Suchogłówka korowa

Suchogłówka korowa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

Atractiellomycetes

Rząd

lepkogłówkowce

Rodzina

suchogłówkowate

Rodzaj

suchogłówka

Gatunek

suchogłówka korowa

Nazwa systematyczna
Phleogena faginea (Fr.) Link
Handbuck zur Erkennung der Nutzbarsten und am Häufigsten Vorkommenden Gewächse 3: 396 (1833)
Młode owocniki
Starsze owocniki

Suchogłówka korowa Phleogena faginea (Fr.) Link – gatunek grzybów z klasy Atractiellomycetes[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Phleogena, Phleogenaceae, Atractiellales, Incertae sedis, Atractiellomycetes, Pucciniomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał ten takson Elias Fries w 1818 r. jako Onygena faginea. W 1838 r. Johann Heinrich Friedrich Link przeniósł go do rodzaju Phleogena[1].

Synonimy[2]:

  • Helicogloea lagerheimii Pat. 1892 var. lagerheimii
  • Platygloea lagerheimii (Pat.) Sacc. & P. Syd. 1899
  • Saccoblastia sebacea Bourdot & Galzin 1909
  • Saccoblastia sebacea Bourdot & Galzin 1909 subsp. sebacea
  • Saccoblastia sebacea var. pruinosa Bourdot & Galzin 1928
  • Saccoblastia sebacea Bourdot & Galzin 1909 var. sebacea
  • Saccoblastia sebacea var. vulgaris Bourdot & Galzin 1928

Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r., wcześniej opisywał ten gatunek pod nazwą główka korowa[3].

Morfologia

Owocnik

Ma wysokość 2–11 mm i zbudowany jest z główki i trzonu. Główka ma średnicę 1–5 mm, jest mniej więcej kulista, lekko spłaszczona lub fasolkowata, o barwie początkowo białej, potem ochrowej, w końcu brązowej. Trzon ma średnicę 0,2–1,5 mm, długość 2–9 mm, jest cylindryczny, początkowo biały, potem podobnie jak główka ciemnieje, staje się brązowy, a w końcu niemal czarny[4][5].

Owocniki zazwyczaj wyrastają gromadnie, w skupiskach liczących od kilku do kilkuset osobników. W stanie dojrzałym owocniki pachną przyprawą maggi[5].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki o kształcie mniej więcej kulistym, grubościenne, gładkie, o barwie od ochrowej do jasnobrązowej. Mają rozmiary: 4,5–10 × 4,5–9 μm. Podstawki cylindryczne z 1–4 poprzecznymi przegrodami[5].

Występowanie i siedlisko

Notowany jest w Ameryce Północnej, Europie, Azji i Australii[6]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający, którego przeżycie jest mało prawdopodobne, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[7]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Niemczech i Szwecji[3]. W piśmiennictwie naukowym do 2013 r. podano 78 stanowisk tego gatunku na terenie Polski, głównie w parkach narodowych i rezerwatach przyrody, nieliczne tylko na obszarach nie podlegających ochronie[5]. Najobfitszym z nich był rezerwat przyrody Bielawy koło Czerniejewa[8].

Saprotrof występujący w lasach. Rozwija się na korze i w jej pęknięciach lub na murszejącym drewnie na pniakach, pniach i konarach martwych lub obumierających drzew. Na żywych drzewach występuje rzadko[5]. Notowano występowanie na następujących gatunkach drzew: klon jawor, olsza szara, brzoza brodawkowata, grab pospolity, leszczyna pospolita, buk zwyczajny, topola osika, bardzo rzadko na jodle pospolitej. Owocniki pojawiają się od sierpnia do stycznia[3]. Zaobserwowano występowanie owocników suchogłówki korowej także na owocnikach hubiaka pospolitego oraz na ryzomorfach opieńki[5].

Przypisy

  1. ↑ a b c Index Fungorum [dostęp 2017-01-09].
  2. ↑ Species Fungorum [dostęp 2017-01-09].
  3. ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. ↑ Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0.
  5. ↑ a b c d e f Marcin Stanisław Wilga. Nowe stanowiska suchogłówki korowej Phleogena faginea (Fr. Fr. Link) w okolicy Samborowa (Trójmiejski Landscape Park). Przegląd Przyrodniczy XXI, 1 (2010): 54-59.
  6. ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2017-01-09].
  7. ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  8. ↑ Andrzej Szczepkowski i inni, Nowe stanowiska i nowe substraty suchogłówki korowej Phleogena faginea Phleogena faginea (Fr.) Link w Polsce, s. 368.

Media użyte na tej stronie

Phleogena faginea a1 (3).jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Phleogena faginea (location: Poland, Gorce, Gorc)
2011-10-23 Phleogena faginea (Fr.) Link 214654.jpg
Autor: This image was created by user Martin Livezey (MLivezey) at Mushroom Observer, a source for mycological images.
You can contact this user here., Licencja: CC BY-SA 3.0
Phleogena faginea (Fr.) Link
2012-03-13 Phleogena faginea (Fr.) Link 204640.jpg
Autor: This image was created by user Ann B. (Ann F. Berger) at Mushroom Observer, a source for mycological images.
You can contact this user here., Licencja: CC BY-SA 3.0
Phleogena faginea (Fr.) Link