Suchań

Suchań

— miasto w gminie miejsko-wiejskiej —
Rynek w Suchaniu
Herb
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	stargardzki
Gmina	Suchań
Prawa miejskie	1487
Burmistrz	Stanisława Bodnar
Powierzchnia	3,57 km²
Populacja (31.12.2021) • liczba ludności • gęstość	1322[1] 370,3 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 91
Kod pocztowy	73-132
Tablice rejestracyjne	ZST
Położenie na mapie gminy Suchań Suchań
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Suchań
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Suchań
Położenie na mapie powiatu stargardzkiego Suchań
53°16′43″N 15°19′29″E/53,278611 15,324722
TERC (TERYT)	3214114
SIMC	0979716
Urząd miejski ul. Pomorska 72, 73-132 Suchań
Strona internetowa

Suchań (niem. Zachan) – miasto w Polsce w województwie zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Suchań.

Według danych z 31 grudnia 2021 r. miasto miało 1322 mieszkańców^[2].

Przez miasto przepływa niewielka rzeka Reczyca.

Ośrodek administracyjny rolniczej okolicy. Dawny gród, osada i zamek książęcy przekazany w XIII wieku joannitom na komturię. Prawa miejskie otrzymuje w XV, od 1654 należy do Brandenburgii. Zachowany dawny układ urbanistyczny o kształcie wrzeciona i ryglowe domy.

Położenie

Według danych z 1 stycznia 2010 r. powierzchnia miasta wynosiła 3,57 km²^[3].

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa szczecińskiego.

Miasto znajduje się na terenie dzisiejszego województwa zachodniopomorskiego, w powiecie stargardzkim. Jest siedzibą gminy Suchań. Położone jest na Równinie Nowogardzkiej i Pojezierzu Ińskim. Suchań znajduje się w odległości 20 km (niektóre dane podają 22 km) od Stargardu, 18 km od Choszczna, około 80 km od Gorzowa Wielkopolskiego oraz około 60 km od Szczecina.

Historia

Suchań w XIX wieku

Około V wieku n.e. w okolice Suchania przybyli przybysze z wyspy Bornholm, którzy założyli tu odkrytą w 2006 roku osadę składającą się z ziemianek^[4]. Nie wiadomo kiedy osada ta została porzucona. W początku X wieku ludność słowiańska zbudowała tu gród obronny. W 1269 roku Suchań jeszcze jako wieś, po raz pierwszy został wzmiankowany w dokumencie. W połowie XIII wieku okolica została zagarnięta przez zakon joannitów, a powodem przywłaszczenia były niespłacone długi księcia pomorskiego Barnima I. W celu umocnienia swojej zdobyczy we wschodniej części dzisiejszego miasta joannici zbudowali zamek na planie czworoboku, który do czasu budowy zamku w Swobnicy był ich najważniejszą siedzibą w tej części Pomorza. Po ostrym konflikcie z księciem Barnimem I, zakon stracił Suchań (wtedy villa Zukan) w 1269 r., ale już 9 lat później, po śmierci Barnima I, joannici zajęli kilka wsi książęcych w tym Suchań. W 1295 r. książęta pomorscy oficjalnie nadali go joannitom zachowując jednak zwierzchnictwo terytorialne. W 1312 r. zamek stał się siedzibą joannickiego komtura. Obecnie istniejąca historyczna część miasta położona jest na równinie, wzdłuż dawnego traktu ze Szczecina i Stargardu na Mazowsze. W 1487 r. Suchań jest wzmiankowany jako posiadający prawa miejskie, jednak dokładna data nadania praw miejskich i jego lokacji w miejscu starej słowiańskiej osady nie jest znana. W okresie reformacji Joannici sprzedali miasto Wolfowi Borcke, jednak książęta pomorscy nie zatwierdzili tej transakcji. W 1551 r. Suchań przeszedł pod zarząd dóbr książęcych w Szadku. W 1637 r. zmarł Bogusław XIV, co zbiegło się z najazdem Szwedów na Pomorze i do końca wojny miasto przechodziło z rąk do rąk. Układ urbanistyczny miasta to rynek z zabudowaniami z XVIII i XIX w., a dominującym elementem zabudowy jest gotycki kościół z głazów narzutowych z XV w. Od 1653 r. miasto znajdowało się pod panowaniem brandenburskich Hohenzollernów. W roku 1701 r. wcielono je do Królestwa Pruskiego i aż do 1709 r. pozostawało w bezpośrednim posiadaniu rodziny von Schwerin. W końcu XVIII wieku na miejscu zamku zbudowano dwór. W XIX w. istniał przy mieście folwark, który w latach 1828–1831 częściowo rozparcelowano. Na gruntach pofolwarcznych powstała kolonia Suchań. Od 1850 r. stanowiła wraz z miastem jedną jednostkę administracyjną. Miasto podczas II wojny światowej zostało w 1945 roku zniszczone w 50%. W marcu 1945 r. wojska radzieckie wkroczyły do miasta, a pierwsi osadnicy pojawili się w kwietniu 1945 r.^[5] Szkołę polską uruchomiono w dniu 25 maja 1945 roku. W roku 1954 wybudowano nowy budynek szkoły. W 1984 roku wybudowano kolejny nowoczesny obiekt szkolny^[6]. W 1985 roku w centrum odsłonięto głaz pamiątkowy z napisem "Dla upamiętnienia 40 rocznicy wyzwolenia Suchania przez AR i powrotu tych ziem do Macierzy"^[7].

Demografia

• Piramida wieku mieszkańców Suchania w 2014 roku^[8].

Zabytki

(c) Tola-102 at pl.wikipedia, CC BY-SA 3.0

Kościół p. w. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy

• młyn tzw. Dolny z wyposażeniem (w czasie pożaru zniszczeniu uległ młyn wraz z dużą częścią wyposażenia. Obecnie są tam prowadzone przez nowego właściciela, prace porządkowo – remontowe),
• tama po tzw. Młynie Górnym, na wysokości kąpieliska w okolicach zjazdu na Słodkowo,
• kościół pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy – ukazujący style: romański (np. ściany), gotycki (np. witraże), i barokowy (np. wieża kościelna) z XV w. (budowla z głazów narzutowych),
• dwa dęby szypułkowe – pomniki przyrody,
• pozostałości cmentarza żydowskiego,
• pozostałości fundamentów i wałów średniowiecznego zamku Joannitów z XIII wieku, na miejscu którego powstał w XVIII wieku dwór,
• budynki po browarze (obecnie obiekty magazynowe znajdujące się na terenie piekarni),
• cmentarze żołnierzy wyzwalających tereny dzisiejszej Polski (jeden na wys. 2,5 km od Suchania w stronę Tarnowa- zagajniczek, widać jeszcze murek, a w środku jest dużo drzewek, drugi gdzieś na wysokości zajazdu przy Inie w lasach),
• cmentarz przykościelny (nie stwierdzono jeszcze, czy ta informacja jest prawdziwa, ale jest bardzo prawdopodobna).

Władze miasta

Ochotnicza Straż Pożarna

• Burmistrz Suchania – mgr inż. Stanisława Bodnar
• Zastępca Burmistrza – mgr Bartłomiej Dąbek
• Skarbnik Miejski – mgr Teresa Grzegorczyk

Instytucje:

Urząd Miejski w Suchaniu, Posterunek Policji, Straż Miejska, Ochotnicza Straż Pożarna, Leśnictwo, Ośrodek Pomocy Społecznej, Urząd Pocztowy, Niepubliczny Ośrodek Zdrowia „Asklepios”, Apteka „Centrum”.

Kultura i oświata

(c) Tola-102 z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0

Zespół Szkół Publicznych

W mieście funkcjonuje:

• Zespół Szkół Publicznych,
• Biblioteka Publiczna,
• Parafia Rzymskokatolicka,
• Gminny Dom Kultury.

Miasto realizuje swoje zadania w zakresie oświaty w 3 placówkach, które wchodzą w skład Zespołu Szkół Publicznych w Suchaniu: Szkoła podstawowa im. Janusza Kusocińskiego, Gimnazjum Publiczne, Przedszkole Publiczne.

Oferta kulturalna skierowana jest do dzieci i młodzieży, które mogą rozwijać swoje zdolności w zespołach artystycznych i kołach zainteresowań.

Sport

Boisko piłkarskie

W mieście znajduje się piłkarski stadion sportowy oraz obiekty sportowe wchodzące w skład Zespołu Szkół, na które składa się: zespół boisk, sala gimnastyczna i siłownia. W Zespole Szkół Publicznych działa Ludowy Uczniowski Klub Sportowy „Kusy”, a w nim: sekcja piłki nożnej, lekkoatletyki i tenisa stołowego. Na terenie gminy oraz miasta działa Ludowy Zespół Sportowy „Orkan”, w którym trenują i grają piłkarze w grupach: seniorów, juniorów oraz trampkarzy.

Ochrona zdrowia

W Suchaniu funkcjonuje Niepubliczny Ośrodek Zdrowia „ASKLEPIOS”, także znajduje się Apteka „Centrum”.

Ciekawostki i legendy

• Pierwsza osada została założona już w X w.
• Przez Suchań przechodził prawdopodobnie szlak Celtów
• Pod kościołem mogą znajdować się jeszcze groby Joannitów, którzy stacjonowali w Komturii w Suchaniu
• Możliwe jest, że, pomimo dużej odległości, między kościołem a zamkiem istnieje podziemna droga do zamku
• Na wysokości parkingu koło Iny znajduje się orle gniazdo (być może dwa)
• Suchań posiada specyficzny mikroklimat: gdy pada deszcz, w okolicach samego Suchania jest go mniej niż chociażby na wysokości skrzyżowania Sadłowo-Słodkówko, czy nawet Suchanówka, znajdującego się około 3 km od centrum Suchania.

Przypisy

Bibliografia

• Wiejska Inicjatywa Rozwoju – Biuletyn Urzędu Miasta i Gminy w Suchaniu