Sucha Góra (Słowacja)

Sucha Góra Orawska

Suchá Hora

Państwo	Słowacja
Kraj	żyliński
Powiat	Twardoszyn
Starosta	Miloš Šustek[1]
Powierzchnia	21,85[2] km²
Wysokość	798[3] m n.p.m.
Populacja (2021) • liczba ludności • gęstość	1469[4] 66,9[5] os./km²
Nr kierunkowy	+421 43[3]
Kod pocztowy	027 13[3]
Tablice rejestracyjne	TS
Położenie na mapie kraju żylińskiego Sucha Góra Orawska
Położenie na mapie Słowacji Sucha Góra Orawska
49°21′57″N 19°47′19″E/49,365833 19,788611
Strona internetowa

Sucha Góra, również Sucha Góra Orawska^[6] (słow. Suchá Hora, węg. Szuchahora) – wieś i gmina (obec) na Słowacji w powiecie Twardoszyn, na granicy polsko-słowackiej. Sąsiaduje z podhalańskim Chochołowem.

Historia

Pierwsza pisemna wzmianka o miejscowości pochodzi z 1566 roku^[7]. Do końca I wojny światowej wieś należała do Węgier. Po I wojnie światowej, Sucha Góra jako zamieszkana wyłącznie przez ludność polską, 5 listopada 1918 r. została przyłączona do Polski. 28 listopada 1918 r. Dekretem Tymczasowego Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego, przyjętym przez rząd ludowy Jędrzeja Moraczewskiego zarządzone zostały tu wybory powszechne do Sejmu Ustawodawczego na dzień 26 stycznia 1919 r. Przynależność do Polski potwierdziło 31 grudnia 1918 r. polsko-czechosłowackie porozumienie zawarte w Chyżnem wyznaczające przebieg tymczasowej granicy wprost od Babiej Góry do Tatr. Jednakże 13 stycznia 1919 r. na skutek sfingowanego rozkazu naczelnego wodza Sił Sprzymierzonych gen. Ferdynanda Focha, Wojsko Polskie otrzymało nakaz wycofania się z tego terenu i w jego miejsce wkroczyło wojsko czechosłowackie. 27 września 1919 r. Rada Ambasadorów zapowiedziało przeprowadzenie tu plebiscytu, i wiosną 1920 r. teren plebiscytowy (całość Górnej Orawy) znalazł się pod kontrolą Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej, ale do plebiscytu nie doszło. Decyzją Rady Ambasadorów z 28 lipca 1920 r. Sucha Góra powróciła w granice państwa polskiego, ale w 1924 została (wraz z sąsiednią Głodówką) przekazana Czechosłowacji w wymianie za połowę większej miejscowości zamieszkanej przez ludność polską – Lipnicy Wielkiej, która decyzją Rady Ambasadorów została 28 lipca 1920 przepołowiona granicą państwową^[8][9]. W październiku 1938 r. ponownie powróciła do Polski, na mocy wymuszonego porozumienia. 30 czerwca 1939 wieś weszła w skład gminy Chochołów^[10]. Na początku II wojny światowej wieś została zajęta przez Słowację, a po II wojnie światowej znalazła się w granicach Czechosłowacji.

Miejsce przekroczenia granicy przez marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego 27 października 1941 r. w Suchej Górze

We wsi jest używana gwara orawska, zaliczana przez polskich językoznawców jako gwara dialektu małopolskiego języka polskiego, przez słowackich zaś jako gwara przejściowa polsko-słowacka^[11].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Suchahora, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 529 .

Bibliografia

• Małgorzata Liśkiewicz: Orawa 1918–1924. Skąd przybywamy, kim jesteśmy. Lipnica Wielka: Stowarzyszenie Lipnica Wielka na Orawie 2020. ISBN 978-83-960626-0-4.
• Jerzy M. Roszkowski: „Zapomniane Kresy” Spisz, Orawa, Czadeckie w świadomości i działaniach Polaków 1895-1925, Nowy Targ: Powiatowe Centrum Kultury w Nowym Targu, 2018 ISBN 978-83-930675-4-1.