkultury z grupą społeczną, która treści kulturowe wytwarza i reprezentuje.

Twórcą pojęcia „subkultura” jest amerykański socjolog Milton Myron Gordon, który zdefiniował je po raz pierwszy w 1947 roku w artykule The Concept of the Sub-Cultur and Its Application.

Subkultury jako zjawiska kulturowe są tworzone przez grupy zawodowe, wiekowe, hobbystyczne i inne (m.in. przez lekarzy, prawników, złodziei, polityków, nauczycieli, młodzież, uczniów, studentów, fanów danego gatunku muzycznego, itd.). Grupy takie są uznawane za grupy subkulturowe, jeśli wypracowały swoiste, realizowane w ich obrębie repertuary kulturowe (na przykład wyrażające się w odrębnościach języka, zachowań, stroju, gustów muzycznych, wierzeń czy światopoglądów).

Zauważa się, że zasięg danej subkultury może być większy niż kultury dominującej, z której dana subkultura pochodzi. (Np. subkultura danego gatunku muzyki może być obecna w cywilizacjach, w których nieobecna jest oryginalna kultura dominująca.)

Zobacz też

Bibliografia

  • Jerzy Wertenstein-Żuławski, To tylko rock'n roll!, Warszawa: ZAKR, 1990, s.10. ​ISBN 83-00-00966-5
  • Czesław Robotycki, Etnografia wobec kultury współczesnej, Kraków: Wyd. UJ Rozprawy habilitacyjne nr 232, 1992, s. 7.
  • Anthony Giddens, Socjologia, tłum. Alina Szulżycka, Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2004, s. 48.
  • Barbara Fatyga, Dzicy z naszej ulicy. Antropologia kultury młodzieżowej, Warszawa ISNS UW, 1999.