Sucellus

Sucellos
Ilustracja
Statuetka Sucellosa z Sauvat (II-III w.)
Inne imionaSucellus
Występowaniemitologia celtycka

Sucellos (łac. Sucellus) – celtyckie bóstwo o nierozpoznanej dokładnie roli i funkcjach[1].

Występuje głównie w wierzeniach plemion galijskich, lecz kult jego znany był również w Brytanii[1]. Wyobrażano go w postaci odzianego w tunikę, dojrzałego, brodatego mężczyzny. Jego imię dosłownie oznacza „dobrze uderzający (trafiający)”[2][1][3], a najważniejszym atrybutem jest młot na długim trzonku[4][2], co wraz z często towarzyszącym mu psem wskazywałoby na związek ze światem podziemnym. W wyobrażeniach występuje też z beczką lub naczyniem do picia (czarą) łączonymi z symboliką płodności[2]. Niektóre interpretacje uznają go wprost za boga śmierci i przewodnika dusz do krainy zmarłych[3], inne – przeciwnie, łączą go z dobroczynnym działaniem, pomyślnością i domowym ogniskiem[4]. Wymieniony wraz z Nantosueltą na zabytku z Sarrebourg, we wschodniej Galii (Burgundia) miał szczególny związek z winobraniem[5].

W mitologii galijskiej czasem utożsamiany jest z ojcem bogów Dagdą z mitologii iryjskiej[2]. Jego stałą towarzyszką była Nantosuelta (dosł. Kręty Potok)[2][4][1], choć często przedstawiano go również z Rosmertą[6]. Na popularność ich kultu w świecie celtyckim istotny wpływ mogło mieć występowanie jako pary małżeńskiej[5].

Na obszarze Brytanii Sucellos występuje rzadko i bezsprzecznie należy go uznać za zapożyczenie galijskie, poświadczone dość nielicznymi zabytkami[7].

Przypisy

  1. a b c d Matthews 1997 ↓, s. 185.
  2. a b c d e Bogowie, demony, herosi 1996 ↓, s. 352.
  3. a b Leach 1998 ↓.
  4. a b c Green 2003 ↓, s. 58.
  5. a b Green 2001 ↓, s. 48.
  6. Rosen-Przeworska 1971 ↓, s. 90, 92-93, 220.
  7. Green 2003 ↓, s. 59.

Bibliografia

  • John i Caitlín Matthews: Mitologia Wysp Brytyjskich. Poznań: Rebis, 1997.
  • Bogowie, demony, herosi. Leksykon. Kraków: Znak, 1996.
  • Marjorie Leach: Uniwersalny leksykon bóstw. Poznań: Atena, 1998.
  • Miranda J. Green: The Gods of Roman Britain. Princes Risborough: Shire, 2003.
  • Janina Rosen-Przeworska: Religie Celtów. Warszawa: Książka i Wiedza, 1971.
  • Miranda Jane Green: Mity celtyckie. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2001.

Media użyte na tej stronie

Sucellus MAN St Germain.jpg
Autor: Siren-Com, Licencja: CC BY-SA 3.0
Statuette de Sucellus, dieu gaulois - Sauvat, Tour-sur-Rhône, Bouches-du-Rhône, France - II ou III ème siècle ap. J.C. - bronze env. 15 cm. - M.A.N. St-Germain-en-Laye - Inv. n° 87371
Triskele-Symbol-spiral.svg
A spiral Triskelion symbol, constructed from mathematical Archimedean spirals.