Sufczyce

Artykuł

50°28′8″N 21°4′38″E

- błąd

39 m

WD

50°32'N, 21°2'E

- błąd

19662 m

Odległość

2 m

Sufczyce
wieś
Ilustracja
Sufczyce na austro-węgierskiej mapie wojskowej Galicji Zachodniej (1801-1804)
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

staszowski

Gmina

Oleśnica

Wysokość

152–189 m n.p.m.

Liczba ludności (2021)

285[1]

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

28-220[2]

Tablice rejestracyjne

TSZ

SIMC

0257443[3]

Położenie na mapie gminy Oleśnica
Mapa konturowa gminy Oleśnica, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Sufczyce”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Sufczyce”
Położenie na mapie powiatu staszowskiego
Mapa konturowa powiatu staszowskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Sufczyce”
Ziemia50°28′08″N 21°04′38″E/50,468889 21,077222

Sufczyce – wieś sołecka[4] w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie staszowskim, w gminie Oleśnica[5][3].

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Wieś w powiecie wiślickim województwa sandomierskiego w latach 70. XVI wieku należała do wojewody krakowskiego Piotra Zborowskiego[6].

Położenie geograficzne

Wieś Sufczyce położona jest w obrębie Działów Połanieckich, subregionu Niecki Nidziańskiej, nad terasą zalewową rzeki Wschodniej. Obszar ten zbudowany jest głównie z mioceńskich iłów, gipsów i piasków, pokrytych częściowo utworami czwartorzędowymi. Przeważają tu lekkie gleby bielicowe[7][8]. Przez wieś przepływa potok Młynkówka (Pobocznica).

Części wsi

Integralne części wsi Sufczyce[5][3]
SIMCNazwaRodzaj
0257450Budyczęść w2si
0257466Krupiceczęść wsi
0257472Pod Górkamiczęść wsi

Archeologia

Na terenie Sufczyc zlokalizowanych jest kilka stanowisk archeologicznych datowanych od okresu neolitu po średniowiecze. W późnej epoce brązu i wczesnej epoce żelaza teren pokrywający się z obszarem dzisiejszej wsi zajmowała osada ludności grupy tarnobrzeskiej kultury łużyckiej[9][10]. Układ dzisiejszej wsi jest przykładem średniowiecznej ulicówki.

Historia

Wieś poświadczona źródłowo od XV w. W 1466 r. przypadła w udziale kasztelanowi sądeckiemu i staroście generalnemu ruskiemu Andrzejowi Oleśnickiemu herbu Dębno[11][12]. Po śmierci Andrzeja w 1492 r. najprawdopodobniej przypadły wraz z Oleśnicą i okolicznymi wsiami jego bratankowi, wojewodzie lubelskiemu Janowi Oleśnickiemu (Bochotnickiemu) herbu Dębno[13]. W latach 80. i 90. XVI w. Sufczyce, podobnie jak i okoliczne wsie klucza oleśnickiego, należą do Zofii z Wzdowa, wdowy po kasztelanie radomskim Krzysztofie Lanckorońskim[6]. W rękach Lanckorońskich pozostaje do połowy XVIII w. W 1752 r. przechodzą w ręce Macieja Sołtyka, który poślubił wdowę po Stanisławie Lanckorońskim. W 1801 r. właścicielem wsi jest Ludwik Kalinowski. W dokumentach wieś występuje pod nazwami: Suchczicze, Suchczyce, Suszczyce, Sufcice, jako należąca do dóbr oleśnickich. W roku 1809 wieś miała 37 domów zamieszkiwanych przez 233 osoby (57 rodzin)[14]. W 1827 r. we wsi było 35 domów i 296 mieszkańców[15]. Do 13 stycznia 1870 Sufczyce były siedzibą gminy wiejskiej. Po utracie praw miejskich przez Oleśnicę w 1869 r., gminy połączono tworząc gminę Oleśnica[16]. Od listopada 1888 r. do września 1889 r. w dworze w Oleśnicy, stanowiącym własność Zaborowskich, pracował jako guwerner dzieci Gustawa Zaborowskiego Stefan Żeromski. Żeromski w "Dziennikach" tak opisywał pierwszą wizytę w Sufczycach: "Drogi równo ujeżdżone, przepyszne. Mijaliśmy wieś Suchcice, wieś ogromną dobrze zabudowaną, bogatą. Wszystkie chałupy słomą kryte a jednak obszerne i mające często kształt dworków. Szyby w oknach duże, kominy murowane, ściany bielone..."[17].

W czasie II wojny światowej okolice wsi były miejscem aktywnych działań Batalionów Chłopskich[18][19]. 4 sierpnia 1944 r. wieś zajęły wojska 1. Frontu Ukraińskiego nacierające z rejonu Połańca w kierunku Grzybowa, Stopnicy i Pacanowa[20][21]. 10 sierpnia na Budach ulokowano sztab 289. pułku 97. dywizji strzelców gwardii, broniącego rubieży Strzelce-Kępie[22]. Do końca sierpnia 1944 r. okolice były polem zaciętych walk o utrzymanie przyczółka baranowsko-sandomierskiego[23][24].

Zabytki

Figura Chrystusa Frasobliwego z 1832 r.

Przypisy

  1. ↑ Wieś Sufczyce w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2022-03-16] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1217 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-04-20].
  4. ↑ Jednostki pomocnicze gminy Oleśnica. Urząd Gminy Oleśnica. [dostęp 2015-04-20].
  5. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-04-20]. 
  6. ↑ a b Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku. ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1993, s. 109.
  7. ↑ Jan Flis. Szkic fizyczno-geograficzny Niecki Nidziańskiej. „Czasopismo Geograficzne”. 27, s. 123-159, 1956. 
  8. ↑ Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: 2000, s. 51.
  9. ↑ Agnieszka Klimek, Łukasz Oleszczak, Zbigniew Robak. Forschungen an der Fundstelle der Lausitzer Kultur in Sufczyce, Fst. 8, Kr. Staszów, im Jahre 2005. „Recherches Archéologiques”. Series Nova 1, s. 141-156, 2009. ISSN – 3285 0137 – 3285. 
  10. ↑ Karol Dzięgielewski, Piotr Godlewski: Wschodnie oddziaływania kulturowe na terytorium zachodniej Małopolski we wczesnej epoce żelaza – źródła i interpretacje. [w:] S. Czopek (red.): Tarnobrzeska kultura łużycka – źródła i interpretacje. Rzeszów: 2009, s. 191-225. ISBN 978-83-7667-012-6.
  11. ↑ nina.gov.pl: Andrzej h. Dębno Oleśnicki. www.ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2018-01-12]. (pol.).
  12. ↑ AGAD: dok. perg. 6681 (z r. 1466 – podział dóbr Oleśnickich).
  13. ↑ l, Jan Oleśnicki, www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2018-01-12] (pol.).
  14. ↑ CPAHU Lwów, Namiestnictwo: fond 146 opis 102 sprawa 1; AN Kraków, TS, sygn. 1864
  15. ↑ Sufczyce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 556.
  16. ↑ Postanowienie z 7 (19) listopada 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, str. 425)
  17. ↑ Janusz Kędracki: Jak chłop z Sufczyc wyniósł na plecach Żeromskiego na brzeg. Gazeta.pl. [dostęp 2015-04-08]. (pol.).
  18. ↑ Bogdan Hillebrandt: Partyzantka na Kielecczyźnie 1939 – 1945. Warszawa: 1967.
  19. ↑ Piotr Pawlina: Podziemni żołnierze wolności. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1973, s. 395-398.
  20. ↑ От Советского информбюро. День Победы. 70 лет. [dostęp 2015-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-11)]. (ros.).
  21. ↑ Иван Степанович Конев: Записки командующего фронтом. Москва: Наука, 1972.
  22. ↑ Юрий Андреевич Науменко: Шагай, пехота!. Москва: Воениздат, 1989.
  23. ↑ Алексей Семенович Жадов: Четыре года войны. Москва: Воениздат, 1978.
  24. ↑ Василий Иванович Зайцев: Гвардейская танковая. Свердловск: Сред.-Урал. кн. изд-во, 1989, s. 17. ISBN 5-7529-0110-3.
Gmina Oleśnica
Miasto
Części miasta
  • Budy (Oleśnica)
  • Wrzos
  • Zarzecze
  • Zwierzyniec
Wsie
Części wsi
  • Brody Małe
  • Budy (Sufczyce)
  • Czarny Koniec
  • Francówka
  • Gaj
  • Górki
  • Krupice
  • Młyn
  • Na Błoniu
  • Na Górce
  • Nowa Wieś
  • Nowy Wojnów
  • Pasterka
  • Pod Górkami
  • Pod Lasem
  • Podetrzcie
  • Podkępie
  • Przedewsie
  • Skład
  • Stary Wojnów
  • Za Rowem
  • Za Rzeką
  • Zadworze
  • Zagumnie
Kolonie wsi
  • Wadówka
Przysiółki
Przysiółki wsi
  • Olszynki

POL Oleśnica (świętokrzyskie) COA.svg

Media użyte na tej stronie

Świętokrzyskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świętokrzyskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 51.4 N
  • S: 50.1N
  • W: 19.6 E
  • E: 22 E
Staszów County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Staszów County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.73 N
  • S: 50.30 N
  • W: 20.85 E
  • E: 21.54 E
Sufczyce na austro-węgierskiej mapie wojskowej Galicji Zachodniej (1801-1804).png
Sufczyce on Austro-Hungarian military map of the Western Galicia (1801-1804)